Файл: 1 сра жауабы азастан халы Ассамблеясы оамдаы тратылы пен келісімні сенімді, берік іргетасына айналды.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 2383
Скачиваний: 34
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Ғылымның қалыптасуына келер юболсық ХХ ғасырдың алғашқы шщирегінде кәсіптік, ғылыми және қоғамдық-саяси қызметті үйлестіретінағартушылар болды. Олар: Ә.Бөкейханов экономика, А.Байтұрсынұлы тілтану, М.Тынышбаев тарих,Ж.Аймауытов психология, педогогика, Х. Досмұхамедов медицина, зоология жөнінде еңбектер жазды.
1920 жылы Қазақ өлкесін зерттеу қоғамы құрылды. 1932 жылы КСРО Ғылым академиясының Қазақстандық базасы құрылып, оның өзі зоологиялық, ботаникалық, географиялық т.б секторларды қамтыды.
20-30 жылдардағы әдебиет саласында жаңа жанрлар, баяндау түрлері пайда болды. Революцияға дейінгі шығармалар авторлары Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсыновтың шығармалары проза жанрының туындауына алып келді.
Бұл жылдары ұлттық ауызша дәстүрмен байланысты ақындар жаңа мазмұнмен жаңғырды десек болады. Ақындардың халық арасындағы танымалдығын сезген Кеңес өкіметіоларды өз жағына тартуға ұмтылды.
Жалпы алғанда, Кеңестік кезеңдегі қазақ әдебиеті мен өнерінің дамуы социолистік реализм стилі мен әдісін енгізумен байланысты болды. 30 жылдардың ортасынан бастап социалистік реализм кеңестік жазушы мен суретші үшін рұқсат берілген шығармашылықтың бірден-бір әдісі болып бекітілді. Яғни, кез келген шығармашылық туынды Қазан төңкерісінен, Ленин мен Сталинді мадақтаған сипатта болуды талап етті.Өнер саласының жаңғыруы нәтижесінде кәсіптік театр, жаңа музыкалық өнер түрлері, кескіндеме, мүсін үрлері пайда болды.алғашқы қазақ театрлары 1926 Қызылордада, 1928 жылдары Алматыда алғашқы қазақ драма театрлары М.Әуезовтің «Еңлік-Кебек» трагедиясын қоюмен ашылды. 1934жылы сазгер А.Жұбанов қазақ музыкалық аспаптар оркестрін, филармония мен Қазақ музыкалық театрын құрды.1934 жылы «Қыз-Жібек» алғашқы қазақ операсы қойылды. 1936 жылы Мәскеуде қазақ өнері мен әдебиетінің онкүндігі өтіп «Қыз-Жібек», «Жалбыр» операсы қойылды. Қыз Жібек партиясын аса көрнекті қазақ әншісі, «қазақ бұлбұлы» атанған К.Байсейітова орындады.
Бейелеу өнерінде Ә.Қастеев негізін қалап, бүгінгі таңда Алматыдағы Мемлекеттік өнер мұражайына есімі берілген.
Жаңа өнер туындыларының ішінде кино 1929-1931 жылдары Алматы қаласында деректі қысқа метражды кинолар түсірген алғашқы киностудия жұмыс жасады. 1939 жылы Ленфильмде «Амангелді» фильмі түсірілді.
Қорытынды: Жалпы алғанды ХХ ғасырдың алғашқы 30 жылдарында кеңес өкіметі мәдени саланың барлық түрлерін қатаң бақылауда ұстады. Олардың туындылары «түрі бойынша ұлттық, мазмұны бойынша социалистік» сипатта жазылуы тиіс еді. Осы ретте ұлттық зиялы қауымның ең жарқын, ұлтымыздың болашағы мен тарихына алаңдаған асыл азаматтарымыз өкінішке орай қуғын-сүргінге ұшырады. Бүгінгі таңда 31 мамыр күнін саяси қуғын-сүргін құрбандары болған асыл азаматтарымызды еске алып, аза тұтамыз.
65-сұрақ
Берілген дереккөзді және тарихи біліміңізді пайдаланып, ХХ ғасырдың екінші жартысында Қазақ КСР Ғылым академиясының ғылымды дамытудағы рөлін түсіндіріңіз.
ҚазКСР Ғылым академиясы бөлімдерінің 1946–1956 жылдардағы ғылыми қызметі
Ғылым академиясының ашылуы Қазақстанның экономикасы, мәдениетінің, табиғи ресурстарының зерттелуіне жол ашты. ҒА-ның құрамына минералды ресурстар, физика-математикалық ғылымдар, биологиялық және медициналық ғылымдар, қоғамдық ғылымдар бөлімдері енді. 1956 жылы Қ.И. Сәтбаевтың басшылығымен Орталық Қазақстанның металлогенді картасы құрастырылды. 1946 жылы Тау-кен институтының негізі қаланды. Қазақстандағы қорғасын-мырыш кен орындарын зерттеу жоспарланды. Ол көмір кен орындарының тиімді пайдалану әдістерін жан-жақты зерттеп, кендіктегі тозаңмен күресу жолдарын да іздеді. Республикадағы барлық энергетикалық ресурстардың зерттелуі Энергетика институты жұмысының басты бағыты болды. «Халық шаруашылығын дұрыс электрлендіру» деген сұраққа басты назар аударылды.
1945 жылы құрылған Химиялық ғылымдар институты республикадағы минералды ресурстарды зерттей отырып, металлургия саласына қажет болған электрохимиялық және амальгамдық үдерістерді зерттеді. Институт өнеркәсіптегі мұнай және химия қалдықтарын пайдалану мәселесін қарастырды.
https://e-history.kz/kz/news/show/2768 сайтынан алынған
Жауабы:
1946-1950 жж. Кеңес Одағындағы сияқты республиканың индустриялдық саласының негізі болған ауыр өнеркәсіптің дамуына баса назар аударылды. Ғалымдар мемлекеттік бесжылдық жоспарларды жүзеге асырды. Жылдан-жылға республикалық Ғылым Академиясының маңыздылығы арта түскен. Ол іргелі зерттеулердің орталығына айналып кетті. ҒА-ының құрамына 4 бөлім енді: минералды ресурстар, физика-математтикалық ғылымдар, биологиялық және медициналық ғылымдар, қоғамдық ғылымдар.
Минералды ресурстар Бөлімінің құрамына 8 институт енді (Геологиялық ғылымдар институты, Кен жұмысының институты, Металлургия және кенді байыту институты, Құрылыс және құрылыс материалдары институты, Энергетика институты, Химикалық ғылымдар институты, Мұнай институты, Алтай тау-металлургиялы институты) және география секторы. Бөлім қарастыратын мәселелердің көбі география, геология, техника және химия салаларындағы сұрақтар болып табылады. ҚазКСР ҒА бөлімінің басшысы Әбікен Бектұрұлы Бектұров болып тағайындалды. Ол минералды тыңайтқыштар саласындағы маман.
Биологиялық және медициналық ғылымдар бөліміне 7 Институт, Алматы ботаника бағы енді. Осы бөлімнің алғашқы Ботаника институты Қазақстан аумағындағы пайдалы және техникалық өсімдіктерді ажыратып, олардың тиімділігін арттыру мәселесін-де зерттеді. Республиканың флорасы жан-жақты зерттелді. Көптеген геоботаникалық зерттеулер жүргізілді.
40-50-жылдары республикада кәсіпорындар, зауыт, фабрика мен шахталар іске қосылды. 1947 жылы Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты алғашқы өнімін берді, Екібастұздағы қабатын аршу істері аяқталды, Қарағанды көмір бассейніндегі көмір шығару жұмысы жалғасын тапты. Ақтөбе ферроқорытпа зауыты мен Балқаш мыс қорыту комбинатының қуаты арттырылды. Теміртау металлургия зауытында үш прокат станогі мен екі мартен пеші іске қосылды. Қазақстан пайдалы қазбаларды зерттеуде Қазақ КСР-і Ғылым академиясы Президенті Қ. Сәтбаев маңызды рөл атқарды. Жезқазған мыс кеніннің дамуы Орталық, Солтүстік Қазақстан және Кенді Алтай өңіріндегі әртүрлі кен орындарының ашылуы мен пайдаланылуы оның атымен тығыз байланысты. Қазақ КСР-і Ғылым Академиясы жанынан төрт бөлімше жұмыс істеп, соның бірі геология-география бөлімшесі болды. Ондағы пайдалы кен орындарын тауып, зерттеген геолог-ғалымдар жемісті еңбек етті.
Мұнай шығаруды арттыруға мүмкіншілік жасаған Ембі алабының жаңа кәсіпорындары мұнай шығаруды бастады.
1946 жылы Тау-кен институтының негізі қаланған. Ол Қазақстандағы қорғасын-мырыш кен орындарын зерттеу жоспарланып отырды. Сонымен бірге, ол көмір кен орындарының тиімді пайдалану әдістерін жан-жақты зерттеп, кендіктегі тозаңмен күресу жолдарын да іздеді. Осы жылы Энергетика институты құрылған, республикадағы барлық энегретикалық ресурстардың зерттелуі — оның жұмысының басты бағыты. Сонымен бірге, институт қызметкерлері «энергетикалық ресурстарды кешенді түрде пайдалану» деген мәселені зерттей отырып, «халық шаруашылығын қалай дұрыс электрлендіру» деген сұраққа да назарын аударды. Олар өзекті мәселелердің шешімін іздеп, терең теоретикалық зерттеулерді-де қатар жүргізді.
1946-1949 жылдары халық шаруашылығына енгізу үшін 900-ден астам ұсыныстар мен зерттеулер ұсынды. Минералды шикізаттар мен кен орындарының табиғатта таралу заңдылықтарын ашып, металлогендік және болжамдық карта жасағаны үшін Қ.И. Сәтбаев бастаған бір топ ғалымға Лениндік сыйлық берілді.
Қазақ КСР-і 1946-1950 жж. Өнеркәсіптің жалпы өнім қарқыны бойынша Эстония, Латвия, Армения КСР-нен кейін 4-орынды алды.
1950 жылдар ішінде қоғамдық ғылымдарды зерттеу ауқымы кеңейтілді. Ш. Уәлихановтың, Ы. Алтынсариннің шығармаларын жинап, жарыққа шығару қолға алына бастады. ҚазМУ-де философия факультеті ашылды. 1958 жылы Қазақ Ғылым Академиясының Философия және құқық институты құрылды. Тарих және археология институты Тарих секторының негізінде қаланды, ол келесі тақырыптар бойынша зерттеулерді жүргізді: Ұлы Қазан төңкерісі, қазақ мемлекеттілігі, Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ел, қазақ халқының этногенезисі, төңкеріске дейінгі және кеңестік кезеңде қазақ халқының мәдениеті мен тұрмысы. Сонымен қатар, археологиялық, этнографиялық зерттеулер жүргізілді. 1957-1959 жылдары «Қазақ КСР тарихының» екі томдығын жариялады. Ә. Марғұлан көшпелілердің қола дәуіріндегі тарихы мен мәдениетін зерттеді.
Осылай, қайта құрылған ғылыми-зерттеу институттары елдегі халық шаруашылығының жағдайын қалпына келтіруге және аталған саланың дамуына бағытталған зерттеулерді көп жүргізді. Зерттеулер қоғам мен адам тіршілігінің барлық аспектілеріне қатысты болды. Ғылыми зерттеулер қойылған мақсат-міндеттеріне қол жеткізді. Елдің экономикасы дамыды. Мемлекеттегі экономика тұрғындардың әлеуметтік жағдайы жақсартып, халықтың мәдени-деңгейі-де жақсартылды.
1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 14
66-сұрақ .Мәтінді және тарихи білімдеріңізді пайдалана отырып, тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан экономикасының даму ерекшеліктерін түсіндіріңіз.
Қазақстан Республикасы 1990 жылдары күрделі нарықтық өзгерістерді басынан кеше отыра, экономикалық дербестікке ие болды, әлемдік және аймақтық үдерістердің белсенді қатысушысы атанды. 2000 жылдары дағдарысқа дейінгі кезеңде оның дамуының оң факторлары байқала бастады: ІЖӨ өсімі, төмен деңгейдегі инфляция, тұрақты банк жүйесі, дамыған инфрақұрылым, инвестиция мен өмір сүру деңгейінің өсуі. Бұның бәрі оң тәжірибе мен туындаған мәселелерді шешуге ықпал етті.
Қазіргі экономикалық шындықтар мынадай, экономика саласындағы мемлекеттің интенсивті қызметі нарықтық реформалар мен жекешелендіруді жүргізу үшін емес, ғаламдық экономикалық және қаржы дағдарысының салдары жағдайында ұлттық экономиканы күшейтуге бағытталып отыр. Екіншіден, дағдарыстан кейінгі экономикалық дамуға тиімді жағдайлардың барлығы дерлік қалыптасқан.
Аяған Б. Қазақстанның қазіргі заман тарихы (1991-2014): Ғылыми-танымдық басылым/ Б. Аяған, Ә. Ауанасова, А. Сүлейменов. – Алматы: Атамұра, 2014
Қазақсан экономикаысының даму ерекшеліктері 1991 жылы тәуелсіздік алған уақыттан бастап бірнеше даму кезеңдерінен өткен.
бiрiншi кезең (1991-1992)
екiншi кезең (1993-1994)
үшiншi кезеңде (1995-1997)
төртiншi кезеңде (1998-1999)
бесiншi кезең (2000 жылдан бері)
Қазақстан экономикасы - Қазақстанда нақты жұмыс істейтін нарықтық экономика құрылған. 2006 жылғы мамырда экономикадағы жұмыспен қамтылғандар саны 7991,4 мың адам болды. Өнеркәсіптің жетекші салаларының қатарына түсті және қара металлургия жатады. Қазақстанның мысы, қорғасыны, мырышы және кадмийі сапасының жоғары деңгейде болуына байланысты әлемдік нарықта сұранысқа ие және бәсекеге қабілетті.
Қазіргі таңда экономикалық дамудың негізгі көзі елдің шикізат әлеуетін пайдалану болып табылады. 1985 жылмен салыстырғанда көміртегі шикізатын өндіру көлемі 225 пайызға өсті, ал дүние жүзі бойынша бұл көрсеткіш 1,3 есеге жуық өсті. 2005 жылы мұнай өндіру (газ конденсатын қоса алғанда) 61,9 млн. тоннаға, табиғи газ өндіру 25,2 млрд текше м болды. Қазақстанда болашақта ашық кен орындарын игеру есебінен 2015 жылға қарай 150 млн. тонна мұнай және 79 млрд текше м газ мөлшерінде көмірсутегі шикізаты өндіріледі. 2009 жылдан бастап мұнай өндірудің негізгі өсімі Каспий шельфінде байқалады деп көзделіп отыр.