Файл: 1 сра жауабы азастан халы Ассамблеясы оамдаы тратылы пен келісімні сенімді, берік іргетасына айналды.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 2384
Скачиваний: 34
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
62- сұрақ жауабы:
Қазақстан аумағында шаруашылықтардың қалыптасуына ісер еткен табиға георграфиялық факторларды атаңыз.
Қазақстан аумағында шаруашылықтың көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы, сонымен бірге егіншілік болып қалыптасуына табиғи ортаның өзі мүмкіндік туғызды. Бұл ең алдымен қазақ жерінің кеңдігі қолайлы географиялық ортасы. Қазақстан териториясы Еуразия материгінің нақ ортасында орналасқандықтан мұнда ауа райы континенталды. Ал, мұндай климат шаруашылықтың жылдам ілгері дамуына маусымдық болып қалыптасуына әсер етті.
Ерте кезден бастап, ІІ мыңжылдықтың соңында Қазақстан аумағының климаты өзгерді, жауын-шашын азайып, егіншілікпен айналысу қиындады. Сондықтан адамдар мал шаруашылығымен айналысуды кеңінен қолға алады. Себебі мал шаруашылығы ет, сүт, жүн, тері өнімдерін өндіруге мүмкіндік берді. Түйе, жылқы көлік қызметін атқарды.
Мал басының көбеюі жаңа жайымдылық жерлерді қажет етті. Көшпелі мал шаруашылығына көшу себептерінің бірі – жылқыны қолға үйрету еді.Жазда тұруға қолайлы жазық жерлер, қыста мал жаюға қолайсыз болды, мысалы, қыста қатты боран, дауыл болғанда, малдарға ықтайтын жер болмаған, оларға қыста шөп тауып беру қиын болған, сондықтан адамдар қыста қыстау, күзде күздеу, көктемде көктеу, жазда жайлау сияқты қолайлы жерлерге қарай көшіп отырған. Көшпелі мал шаруашылығы осы себептерден қалыптасты. Ал тұрған жерлері қолайлы адамдар бір жерде тұрып та мал шаруашылығымен айналысты. Оны отырықшы мал шаруашылығы деп атады. Олар мал шаруашылығымен қатар егін шаруашылығымен де айналысты, себебі жерлері құнарлы болды.
Қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы: көшпелі, жартылай көшпелі, отырықшылық тұрғыда дамыды. Көшпелілік түрінде мал жыл бойы жайылымда тебіндеп жайылды. Малшылар көшпелі өмірге қолайлы жасалған киіз үйде тұрды. Жартылай көшпелілік салтында қазақ халқы мал басы санын аман сақтап қалу үшін жыл мезгілдері мен жайылымдық жерлердің ерекшеліктеріне қарай көшіп-қонды. Қысқы көшінде жылы тұрақтары – қыстауларға қоныстанған. Мал төлдетіп, жүн қырқу үшін көктеуге (көктемгі көш), кейін жас төлдер өсіп, жер көгерген кезде жайлауға көшкен. Қыстауларының жанында мал азығы үшін шөп дайындаған, егіншілік кәсібімен де айналысқан. Отырықшылық дәстүрде мал белгілі бір аумақта бағылып, қорада ұсталған. Іле, Талас, Арыс, Шу, Сыр өзендері бойында және Жетісу өңірінде егіншілік кеңінен дамыған. Дәстүрлі малшаруашылығы ХІХ ғасырдың соңына дейін сақталды.
Қазақстан аймағында табиғи-климаттық жағдайдың әртүрлілігіне байланысты көшпелі мал шаруашылығымен қатар, егіншілік те орын алған. Кеңес өкіметі кезінде далалықтарда егіншілік ешқашан болған емес деген пікір айтылды. Шын мәнінде, қазақтар егіншілікпен ежелден-ақ айналысқан. Оны тарихи, соның ішінде археологиялық деректер айқын дәлелдейді.
Қорыта келгенде Қазақстан тарихындағы түрлі кезеңдегі қоғамдық өзгерістерге қарамастан жоғарыдағы факторларды ескере келе Қазақстанда мал шаруашылығы егіншілік - жетекші саласы болып қала береді.
63 сұрақ 1. Мәтінді және тарихи білімдеріңізді пайдалана отырып, «Қазақстан–2030» ұзақ мерзімді стратегиясының тәуелсіз Қазақстан экономикасын қалыптастырудағы рөлін талдаңыз
«Қазақстан – 2030»
Барлық Қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы
(үзінді)
3-ұзақ мерзiмдi басымдық: Шетел инвестицияларының деңгейі жоғары, дамыған нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу
Экономиканың өзi тұрақсыз дамудың аралық кезеңiнде тұрғанда, мемлекеттiң реттеушi рөлi мен араласуы бара-бар болуға тиiс. Жаңа әлемдiк экономикалық үлгiлерге сай болу үшiн бiз мемлекеттiк басқарудың тиiмдiлiгi мен сапасын едәуiр көтеруге, жекеше сектор мен ұлттық капиталға жәрдемдесуге, оларды ынталандыруға және олардың белсендiлiгiн арттыруға тиiспiз.
...Бiрiншi Азиялық Барыс болу үшiн бiздiң басымдықтарымыздың қатарына макроэкономикалық көрсеткiштер саласындағы алдыңғы қатарлы халықаралық тәжiрибе енгiзілуге тиiс.
https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K970002030 сайтынан алынған
ЖАУАБЫ:
1997 жылы 11 қазанда мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан – 2030» ұзақ мерзімді стратегиясын ұсынды.Қаралған мәселелер: Экономикалық дағдарыстан шығу жолдары, реформаларды аяқтау, алдыңғы қатарлы мемлекеттер қатарына қосылу, Қазақстан барысын қалыптастыру. Ол мемлекеттік шаралардың нақты жоспарларын әзірлеуге негіз болған ел дамуының жеті шешуші бағытын айқындап берді.
Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жобасы «Қазақстан – 2030» стратегиясын іске асырудың алғашқы ұзақ мерзімді кезеңі болды, ол елдің дамуының он жылдық кезеңіне арналған экономикалық маңыздылығын ескеріп, қойылған міндеттердің табысты іске асырылуын қамтамасыз етті. Жолдауда болашаққа болжам, қазіргі жағдайға талдау жасалып, ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттары, республиканың дамуының ерекшеліктері айтылды. Аталған бағдарламада еліміздің саяси, әлеуметтік-экономикалық дамуының жақын арадағы және стратегиялық ұзақ мерзімдегі даму жолдары көрсетілді. Бұл даму стратегиясы негізігі жеті басымдық арқылы жүзеге асырылады.
1Ұлттық қауіпсіздік;
2Ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамның топтасуы;
3экономикалық өсу;
4Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты;
5Энергетика ресурстары;
6Инфрақұрылым, әсіресе, көлік және байланыс;
7Кәсіпқой мемлекет құру.
БҰҰ-ның Даму бағдарламасы шеңберінде 1997 жылы жарық көрген адамдық даму жөніндегі есебінде адам әлеуетінің даму индексі бойынша Қазақстан әлемнің 174 елі арасында 93- орында тұрды.
Қазақстанның даму стратегиясын 2030 жылға дейін анықтау келесі жағдайлармен түсіндіріледі:
Біріншіден, республикалық бюджетке түсетін кірістің үлкен бөлшегін мұнайдан түскен табыстар құрайды.ал ғылыми-техникалық болжау бойынша, 2030 жылға дейін мұнай және газды жалпылай басқа энергия көздерімен ауыстыру байқалмайды және мұнайға баға тұрақты болады. Бұл экономикалық саясатқа неғұрлым дәл құруға мүмкіндік береді;
Екіншіден, отыз жыл бір ұрпақтың өмірінің әлеуметтік белсенді кезеңі;
Үшіншіден, демографиялық құбылыстар, жаңа капиталдың ұдайы дамуы, дамудың индустриалдық-техникалық кезеңдері де ескерілген. әлемдік тәжірибе бойынша елдер атап айтқанда отыз жыл арасында елеулі нәтижеге жетеді. Азиялық Барыс болу үшін біздің басымдықтарымыздың қатарына макроэкономикалық көрсеткіштер саласындағы алдыңғы қатарлы халықаралық тәжірибе енгізілуге тиіс. Ол-инфляция мен бюджет тапшылығынын, төмен болуын, ұлттық валютаның күшеюін, жинақтау нормасының жоғары болуын көздейді. Бүл рецепт Жапонияда, Кореяда, Индонезияда, Тайвань мен Чилиде іске асты. Қазақстанда да іске асады.
Қазақстанның 2030 даму стратегиясы ел экономикасын қарқынды өсіруге, халықтың әл-ауқатын көтеруге және Қазақстанның әлемдік экономикада жетекші позицияға ие болуын көздеп жасалған бірден бір даму жоспары десек те болды.
Қазақстан экономикасының өсуі үшін негізгі басымдықтың бірі болып саналатын экономикалық өсу маңызды орын алып даму стратегиясының негізгі жеті басымдығының ішіндегі бүгін де ертең де өз мәнін жоймайтын бағдарламалардың бірі болып саналады.
Экономикалық өсу шетел инвестицияларының деңгейі жоғары және шағын, орта бизнестің барлық жерде қолдау негізінде отандық жеке меншік секторын дамыту мен бірге дамыған нарықтық экономикаға негізделінеді.
Қазақстанның ұзақ мерзімді болжауында пайда болатын жағдайларға тез қалыптасуға қабілеті бар шағын және орта кәсіпорындарында ЖІӨ-нің (жалпы ішкі өнім) 40-50 пайызын өндірілуі қажет.
Экономикалық өрлеудің еліміздің дамуы үшін қаншалықты маңызды екенін баршамыз түсінеміз. Қарқынды экономика болмайынша біз мектептер мен ауруханаларды қаржыландыра алмаймыз, қоғамды жемқорлық пен қылмыскерліктен қорғай алмаймыз. Сондықтан бұл басымдық бүгін де, ертең де және алдағы отыз жылдың ішінде де ең маңызды басымдықтардың бірі болып қала береді.
64сұрақ Мәтінді және тарихи білімдеріңізді пайдалана отырып, XX ғасырдың I жартысындағы Қазақстан мәдениетінің жетістіктері мен қайшылықтарын талдаңыз.
XX ғасырдың I жартысындағы Қазақстан мәдениеті
... Рухани мәдениет саласында түбегейлі жаңғыру көрініс тапты. Зайырлы мектеп қалыптасты, жалпыға бірдей бастауыш білім беру жүйесі енгізілді, қазақ техникумдары мен жоғары оқу орындары пайда болды. Шығармашылық зиялы қауым заманауи өнер жанрлары мен түрлерін жасады. Дінге қарсы күрес жүрді және атеистік насихат жағдайларында исламның қоғамның рухани өміріне ықпалы әлсіреді. 30-жылдары ақын-жазушылар мен суртешілерді қатаң бақылауға алынды. Зиялы қауымның ең жарқын өкілдері қуғын-сүргінге ұшырады.
З.А. Джандосова. Қазақстан тарихы, 10 сынып
Жауабы:
Кеңестік кезеңде рухани сала түбегейлі жаңғыруға ұшырады.Дінге, білімге, бұқаралық өнерге қатыстының бәрі өзгерді.
Кеңестер одағы бәрімізге мәлім, зайырлы мемлекет болды. Діннен бездіру саясаты үстемдік етті. Діни мектептер, мешіттер жабылып, оның ішіінде ислам дінінің таралуына тосқауыл қойылды. Атейстік насихат жүргізілді. Араб әліпбиінен,1940 жылы кириллицаға көшірілді.
Кеңестік дәуірде жетістіктің бірі бұл білім беру саласы халыққа білім беру жедел дамыды.Ересектер арасында сауатсыздықты жоюға бағытталған күрес жүрді. Сауатсыздықты жою қоғамы құрылып мыңдаған ересектер сауатын ашты.
1920-1921 жылдары Қазақстанда 2410 мектеп болды. Мұнда мектеп жасындағы балалардың тек 40 пайызы ғана мұғалім жетіспеушілігінен оқытты. 1930КСРО жалпыға бірдей бастауыш білім беру енгізіліп, педагогикалық кадлар мәселесі шешіле бастады.
Кеңес өкіметінің алғашқы он жылында Қзақстанда жоғарғы оқу орындары болған жоқ. Қазақ жігіттері мен қыздары Ресей жоғары оқу орындарында мен техникумдарында білім алды. Ең алғашқы оқу орындарының бірі бұл Абай атындағы КазПи 1928 жылы ашылды. 1934 жылы С.М. Киров атындағы ҚазМУ құрылды.