Файл: 1 Мемлекеттік емтихан билеті Мектеп малімі, малімдік мамандыты ерекшеліктері мен абілетері.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 05.12.2023

Просмотров: 130

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
тыс жұмыстың түрлеріне: Олимпиадалар, викториналар, конференциялар, конкурстар, үйірмелер, тақырыптық кештер, ертеңгіліктер, ойындар, квндар, интеллектуалды марафондар, топсаяхаттар жатады.
2.Кіші мектеп жасындағы балалардың психологиялық ерекшеліктері.

Балалардың мектепке алғаш келгенен бастап, олардың психологилық даму деңгейлерінің жеке айырмашылықтары көрінеді. Бұл айырмашылықтар иннтелектуалдық, моральдік дамуларына байланысты балалардың бір бірінен ерекшеленулерінен көрінеді. Олар бір инструкцияны және психодиагностикалық жағдайды әртүрлі қабылдайды.

Мектепке оқуға келген кейбір балалар ересек адамдардың психодиагностикасына арналған тестерді меңгерсе, басқалары аз дамығандары - 4-5 жастағы балаларға арналған әдістерін ғана меңгереді. Бұл әсіресе қоршаған ортада балалардың верьбалді өзін өзі бағалауында және әртүрлі саналық күрделі бағалауда қолданылатын психодиагностикалық әдістерге арналған. Сондықтан бастауыш мектеп жасындағы балаларға осы немесе басқа психодиагностикалық әдістерді қолданбас бұрын, оның балаларға интеллектуалді және баланың психологиялық даму деңгейін бағалауда өте қарапайым емес екендігіне көз жеткізу қажет.

6-7 жастағы балалардың мектепке оқуға психологиялық дайындығына байланысты эмпериялық берілгендері бойынша 55%тен-80%-ке дейін мектепке оқуға және бастауыш сынып бағдарламаларын толық меңгеруге әлі дайын емес. Кейбірі өзінің физикалық жасымен оқуға дайын, ал психологиялық дамуы жағынан мектепке дейінгі баланың деңгейінде яғни 5-6 жаста. Егер мұндй балаға жеткілікті қиын бірақ қызықсыз, дамыған ерікті, көңіл аударуды, есте сақтауды талап ететін психалогиялық тесті ұсынса, онда бала бұл тапсырманы орындай алмайды.

Психалогиялық даму деңгейлерін төмендігіне байланысты. Егер керісінше осы тест тапсырмаларын балаға ойынды қызықты формада ұсынса тест нәтижесі өте жоғары болуы ықтимал. Бұл жағдайда әсіресе 1 және 2 сыныпқа келген балалардың психадиагностикасын зерттеуде ескеру керек. 3-4 сыныптар психадиагностикасын ересек адамдарға арналған бірақ тест тапсырмалары балаларға қол жеткіліксіз тестер пайдаланылады.
3.Дүниетанудың оқу құралдары
27 Мемілекеттік емтихан билеті.


1.Мектептанудың негізгі мәселелері. ҚР-ның «Білім туралы» Заңының негізгі ережелері. Білім беру ісін басқару принциптері

Мектептану - Педагогиканың бір бөлімі, Мақсаты: Еліміздегі білім беру ісін басқару міндеттерін, мазмұнын ж/е әдістерін, мектепті басқару жүйесінің ерекшелігін анықтайды. Мектептану тәрбие мақсатына сай дамиды.

Мектептанудың зерттейтіні: Халыққа білім беру,

Лауазымды адамдардың іс - әрекеті, Оқу - тәрбие процесінде басшылық ету,

Оның формалары м/н әдістері.

Мектеп жұмысының сапасы білім беру ісін басқару органдарының жұмысына байланысты. Мектептің алдында тұрған жаңа міндеттер білім беру ісін басқаруды талап етеді.

Мектептану мазмұны: Мектепті басқару негізгі принціптері, білім бері ұйымдарының қызметі, мектептің ішін басқару мазмұны, әдістері, т.б.

Мектептану ғылымының басқару тұрысы жетістіктерін, субъект ғылыми ұйымдастыруды толық қолданады.

«Білім туралы» Заңының негізгі ережелері: Бұл занға сәйкес Қр - сы үкіметті білімді дамыту туралы ұсыныстарын жүзеге асырудың жолдарын белгілеген.

Жалпы білім беретін оқу орындарының алдында тұрған басты міндеттер «Білім туралы» заңының 8 - бабында белгіленген. Олар: 1. Жеке адамды дамытуға, қалыптастыруға жағдай жасау.

2. Оқушының білім беру бағдарламаларын менгеруіне жағдай жасау.

3. Оқушының шығармашылығын дамыту.

4. Адамгершілік тәрбиесін беру.

5. Салауатты өмір салтының негізін жасау.

6. Баланың дамуына жағдай жасап, оған ақыл - ой тәрбиесін беру.

7. Елжандылыққа тәрбиелеу.

8. Құқықтық тәрбие беру.

9. Саналы тәртіпке тәрбиелеу.

10. Қазақ халқы мен республиканың басқа халықтарының тарихын, дәстүрлерін, мемлекеттік, орыс ж/е шетел тілдерін оқыту.

11. Оқытудың жаңа технологияларын енгізу.

12. Білім беруді ақпараттандыру.

13. Ғылыми дүниетанымды қалыптастыру.

«Білім туралы» Заңға жас ұрпаққа берілетін білім мазмұнын мемлекеттің стандарттауын талап етеді. Онда оқушы менгеруі тиіс негізгі білімдер, іскерлік дағдылар көрсетіледі.

Білім беру ісін басқару принціптері - Білім беру ісін басшы қызметкерлері өз жұмысында ұстануға тиісті мақсатқа жетуге көмектесетін негізгі, іргелі ережелер.
2.Оқу - кіші мектеп жасындағы балалардың әрекеті.

Оқу іс – әрекетінің негізгі сапасы еңбек процесін нәтижелі орындауға қажетті білімді, дағды мен икемді жүйелі түрде менгеру. Мектеп жасындағы балалардың негізгі әрекеті – оқу. Оқу арқылы балаға қоғам өзінің ғасырлар бойы асыл мұрасын, дағды тәрбиесін береді. Сонымен бірге жаңа буын оқу арқылы өзінен бұрынғылардың практикалық әрекетін, ғылым – білім жүйелерін меңгереді, сөйтіп өзінің практикалық әрекетке дайындайды. Білім жүйесін менгеру арқылы ғана адам ой және дене еңбегінің тетіктерін жақсы түсінеді. Оларды жан – жақты білуге мүмкіндік алады. Білім меңгеру – ұзақ уақытты керек ететін күрделі процес. Оқу материалдары бала психикасына зор талап қояды. Өйткені ұғыну өте күрделі әрекет. Ұғыну бірнеше кезеңдерден тұрады. Мәселен, мұнын бірінші кезеңінде (таныстыру кезеңі) бала нені қалай оқу керектігі жайлы мағұлымат алады. Бұдан кейін ол ойындағысын тәжірибеде орындап көреді. Үшінші кезеңде бала ұғынған нәрсені ойына ұстап тұрады да бесінші кезеңде бала затпен құбылыс туралы белгілі ұғым қалыптасатын болады. Ақыл – ой амалдарын меңгеру арқылы бала шындықтағы заттардың байланыс қатынастарын ажыратады. Бір нәрсені екінші оймен салыстыра дәлелдей алуға, олардың айырмашылық, ұқсастықтарын ажыратады. Бір нәрсені екіншісімен салыстыра дәлелдей алуға, олардың айырмашылық ұқсастықтарын көре білуге үйренеді. Мұндағы себеппен нәтиженің заңды байланысына түсінеді.



Бала не үшін оқитындығын бар сана – сезімінен ұғынғанша, оған оқудағы формализмнен (мәніне түсінбей құрғақ жаттап алу, өмірмен байланыстыра алмау т.б.) құтылу қиын болады. Мектеп оқушыларының оқуға саналы қатынасуын тәрбиелеп , дамытуда мұғалімдер ұжымының алатын орны ерекше. Мәселен,олардың арасында мектепке, оқуға сыттай қызығып келетін балалар да жиі ұшырайды. Мұндай бала мектептің үйіне, оның партасына, мұғалімге, өзіндей балаларға көңіл бөледі. Оқу оны жөнді тартпайды, өйкені, оған қиын көрінеді. Баланың көбінесе ойнағысы келіп тұрады, партада дұрыс отыра алмайды, жиі қозғалады, айналасына жиі қарай береді. Мұндай баланы үйіне ойлатып не тыңдатып әдеттендірмеген. Оқуға білім алуға ұмтылуды тудыратын мотивтер (себептер) болады ол бірден пайда бола қоймайды. Бастапқыда бұлар өте қарапайым болып келеді.

Оқу әрекеті деп білім алуға бағытталған әрекетті айту қабылданған. Ол өз бетінше де, мұғалімнің жетекшілігімен де жүзеге асады. Біз басшылыққа алып отырған әрекет ілімнің жан – жүйелік негізін Б.Г. Ананьев, Л.С.Выготский, А.И. Леонтьев, А.Р.Лурья, С.Л.Рубинштейн т.б. ғалымдар жасады. Ал бастауыш мектеп кезеңіндегі оқу әрекеті Ш.А.Амонашвили, В.В.Давыдов, Л.В.Занков, П.Е. Гальперин т.б. зерттеулерінде қалыптастырылды.
3.Жазғы демалыс лагерлерінде дене шынықтыру сауықтыру жұмыстарын ұйымдастыру
28 Мемілекеттік емтихан билеті.

1.Әдістемелік жұмыстың құрылымы мен міндеті.

Мектеп ж/е мектепаралық әдістемелік бірлестіктерге пән мұғалімдері, сынып жетекшілер, мектепке дейінгі мекеме, мектеп - интернат тәрбиешілері кіреді. Бірлестіктердің мәжілісі тоқсанына бір рет, керек болған жағдайда тағы өткізіледі. Мектепте бір пән бойынша үш мұғалім болғанда әдістемелік бірлестік құрылады. Ал мұғалім саны аз болса пәнаралық, мектепаралық бірлестіктер құрылады.

Аудандық әдістемелік бірлестіктер аудан мұғалімдері үшін жылына 2-3 рет мәжілістерін өткізеді. Аз құрамды мектептерде әдістемелік бірлестік құрылады.

Әдістемелік жұмыстың жоспары бір жылға жасалады. Оны директор бекітеді.

Мәжілісі екі айда бір рет өткізіледі. Әдістемелік кеңестің маслихаттарында ең қажетті мәселелер талқыланады. М/С: Ашық сабақтарды талдау, сабақтың түрлері, жаңашыл мұғалімдердің озат тәжірибелері.

Мектептің әдістемелік кеңесіне оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуде жоғары нәтижеге жеткен тәжірибелі мұғалімдер, шебер мұғалімдер, пәндік әдістемелік бірлестіктердің жетекшілері енеді.


Әдістемелік кеңес жұмысының қортындысына - Мектепшілік педагогикалық оқулар , конференциялар, оқу жылының аяғында мектеп мәселелерін шешуге үлес қосқан әдістемелік жинақтар педагогикалық ұжым назарына ұсынылады.

Міндетті: Әдістемелік жұмысты ж/е өздігінен білім алуға көмектесу үшін оқу - тәрбие процесінің жағдайын, оқушылардың білімдік, тәрбиелік ж/е даму деңгейлерін анықтау.
2.Жеткіншек жасындағылардың психологиялық ерекшеліктері.

Балалар дамуындағы жас кезеңдерінің ерекшеліктерін ескеру мектеп психологиялық қызметінің алдында тұрған күрделіпроблемалардың бірі. Өйткені мектепте оқитын шағында балалар өмірінде ерекше орын алатын жеткіншек жасында ағзада қайта құру процестері жүреді. Психолог оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, оларға дер кезінде қажетті психологиялық көмек көрсетуі керек. Мектеп психологтарының осы салада жүргізетін жұмыс мазмұнын анықтау үшін жеткіншек жас кезеңінің ерекшеліктерін және әр баланың өзінің алдында тұрған қиындықтарды зерттеп, мән-мағынасына толық түсініп алуы қажет.

Жеткіншек жас кезеңі «өтпелі кезең», «қиын жас», «пубертаттық жас» деген аттармен аталып, осы кезде балалардың ересектіккке өтуіндегі проблемалары көрсетіледі. Бұл проблемалардың барлығы осы жас кезеңінде өтетін психофизиологиялық өзгерістер, жыныстық жетілу процестерімен байланысты.

Өсіп келе жатқан бала өмірінде жеткіншектік кезең қиын әрі өте маңызы сыналатын кезең. Бұл кезеңді бұлай бағалау, біріншіден, бала ағзасында осы уақытта болатын көптеген сапалық өзгерістерге байланысты. Жеткіншек жас кезеңнің ерекшеліктерін зерттеушілер Р.Байярд, Д.Байярд, Т.В.Драгунова, А.Е.Личко, М.Кле, М.Реттер, ЛГС.Выготский, П.М.Якобсон, И.С.Кон т.б. осы жас кезеңінде балаларға ерекше көңіл бөлу керек екендігін атап өткен. Өйткені осы жас шағында жүретін өзгерістер кейде баланың бұрынғы ерекшеліктерін, мүдделері мен қарым-қатынастарын, өмірге деген көзқарасын түбірінен өзгертетін сипатта болады.

Жеткіншектік кезеңнің шектері шамамен балалардың орта мектептің 5-8 сыныптарында оқитын кезеңімен сәйкес келеді де, 11-12 жастан 14—15 жасқа дейінгі аралықты қамтиды, бірақ жеткіншектік жастың іс жүзінде басталуы 5 сыныпқа көшумен тура келмей, бір жыл ерте не кеш болуы да мүмкін.
3.Бейнелеу өнерінде АКТ қолдану.

29 Мемілекеттік емтихан билеті.

1.Оқыту әдістерінің жіктелуі

Оқыту әдістері - Жұмысының алдында тұрған міндеттерді дұрыс орындау үшін мұғалім мен оқушылардың бірлесіп жұмыс істеу үшін қолданылады.

Оқыту әдістері танымға қызығушылық туғызып,оқушының ақыл - ойын дамытады, ізденуге, жаңа білімді түсінуге ықпал етеді. Оқыту әдістерін таңдау әдетте сабаққа оқу материалының мазмұнын тандаған кезде жүреді. Ол дидактикалық мақсатқа, оқушылардың білім деңгейіне

мұғалімнің өзіндіік деңгейіне байланысты.

Тәсіл - Оқыту әдісінің элементі болып табылады. Жоспарды хабарлау, оқушылардың зейінін сабаққа аудару, оқушылардың мұғалім көрсеткен іс - қимылдарын қайталауы, ақыл - ой жұмыстары тәсілге жатады. Тәсіл оқу материалын түсінуге үлес қосады.

Оқыту әдістерінің 5 түрге жіктеледі :

Білім алу көзіне қарай топтастырылған әдістер.

Дидактикалық мақсатқа сай топтастырылған әдістер.

Таным белсенділігі деңгейіне қарай топтастырылған әдістер.

Оқу - танымдық іс - әрекетті ынталандыру әдістері.

Оқыту - білім алу.

2.Жоғары мектеп жасындағы балалардың психологиялық ерекшеліктері

Бастауыш мектеп – өскелең ұрпаққа білім берудің бастамасы. Қазіргі қоғам талаптарының өзгеруіне байланысты, еліміздің көркейіп-өрендеуіне,ел талап-тілектерінің бетбұрыстарына байланысты жаңа ұрпақтың психологиясы да айтарлықтай өзгерістерге ұшырап, оны неғұрлым өмір талабына қарай өзгерту міндеттері қойылды.

Бастауыш мектеп кезеңіне 7-10 жас аралығындағы балалар жатады. Бұл кезеңде баланың денесі едәуір дамып, бұлшықеттері мен шеміршектері, сүйектері нығайып, табаны сүйектенеді, омыртқасы, барлық мойын, арқа бел бүгілістері дамиды. Мидың маңдай бөліктерінің жетілуі баланың психикалық іс-әрекеті мен жүйкесінің қалыптасуына үлкен рөл атқарады.

Жекелеген психикалық үрдістердің қарқынды дамуы баланың бастауыш мектеп шағында жүзеге асады. Бұл кезде балада қабылдау қабілеті жетіледі. Көру мен есту қабілеті дамып, түстерді айқын ажырата алады. Қабылдаған заттардың қасиеттері мен сапаларын меңгереді. Қоғам өміріндегі жаңа негіздерге бақылампаздығы артып, қабылдауын басқарып, оны қажетті мақсатқа бағыттай алады.

Бастауыш мектеп кезеңінде негізгі іс-әрекет оқу болғандықтан, баланың барлық психикалық үрдісіне өзгеріс енеді. Іс-әрекетке белсенділігін көрсете отырып, ақыл-ой еңбегін зейін арқылы жүзеге асырады.