Файл: 1 Мемлекеттік емтихан билеті Мектеп малімі, малімдік мамандыты ерекшеліктері мен абілетері.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 05.12.2023
Просмотров: 134
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Сабақ құрылымы – сабақтың әр бөлігінде мұғалім мен оқушының бірге жасайтын алуан түрлі жұмыстары.
Сабақтың құрылымы оқушылардың оқу жұмысында орындалады. Қазіргі ғылыми әдебиеттер мен педагогикалық практикада оқытудың үш формасына тоқталады – фронтальды, жеке, топтық.
Сабақтың құрылымын жетілдіру екі бағытта дамыды:
-
ең қажеттісі, сабақтың өзіне тән элементтері болуы; -
дегенменде сабақтың тұрақты құрылымынан бас тартып, мұғалімнің тәжірибе-интуициясына жол ашу. Әрине мұның қиындығы бір бағытты ұстанудың өзіндік қарама-қайшылығы кездеседі.
2.Темперамент. Темперамент түрлері.
Темперамент дегеніміз - Жүйке жүйесінің тума қаситтерінен туындайтын адамның жеке өзгешеліктерінің бірі. Ол адамдардың эмоциялық қозғыштығынан, қимыл қозғалысынан, жалпы белсенділігінен жақсы байқалады. Темперамент - ағзаның физиологиялық өзгешеліктерімен, әсіресе жоғары жүйке қызметінің тума қасиеттері мен шарттас психикалық құбылыс. Темперамент - адамның жалпы қозғалысын, психиканын күші м/н терендігін, адамның көңіл күйінің ерекшеліктерін жақсы бақылап отырады.
Темперамент туралы алғашқы ой-пікірлер ғылымда өте ерте кездің өзінде-ақ айтыла бастады. Ежелгі Грек ғалымдар Гален, Гиппократтың (б.з.д. 460-356 ғ) еңбектерінде біраз пікірлері айтылған.
Гипократтың ойынша, әр түрлі темпераменттер адамдар мен жануарлардың денесінде төрт түрлі сұйықтық бар: қан, шырын, сары және қара өт болады.
Мәселен, ағзада қанның пропорциясы артық болса - Сангвиник.
Шырын басым болса - Флегматик.
Қара өт басым болса - Меланхолих.
Сары өт басым болса - Холерик темпераменттері аталған.
Темпераменттің 4 типі бар.
1.Сангвиник - Ширақ, жүйке жүйесі күшті, қозуы мен тежелуі тең.
2. Флегматик - Жүйке жүйесі күшті, тежелуі басым, қозғалысы баяу.
3. Меланхолик - Жүйке жүйесі әлсіз адамдар.
4. Холерик - Ұстамсыз, жүйке жүйесі күшті, қозуы басым.
3.Технология сабағында алдын ала және тікелей дайындық. Сабақта жұмыс түрлері.
Мұғалімнің сабаққа алдын-алаәзірлігі: бағдарламаны оқу, оқу құралдарынталдау, материалдар мен құрал-жабдықтарды дайындау,көрнекіліктердііріктеу.
Сабаққа нақты әзрлік: сабақтың тақырыбы, оның оқыту, тәрбиелеу және оқыту мақсаттарын анықтау, бұйымныңүлгісін және оның графикалық бейнеленгентүрін жасау, білімі мен біліктілігі деңгейінанықтау, оқушылардың бұйымдықұрастыруда және өз ойларын жүзегеасыруда тиімді әдістерді таңдап алу, жұмысты есепке алу және оны бағалауәдістемесін анықтау.
Сабақты жаппай түрде, топтық және жекелей тапсырмалар беру арқылыұйымдастыру. Фронтальды және жекежұмыстарды ұйымдастыру. Еңбекке баулу сабағында оқытудың әр түрлі форма, әдістерімен әдістемелерін қолдану.
№ 4 Мемлекеттік емтихан билеті
1.Сабақтағы оқушылардың оқу жұмысының формалары
Оқушылар іс әрекеттің мазмұны оқыту мен тәрбие мақсаттары мен міндеттерінен шығады және жалпы орта білім мектептегі оқу жоспары, пәндер программасы және тәрбиенің үлгі мазмұнымен айқындалады.
Нақтылы сыныпта оқу және оқудан тыс іс әрекеттің мазмұнын ұйымдастыру формасын таңдай отырып, мұғалім, біріншіден, оның тәрбиеде қаншалықты мақсатқа жетуге көмектесетінін ескеу керек. Екіншіден, ұжым өмірінің мазмұны оқушыларға өзінің қажеттілігін педагогтық көзбен қарағанда қанағаттандыруы абзал. Міне, бұл жерде оқушылардың түрліше әлеуметтік бағалы қажеттіліктерін қалыптастырып қоймай, оқушыларда бар әлеуметтік бағалы қажеттіліктерді еске алу керек. Үшіншіден, коллективтік іс әрекет мектеп оқушыларына олар үшән актуальды проблемаларды-өзіндік саналы, өзін анықтауды, өзін бекітуді т.б жасауда мүмкіндік беруі тиіс. Төртіншіден, оқушылар үшін ұжім ісін ұйымдастыру формалары қаншалықты әлеуметтік тартымды екенін білу. Ұжымдық іс әрекет тиімділігінің маңызды психологиялық шарты- әсіресе негізгі , жетекші істердің қоғамдық бағыт алуында.
2.Мінез, мінез бітістері
Адамның сыртқы ортамен байланысуы үшін жасайтын қатынастарының жиынтығы оның мінезін құрайды.
Мінез дегеніміз - Әрбір адамның жеке басына тән өзіндік психологиялық қасиеттері мен ерекшеліктерінің жиынтығы.
Мінез - адамның негізгі өмірін, беталысын және оның өзіндік әрекетінің айырмашылығын сипаттайтын сапалы өзгешілік. Ол - көп қасиеттің бірлігі, түрлі өзгешіліктердің қосындысы, ж/е әр адамды әр қырынан көрсететін қасиет.
Мінез - кең мағыналы ұғым болып саналады. Мінездің моральдіқ жағынан тәрбиелігі, бірқалыптығы, күші мен айқындығы, салмақтығы - оның негізгі сапалары болып есептеледі. Жақсы мінезге тән сапалардың біріне оның байсалдығы жатады. Ж/е де. Бірқалыпты, тұрақты мінезі бар адам басқалардың жетегінде кетпейді.
Адамның сансыз мінез бітістерінің кейбірін белгілі топтарға жинақтауға болады, М/с: Адамның ұстаған бағытынан, бүкіл психикалық тұрпатынан байқалатын мінез бітістері әр
түрлі жағдайда көрініп отырады. Мұның біріншісіне адамның адамның басқалармен қатынасын білдіретін мінез бітістері кіреді. Бітістерге: Ұжымдық, имандылық, қайырымдылық, үйірсектік, адамдық және осыларға қарама - қарсы жетекшілдік, қатігездік, тұйықтық, зымияндық, т.б. бітістер жатады.
3.Қозғалысқа берілген есептерді оқыту әдістемесі. Қозғалысқа байланысты мысал келтіру. Есептің шығару жолын түсіндіру.
Қозғалысқа берілген есептер, шамаларына қатысты есептер 4 сыныпта қарасытырылады.
Жылдамдық, уақыт, қашықтық шамалары арасындағы байланыстарды анықтау әдістерімен жүргізіледі.
Балалар мынандай байланыстарды ұғынулары тиіс, Егер қашықтық пен жүрілген ұақыт белгілі болса, онда жылдамдықты бөлу амалы бойынша табуға болады. S:t=V
Егер жылдамдық пен жүрілген уақыт белгілі болса, онда қашықтықты көбейту амалымен табуға болады. V*t=S
Егер қашықтық пен жылдамдық белгілі болса. онда жүрілген уақытты бөлу амалымен табуға болады. S:V=t
Қозғалысқа берілген есептермен жұмыс жасағанда сызба түрінде иллюстрацияны жирек пайдалану керек, өйткені сызба есепте айтылған өмірде болатын жағдайда адамның көз алдына келтіруге көмектеседі.
V-жылдамдық
t-уақыт
S-қашықтық.
Мысалы: Әлия велосипедпен 800 м жолды 4 минутта жүріп өтті. Оның жылдамдығы қандай?
Арман 4 сағ ішінде 16 км жолды жаяу жүріп өтті. Ол қандай жылдамдықпен жүрді?
№5 Мемілекеттік емтихан билеті.
1.Тәрбе әдістері туралы ұғым, топтастыру. Адамгершілік (қоғамыдық) сананы қалыптастыру әдістері.
Тәрбие әдісі дегеніміз- оқушылардың тұлғалық қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған тәрбиеленушілердің өзара байланысты педагогикалық жұмыс тәсілдері.
Әдістерді мұғалім тәрбиенің мақсатына, мазмұнына балалардың жас және дербес ерекшеліктеріне, тәрбиелік деңгейіне қарай іріктейді. Әдістер тәрбие мақсатына жетуге, оқушыларды қоғамдағы тәртіп ережелерін үйретуге, адамдармен қарым қатынас жасауға, оларды жақсы тәжірибесін алуға көмектеседі.
Адамгершілік тәрбиесі жастардың қоғамға, отбасына, еңбекке, білімгі, отанға, жер бетіндегі бейбітшілікке қатынасын қалыптастырады. Адамгершілік тәрбиесі оқушыларды адамгершілік ұғымы, принциптері, мінез құлық нормалары жайындағы біліммен кемелдендіреді.
Адамгершілік тәрбиесінің міндеттері:
-
Азаматтық -
Гуманистік -
Ерлік, жауынгерлік -
Діни рухтық тәрбие -
Қыздар тәрбиесі -
Отбасы өміріне даярлау.
2.Балада мінездің дамуы.
Балада тілінің шығуы, айналасындағылармен пікірлесе алуы мінездің дамуында ерекше маңыз алады. М/С: Ешбір бала туысымен еңбексүйгіш не жалқау, тәртіпті не ұстамсыз болып тумайды. Оның мінезі ұзақ жылғы өмір сүру барысында, өмірдің сан алуыан ағымына қарай тәрбие үрдісінің ықпалымен қалыптасып отырады.
Баланың мінез - құлқын тәрбиелеуде отбасы мен мектептің алатын орны ерекше. Баланы кішкентай кезінен алға қойған міндеттерін жүзеге асыра алатын, кішіпейіл, т.б. жақсы қасиеттерге тәрбиелеп, өзін басқадан жоғары ұстайтын, мақтаншақ, бұзақы, т.б. жаман мінездерден жирендіріп отырған жөн.
Мектеп - бала мінезінің жақсы жақтарын жүйелі түрде дамытып отыратын негізгі орын. Мектептік өмір балалардың мінез - құлқының қалыптасуында шешуші рөл атқарады.
Оқушылардың мінезін дамытудағы басты міндет - олардың жан - жақты болып өсуін қадағалау, дамыту.
3.Педагогикалық зерттеулердегі сұрау әдістері.
Сұрау әдісі — сұрақ қою арқылы бір немесебірнеше адамды зерттеу әдісі. Сұрау әдісініңауызша және жазбаша түрлері бар. Ауызшасұрау әңгіме және интервью болып бөлінеді, ал жазбаша сұрау — анкета депаталады. Әңгіме әдісі бір немесе бернешеадаммен жүргізіледі. Әңгіме мақсатты, жоспарлы түрде жүреді, сұрақтары алдын-ала дайындалады. Әңгіме ойдағыдай өтуіүшін төмендегідей арнайы шарттарды ескерукерек:
1. Зерттелушінің ерекшеліктерін ескереотырып құрылған әңгіменіңжоспарының болуы;
2. Сұрақтардың әртүрлі болуы;
3. Сұрақтарды түрлендіріп, оқушығаыңғайлы формада қою;
4. Ситуацияны тиімді пайдалану, сұрақтар мен жауаптарда тапқырлықкөрсету;
Интервью тек бір адаммен ғана жүреді. Әңгімеден ерекшелігі сұрақтар да, жауаптарда алдын-ала дайындалады.
№6 Мемілекеттік емтихан билеті.
1.Мектептегі педагогикалық кеңес және оны жүргізу барысы мен мазмұны
Біліктілікті көтеру жұмыстары педагогикалық кеңестің жұмысын ұйымдастырудан басталады. Педагогикалық кеңесті құру үшін мектепте кем дегенде үш мұғалім болу керек. Ол оқу тәрбие жұмысының негзгі мәселелері қарастырылатын, тұрақты жұмыс істейтін орган болып табылады. Педагогикалық кеңестің құрамына мектеп директоры (төрағасы), оның орынбасарлары, мұғалімдер, тәрбиешілер, кітапханашылар, дәрігер, ата аналар комитетінің төрағасы, мектеп кеңесінің төрағасы енеді.
Педагогиалық кеңіесте екі түрлі мәселе қаралады: а) өндірістік, жұмыс бабына байланысты: мектептің жылдық жоспарын бекіту, иектептің бір тоқсанда істелген жұмысының қорытындысын шығару, емтиханға дайындық және өткізу жоспарының қорытындысы, оқушылармен істелетін жазғы жұмыстың жоспары. ә)ғылыми педагогикалық: басшы органдардың нұсқауларын және ғылыми зерттеулерді, озық тәжірибені талдау, мектептегі педагогикалық процестің нәтижелерін шығару және оған баға беру.
Педагогикалық кеңеске әзірлену және өткізудің төрт кезеңі бар:
-
педагогикалық кеңестің жылыдық жоспарын жасау -
нақты педагогикалық кеңеске алдын ала әзәрлену -
педагогикалық кеңесті өткізу -
педагогикалық кеңес шешімдерін орындау үшін жұмыс істеу.
2.Қабілет, балада қабілеттің дамуы
Қабілет дегеніміз - Әр адамның белгілі бір іс - әрекет түріне икемділігі. Мақсатқа бағытталған, тәлім - тәрбие жұмысына байланысты адамның бір іс - әрекетке ұйымдасқан түрде бейімделуі ж/е нәтижелі атқаруы. Адамның қабілеттілігі бұған ықпал етіп отыратын тәлім - тәрбиеге орай әрбір адамда әр түрлі сипатта өтеді.
Қабілет 2 - ге бөлінеді.
Адамның ақыл - ой өзгешеліктерінің жеке қасиеттерін көрсететін кез келген адамнан табылатын қабілет жалпы қабілет деп аталады.
Іс - әрекеттің жеке салаларында ғана көрініп, оның нәтижелі орындалуына мүмкіндік беретін қабілетті арнаулы қабілет деп айтады
Мектеп пен мұғалімнің міндеті оқушыларды оқыту ғана емес, сондай - ақ олардың қабілеттерін дамыту болып табылады. Қабілетті дамытуда оқу жұмыстарының маңызы зор. Бірақ, қабілетті дамытқанда оқыту әр түрлі дәрежеде ықпал жасайды. Ал қисынсыз әдістер болса дамытуға кедергі келтіруі мүмкін. М/С: Түсінбей жаттап алу
Мектеп оқушысымен жеке қатынас жасай білу қажет, олардың ерекшеліктерін ескеріп, соған сай тапсырмалар берген жөн. Күшті оқушыларға сабақта зерігіп кетпес үшін ж/е үйде орындауға жетерліктей қосымша жұмыстар беру керек. Нашар оқитындарға шамасы келетіндей талаптар қойып, бала нәтижелі орындай алатындай жеңілдеу тапсырмалар беріледі.
Баланың қабілетін дамытуда жүргізілетін жұмыстардың мазмұны мен түрлері сан алуан болады.
Бұларды нақты жағдайларда жүргізе білу әрбір мұғалімнің негізгі жұмыстарының бірі.
3.Дене тәрбиесінен мектептен тыс жұмыстар
Тақырыбы: "Кім жылдам?" Сайыстың мақсаты:Оқушыларды бір ортақ мақсатқа жұмыла білуге, ұжымшылдыққа баулып, қимыл - әрекетке жаттықтыру.
Дамытушылық: Балаларға денсаулықтың қадірін, бағалы байлық екенін түсіндіру арқылы ой-өрістерін дамыту.