Файл: Мазмны Кіріспе негізгі блім.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 06.12.2023

Просмотров: 157

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Даярлық коэффициентін арттыратын шаралар:

  • сенімділікті арттыру - техникалық құралдарды жөндеуде және толымдаушы сенімділігі есебінен атқарымды орташа уақытына барлық технологиялық операциялардың орындалуы;

  • техникалық құралдарға нормативті техникалық құжаттардың істен шығуға атқарымды орташа уақытына тапсырыс берушінің талаптарын жоғарылату;

  • нақты өнімнің істен шығуына атқарылым мерзімін жекелей бақылауын қамтамасыз ету және олардың қайталануынан кепілдігімен ақаулардың себебін талдау;

  • өнімдерді жөндеудің кепілді мерзімін ұзарту және ақаулы өнімдерді (жеткізілімге келісімшарт) алмастыру мерзімін қысқарту;

  • өнімге нормативті техникалық құжаттардың істен шығу атқарымдарына көрсеткіштердің орындалмауында жабдықтаушыға айыппұл санкцияларын енгізу;

Қалпына келтіруші жүйелер қауіпті істен шығу ағындарының параметрлерімен оп(t) сипатталады – бұл атқарылымның мәніне оның еркін (жөнсіз) аз атқарылымы үшін қауіпті істен шығу сандарына математикалық күтудің қатынасы.

Қауіпті істен шығудың орташа атқарылымы – осы атқарылымдар кезеңінде қауіпті істен шығу сандарының математикалық күтуге қайта қалпына келтіруші жүйенің жиынтықты атқарылымының қатынасы.

Қауіпсіздік коэффициенті К – жұмысқа қабілетті немесе уақыттың еркін сәтінде (мезетінде) қорғаныш жағдайында болатын жүйе, ықтималдығы жоспарланатын кезең ішінен басқа тағайындалымы бойынша жүйені қолдану қарастырылмайды. Бұл коэффициент, оның тоқтаусыздығы, қауіпсіздігі және жөндеуге жарамдылығын ескеретін жүйенің қауіпсіздігінің кешенді көрсеткіштері болып табылады.

Даярлық коэффициенті К – уақыттың еркін мерзімінде жұмысқа қабілетті жағдайда болатын нысан болу ықтималдығы:Даярлық коэффициенті К, тоқтаусыздығы мен жөндеуге жарамдылығын ескеретін сенімділіктің кешенді көрсеткіштері.

Пайдаланудың қазіргі жағдайында жолдың жоғарғы құрылысы жұмысының сенімділігін арттыру екі бағытта жүзеге асырылады: бірінші – жол құрылысына аса құнды элементтерді енгізу (рельс, бекітпе, т.б. шпалдары); екінші қолданыстағы конструкцияның жұмысқа қабілеттілігін, резервтерінің жоғары түрде қолдануға бағытталған шараларды кең түрде қолданумен, осы резервтердің есебі. ЖЖҚ негізгі элементтерінің әрқайсысының сенімділігін жоғарылату, әдеттегідей, жалпы алғанда теміржол сенімділігін жоғарылатуға әкеледі.


Соңғы он жылдықтар ішінде негізгі көрсеткіштердің өзгеру динамикасының келтірілген ұлғайтылған талдауы келесідей басты қорытындыға келуге мүмкіндік береді.

Тиімді жол конструкциясының, оның ішінде ескі материалдарды қайталама қолданумен, кең түрде таратылуымен қорытындыланатын, жол машиналарының жаңа буынының өтуінде, жолды күту мен жөндеудің жоғары тиімді технологиясын тарату, дұрыс және іс жүзінде ресурссақтаушы жол шаруашылығын жүргізу стратегиясы. Бұл жеткілікті тұрақты деңгейде пайдаланушы шығындарды едәуір арттырумен көрсетіледі.

Темір жолдың басты жол желілерінде түйіспесіз жолдардың ұзындығы 2008 ж. 5636,8 мың. км немесе толық ұзындығының 40% құрайды.. 2002-07 жылдар кезеңінде қозғалыс жылдамдығының шектеуі туралы қолданысты алдын ала ескертудің орташа саны 21% төмендеген. Бұл кезеңде жүк поездарының телімдік жылдамдығы желіде 6,5%, 40,7 км/сағ. 38,2 км/сағ. дейін артқан. 

Телімдік жылдамдығы ескерту санымен тығыз байланыста екенін сараптаулар көрсеткен. Мамыр – қазан айларында жүргізілген жазғы жол жұмыстарын жүргізу кезінде ескерту сандары 1,5-1,8 есе артқан, ал учаскелік жылдамдығы 3,5-4,0 км/сағ. төмендеген. 

2008 ж. жөндеулер көлемі, 2007ж. 1,9 есе артқандықтан, кейбір дұрыс нәтижелері жеткізілген.

Басты жолдардағы 2008 жылдағы баллдық бағасы 42 бірлікті құрайды. 2007 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда қанағаттандарлықсыз шақырым саны 136 км төмендеген және 969 км құрайды (2007ж. -1105км). Бірақ, жол шаруашылығында қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етумен жағдай сәтсіз қалады. 

Парето диаграммасы бойынша қозғалыс қауіпсіздігінің бұзылу жағдайын талдау, келесі себептер бойынша 82% жағдай өтетіні көрсетілген: қозғалысты жабуды талап ететін жолдың бұзылуы немесе жылдамдықтың 15км/сағ -30% дейін шектеулігі; поезд қақтығысуы немесе келесі жекелеген локомотивтердің механизмге, құрал-жабдықтар мен басқа заттарға (нысандарға) -22,7% маневр кезінде жылжымалы құрамның шығып кетуі-15,5% және 1 сағаттан артық белгіленген уақыттан тыс поездың күтуін болдыратын техникалық құралдардың істен шығуы-13,8%.


1.2.Теміржол желілерінің ақауларын жоюдың мәселелері
Жолды ағымды күтуде ең тиімді және жоғары механикаландырылған жұмыстар – жоғары өндірісті машиналардың кешенімен атқарылатын жоспарлы-алдын ала түзетулер. Оны орындау үшін желіде 90 км., жиынтықтары жабдықталған, оның 60 – ДУОМАТИК машиналары.

Кешенді машиналармен жолдарды түзеу жол жағдайының көрсеткіштерін едәуір жақсартуға мүмкіндік береді. Түбімен желілер бойынша жол жағдайын кешенді машиналармен түзеткенннен кейін 91 жұмысты орындағанға дейін (2006ж. 39 және 109 бірлікке сәйкес) 2007 ж. 60 бірлікке төмендеп, 31 баллды құрайды.

2001 жылға дейін жолдарды кешенді машиналармен түзету көлемі, соңғы жылдары 2007ж 65 дейін артуымен есептік қажеттіліктің 50% аспады (2006 ж-61%, 2005 ж-63%).

2008 жылға кешенді машиналармен жолды түзетудің 19,4 мың км немесе есептік талаптың 84% жоспарланған. Жоспарлы – ескертулі түзетулерді ұйымдастырудағы елеулі кемшіліктері машинаның лас балластық қабатта жұмыс істеуі, бұл жұмыстардың дәлелді тиімсіз екенін бұлтартпай дәлелдеген, ол көбінесе жолдың тұрақты жағдайы үшін зиянды. 

Рельстер жол сенімділігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.

Ақаулы рельстердің үлесі салыстырмалы түрде тұрақты азайған. Егер 2001 ж. олардың санын 100% деп алсақ, онда 2007ж бұл деңгей 64,3% яғни 1,6 есе төмендеген. 

Рельстер қызметінің мерзімі жинақталған бірен-саран істен шығу берілген деңгейде өткізілген тоннажбен анықталады. Тәуелділік графиктерін жасау үшін   өткізілген тоннаждың әр аралығында 1 км. есебінде рельстердің шығуынан мәліметтерді алу қажет.

Мұндай тәуелділіктер 2-суретте берілген. График бойынша рельстерді бірен-саран алудың 4дана/км (Т) және 5 дана/км (Т) үлесті жинақталған деңгейде тоннаждың орташа мәнін тез табуға болады. Поезд қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етудің ерекше мәні рельстердің істен шығуында болады. Поезд астындағы рельстердің сынуы жолдағы рельстердің бірен-саран алынуымен байланысқан (3-4-суреттер). өте ақаулы рельстерді бірен-саран алу, жол сенімділігінің маңызды көрсеткіші болады және сондықтан да күрделі жөндеуді жоспарлау мен рельстердің бірен-саран ауыстырылымында негізгі көрсеткіші болып табылады.




1.2-сурет. Буынды және түйіспесіз жолдардағы 2007 ж өткізілген тоннаждан рельстердің жинақталған бірен-саран шығуының тәуелділігі.

Қатерлі ақаулар бойынша рельстердің шығу көрсеткіштерінің өзгеруі тасымал көлемінің пропорционалды төмендеуінен болады. 1991-97 жж жолдардың жүк қарбаластылығы 2,13 есе төмендеген, рельстерді бірен-саран алу 1,817 есе азайған, рельстердің сынуы 1,89 есе сирек болған, операторлармен қауіпті ақаулардың дефектоскоптық арбамен өткізілуі 1,6 есе төмендеген.




1.3-сурет. 1995-2006 ж теміржол желілерінде анықталған аса ақаулы рельстер.



1.4-сурет. 1995-2005 ж теміржол желілеріндегі рельстердің сынуы.

Рельстер сапасын жоғарылату, ақаулыларын жыл сайын едәуір қысқартуға әкеледі (4-сурет). Бірақ «ҚТЖ»ҰК»АҚ жолдарының желілерінде жыл сайын жолдан 600 мыңнан аса, ақаулы және аса ақаулы рельстер, оның ішінде 300 мыңға жуығы - аса ақаулылары. Жыл сайын жолда шамамен 20 рельстер сынады. Аса ақаулы рельстерді өткізу саны дефектоскоптық тексеруде жылына шамамен 40 дананы құрайды.

Келтірілген сараптама, оның арасында, кездейсоқ сипаты болмайтындығы, тек рельстерді есептеу қажеттілігін үлесті бірен-саран шығуды анықтауда, жолдың күшейтілген күрделі жөндеуінің критерияларының тағайындалымы болып табылатын, олардың арасында рельстерді бірен-саран алудың бөлектенген нормаларын қайта қарау ұсынылған, рельс шаруашылығын тиімді жүргізуді жоғарылатудың негізгі бағыттарын жасауға мүмкіндік береді.

Техникалық жабдықталуы мен жүкқарбалстылығы жағынан желілердегі бастыларының біреуі болатын, Батыс-Сібір жолдары кешеннің тиімділігі мен сенімділігін арттыруда үлкен жетістіктерге жеткен.

Жолдың жүк айналымы желілік көлемнің 12,5% тең, жүкті жіберу жалпы желілік тиеудің бесінші бөлігін құрайды. Жол жағдайының орташа баллдық бағасы 25 баллды құрайды, техникалық жылдамдығы -57,2 км/сағ.

Ұзындығы аралықпен тең рельс тіні, темірбетон рельсасты негізімен жолдың тиімді құрылысының кең түрде таралымы негізінде жол кешенінің даму стратегиясы жасалып, жолға енгізілген. Жолды ағымды күтіп-ұстау мен жөндеуде жаңа замануи машиналар жиынтығын пайдаланып жолды қайта құрымдау, бөлгіш қабатын салу арқылы жүргізіледі.

Жоспарлы-алдын ала түзетуге арналған жол машиналар жиынтығын пайдалану және телімдік жүйемен жолды ағымды күтіп-ұстаудың жаңа жүйесіне көшкен.


Қазіргі кезде еліміздің темір жолдарындағы қолданыстағы теміржол автоматика және телемеханика құралдарының көбісі тозған, сөйтіп, олардың деңгейлері қазіргі талаптарға сай келмейді. Бұл, ақпаратты-басқарушы жүйелерді қолданумен қызмет көрсету кезінде, жаңа технологияларды енгізуге кедергі келтіреді. Соңғы жылдардағы ТЖАТ құрылғыларын жаңғырту тәжірибесі, олардың барлық оң нәтижелеріне қарамастан, осы үрдісте шешімді инвестицияда, оларды жаңартуға қарағанда, үлкен қарқындылықпен, олардың тозуы мен ескіруі жүріп жатыр. 

Темір жолдарда поезд қозғалысын аралық реттеу, диспетчерлік және электрорталықтандыру қызметін орындайтын және де штаттан тыс жағдайларда пайда болатын маневрлік жұмыстар мен поезд қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуде, құрылғылардың бірыңғай кешенін енгізу қажетттігін, сараптама көрсеткен. Бұндай жиынтықтың құрамы мен оның функционалды мүмкіндігі, сол және басқа да техникалық шешімдерді қолдануда экономикалық сәйкестігін есептей отырып, аралық пен стансалардың темір жолдарының нақты телімдеріндегі пайдаланушылық талаптарымен анықталады.

Қолданыстағы жолдарды техникалық құралдармен жаңғыртуды жеделдету, ақпараттарды жіберу мен өңдеудің сандық әдісін және есептегіш техника құралдарын пайдаланумен микроэлектронды базаға өтуден құралады. Бұның оң тиімділігі, жаңа құрылғыларды енгізу мерзімі мен құнының төмендеуі, олардың функционалды мүмкіндігін кеңейту арқасында қол жеткізіледі. 

ТЖАТ қызметінің үлесіне, поезд қозғалысына әсер ететін, барлық істен шығулардың шамамен бестен бірі келеді. 

Жүздеген орталықтандырылған бағыттағышты стансаларда электрорталық жүйесінің бір сағаттағы тоқтаусыз жұмысының ықтималдық реті 0,992 шамасы болады.

Істен шығу туралы толық ақпараттар, олардың пайда болу себептерін табу мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Соңғысының басты мақсаты, сенімділік бойынша жинау статистикасы болып табылады. 

ТЖАТ құрылғыларының ең төмен сенімсіздігіне рельстік тізбектер жатады, ол, поезд қозғалысынан тұрақты динамикалық жүктеменің әрекеті, температура өзгеруі мен қоршаған ортаның ылғалдылығы, балластың тоқөткізгіш материалдармен ластануы және т.б. салдарынан, оларды пайдаланудың қиын жағдайымен түсіндіріледі. 

АБ үшін рельстік тізбектің істен шығу ағындарының параметрлері темір жолдың бірқатар телімдерінде 40 10 сағ., ал ЭЦ -55 10 сағ. жетеді.

Рельс тізбектерінің сенімділігін жоғарылатудың ең тиімді тәсілі, аралыққа тін ұзындығымен түйіспесіз жол құрылымына өту болып табылады.