Файл: Химия пнінен Жиынты баалауа арналан дістемелік.docx

2. В «Кинетика» бөлімі бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі		Оқу жетістіктерінің деңгейі
		Төмен		Орта	Жоғары
Қарапайым химиялық		Қарапайым	химиялық	Реакция жылдамдығының орташа	Қарапайым химиялық
реакцияның орташа		реакцияның	орташа	мәнін/ реакцияның орташа	реакцияның орташа
жылдамдығын есептейді.		жылдамдығын	есептеуде	жылдамдығын есептеуде қателіктер	жылдамдығын дұрыс есептейді;
		қиналады;		жібереді;
Әрекеттесуші массалар		Әрекеттесуші массалар заңы		Әрекеттесуші массалар заңының мәні	Әрекеттесуші массалар	заңы
заңы бойынша есептеулер		бойынша есептеулер жүргізуде		реакциялар үшін жазуда/ әрекеттесуш	бойынша есептеулерді	дұрыс
жүргізеді.		қиналады.		массалар заңына байланысты реакци	жүргізеді.
				жылдамдығын өрнектеп жазуд
				қателіктер жібереді.
Вант-Гофф	ережесі	Вант-Гофф ережесі бойынша		Вант-Гофф ережесін есептеуде	Вант-Гофф ережесі бойынша
бойынша	есептеулер	есептеулер жүргізуде қиналады.		қолдануда/ реакцияның	есептеулерді дұрыс жүргізеді.
жүргізеді.				жылдамдығы мен уақыты
				арасындағы сәйкестікті көрсетуде
				қателіктер жібереді.
Гомогенді	және	Гомогенді және гетерогенді		Гомогенді және гетерогенді	Гомогенді және гетерогенді
гетерогенді	катализді	катализді ажыратуда қиналады.		катализ ұғымын түсіндіруде/	катализді дұрыс ажыратады.
ажыратады.				берілген реакциялардан гомогенді
				катализді ажыратуда қателіктер
				катализді ажыратады жібереді.

---

10.2C «Химиялық тепе-теңдік» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаты	10.3.3.2 Химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысым өзгерісінің әсерін болжау Әр түрлі факторлардың тепе-теңдіктің ығысуына әсерін тәжірибе жүзінде зерттеу Берілген реакция үшін тепе-теңдік константасын жазу Тепе-теңдік константасына қатысты есептерді шығару Габер процесі мысалында химиялық өнеркәсіптегі өнімнің шығымын арттыруда химиялық тепе-теңдіктің ығысу ролін және күкірт оксиді мен азот оксидінің тотығу процесін түсіндіру
Бағалау критерийі	Білімалушы Химиялық тепе-теңдікке әсер ететін факторлар (температура, қысым, концентрация) өзгерісінің әсерін болжайды Химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әртүрлі факторлар әсерін анықтайды Кез-келген реакция үшін тепе-теңдік константасының өрнегін құрады Қолайлы реакция теңдеуін қолдана отырып, тепе- теңдік константасына байланысты есептеуді жүргізеді Аммиакты өндірісте өндіру мысалында өнімнің шығымын арттыруда химиялық тепе-теңдіктің ығысу рөлін түсіндіреді
Ойлау дағдыларының деңгейі	Білу және түсіну Қолдану
Орындалу уақыты	25 минут

1. 
   (а) Берілген реакцияда ^2SO2 ^{+ O}2 ^{⇌ 2SO}3 ^{+ Q}
   

тепе-теңдікті қандай жолмен

---

бастапқы заттар жағына ығыстыруға болады?

1. 
   қысымды төмендету
   
2. 
   қысымды арттыру
   
3. 
   температураны төмендету
   
4. 
   катализатор қолдану
   

2. 
   Келесі жүйеде химиялық тепе-теңдік қай жаққа қарай ығысады? ^{4НСl(г) +O2(г) 2H}2^{O(г) +2Cl}2^{(г), ΔНх.р. < 0, егер:}
   
   1. 
      қысымды жоғарылатса:
      

2. 
   көлемді жоғарылатса:
   

3. 
   температураны темендетсе:
   

4. 
   бастапқы заттардың концентрациясын жоғарылатса:
   

2. 
   (а) Реагенттердің біреуінің концентрациясын арттырса, қандай өзгеріс болатынын сипаттаңыз. Түстің өзгерісін көп нүктенің орнына жазыңыз.
   

(b) Суретті зерделіңіз. Тәжірибе жүзінде байқалатын өзгерісті сипаттаңыз. Тәжірибеде бір реагенттің концентрациясын арттырса не байқалады?


(с) Реагенттің біреуін алып тастаса, қандай өзгеріс болады?

Химиялық өзгерістер

Kcжәне Kp мәндеріндегі өзгерістер

(d) Тәжірибеде бір реагенттің концентрациясын азайтатын болсақ не байқалады?

3. 
   (а) Төменде берілген реакция теңдеуіне тепе-теңдік константасының өрнегін құрыңыз.
   

---

(b)

A	гетерогендік реакциядағы қысымның жоғарылауы		1	Kcжәне Kpмәндері азаяды
B	гомогендік реакциядағы қысымның жоғарылауы		2	Kcжәне Kp мәндері өзгермейді
C	эндотермиялық реакциядағы температураның жоғарылауы		3	Kcжәне Kpмәндері артады
D	экзотермиялық реакциядағы температураның жоғарылауы
E	реагенттер концентрациясының артуы
J	өнімдер концентрациясының артуы

(с) Төменде берілген кестеде химиялық өзгерістер мен Kcжәне Kpмәндеріндегі өзгерістерді сәйкестендіріңіз:
Сәйкестікті кестеде көрсетіңіз:

A	B	C	D	E	J

4. 
   (а) Сутегі мен йодтың бастапқы концентрациялары 0,02 моль/л және йодсутектің (HJ) тепе-теңдік концентрациясы 0,03 моль/л екендігін ескере сутегі мен йодтың тепе-теңдік константасын есептеңіз.
   

(b) Қайтымды реакция теңдеуі: А + В → 2С. Барлық заттар 1 мольден араластырылған. Тепе- теңдік орнағаннан кейін 1,5 моль С заты анықталды. Тепе- теңдік константасын табыңыз.

4. 
   Өндірісте аммиакты тікелей азот пен сутектің әрекеттесу нәтижесінде, Габер процесі арқылы алады.
   

(а) Төменде Габер процесі арқылы азот пен сутектен аммиакты алу реакцияның

---

теңдеуі берілген. Берілген реакцияға байланысты аммиактың шығымын қалай арттыруға болады?

^N2 ^{(г) + 3H}2 ^{(г) 2NH}3 ^{(г) + Q}

1. 
   катализатор қосу
   
2. 
   температураны төмендету
   
3. 
   қысымды арттыру
   
4. 
   температураны арттыру
   

(b) Өндірісте аммиактың шығымын арттыру үшін химиялық тепе-теңдіктің ығысу рөлін түсіндіріңіз:



(с) Өндірісте аммиакты синтездеу үшін қолданылатын шикізат көздерін атаңыз:




(d) Аммиак синтезі барысында химиялық тепе-теңдік әрекеттесуші заттардың келесі

^{концентрациялары кезінде орнатылады: [N}2^{]=2,5 моль/л, [H}2^{]=1,8 моль/л, [NH}3^{]=3,6 моль/л. Осы реакцияның тепе-теңдік константасын есептеңіз. Азоттың (N}2^{) және сутектің (H}2^{) бастапқы концентрацияларын есептеңіз.}

Бағалау критерийі	Тапсырма №	Дескриптор	Балл
		Білімалушы
Химиялық тепе-теңдікке әсер ететін факторлар (температура, қысым, концентрация) өзгерісінің әсерін болжайды;	1	берілген реакция теңдеуінен тепе- теңдіктің ығысуын көрсетеді;	1
		жүйеден химиялық тепе-теңдіктің сыртқы әсерден ығысу бағытын көрсетеді;	1
Химиялық тепе-теңдіктің ығысуына әртүрлі факторлар әсерін анықтайды	2	сурет бойынша реагенттердің біреуінің концентрациясын арттырса, қандай өзгеріс болатынын сипаттайды;	1
		сурет бойынша реагенттердің біреуінің концентрациясын азайтса, қандай өзгеріс болатынын сипаттайды;	1
Кез-келген реакция үшін тепе-теңдік константасының өрнегін құрады;	3	берілген реакция теңдеуіне тепе-теңдік константасының өрнегін құрады;	1
		берілген реакция теңдеуіне тепе-теңдік константасының өрнегін жазады;	1
		кесте бойынша химиялық өзгерістер мен Kcжәне Kpмәндеріндегі өзгерістерді сәйкестендіреді;	1
Қолайлы реакция теңдеуін қолдана отырып, тепе- теңдік константасына байланысты есептеуді жүргізеді;	4	тепе-теңдік константасына қатысты есептеуді жүргізеді;	1
		тепе-теңдік константасына байланысты есепті шығарғанда формуланы қолданады;	1
Аммиакты өндірісте өндіру мысалында өнімнің шығымын арттыруда химиялық тепе-теңдіктің ығысу рөлін түсіндіреді;	5	берілген реакцияға байланысты аммиактың шығымын қалай арттыру шараларын көрсетеді;	1
		аммиак өндірісіндегі өнімнің шығымын арттыруда химиялық тепе-теңдіктің ығысу рөлін түсіндіреді;	1
		аммиакты синтездеу үшін қолданылатын шикізат көздерін атайды;	1
		аммиак өндірісіндегі реакцияның тепе- теңдік константасын есептейді.	1
	Барлығы		13

---