ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.01.2024
Просмотров: 367
Скачиваний: 6
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Негізгі кезең Педагог:
– Аналарыңа үй жұмысына көмектесесіңдер ме?
– Жарайсыңдар, анаға әркезде көмектесу керек. «Ана» сөзі қай дыбыстан басталады?
– Өте жақсы, балалар, сендер өткен тақырыпты ұмытпапсыңдар.
– «А» дыбысы дауысты дыбыс па әлде дауыссыз дыбыс па?
– «А» дыбысының жуан дауысты дыбыс екенін қалай білдіңдер?
– Дауысты дыбыстарды қандай түспен белгілейміз?
Педагог: балалар мен мақал-мәтел айтамын, ішінде «А»дыбысы бар сөздерді естеріңде сақтап қалыңдар.
Мақал-мәтел
Анаңа рақым етпесең,
Балаңнан рақым күтпе.
Ақылды қызға ана көп,
Аяулы жанға пана көп.
Педагог:
– Балалар, сөздердің ұзын, қысқа болатынын өткен тақырыпта өткен болатынсыңдар. Естеріңе түсіріп өз есімдеріңді, қолдарыңмен өлшеп айтып көрсетіңдерші.
Билингвалды компоненттерді қайталатады.
Сергіту сәті:
Кәне, қанат қағайық, қарлығаш боп ұшайық, Ұшып-ұшып алайық, орнымызға қонайық. Қарлығаш боп ұшайық, торғай болып қонайық, Сауысқан боп секіріп, тоқылдақ боп шоқиық.
Дидактикалық ойын: «Сөз айт, тез айт»
Ойын шарты: доппен орындалады. Балалар бір-біріне доп лақтырып, «А» дыбысынан басталатын сөздерді айтады.
Педагог балаларға саусақ бұлшық еттерін дамыту жаттығуын жасатады.
Басбармағым бастап берді,
Саусақтарым ән сап берді,
Шылдыр шүмек шылдырлады,
Кіші бөбек былдырлады.
Жұмыс дәптердегі № 4 тапсырма орындалады. Көмек керек балаларға педагог көмектеседі.
3. Рефлексия.
Педагог қорытынды жасайды. Балаларды мадақтайды.
– Оқу қызметі ұнады ма?
№5 ҰОҚ
Білім беру саласы: Коммуникация
Бөлім: Сауат ашу негіздері
Тақырыбы: Сөздер мен дыбыстар. «Т» дыбысы.
13
Мақсаты: Сөздің дыбыстан құралатынын, дыбыстың дауысты және дауыссыз болып бөлінетіні жөнінде түсінік беру.
Міндеттері: «Т» дыбысымен таныстыру, дауысты және дауыссыз дыбыстардың негізгі ерекшеліктерімен таныстыру. Қолды жазуға дайындау. Жазу кезінде арқаны және қолдарды дұрыс ұстау ережелерімен таныстыру, қаламды немесе қарындашты дұрыс ұстауға үйрету. Ойларын дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:
Жасайды: жаңа дыбыстан басталатын сөздер айтады, өлең мазмұнын түсініп, жаттап
алады, сөздерді буынға бөледі;
Түсінеді:дыбыстардың айырмашылығы қандай екенін, сөз буыннан, буын дыбыстан
құралатынын, жаңа дыбысқа сөз ойлай білуді;
Қолданады: сөз жарысында көп сөз айтуды
Қолданылатын көрнекі құралдар: жұмыс дәптері, түрлі түсті қаламдар.
Сөздік жұмыс: қоңырау.
Билингвалды компонент: дыбыс – звук, ұзын сөз – длинное слово, қысқа сөз – короткое слово.
ҰОҚ барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі
Педагог балалардың назарын өзіне аударады да, есікті қағады. Қоңырауды сылдырлатады, қағазды умаждап, не естігендерін сұрайды.
-
Негізгі кезең
Сөздік жұмысын жүргізу.
Қоңырау – темірден жасалған, үн шығаратын құрал.
– Дұрыс, балалар, сендер дыбыс естідіңдер.
– Бірақ ол дыбыстар біркелкі ме?
– Дыбыстар әртүрлі болады. Мысалы: «А-а» десек. Оны созып айтуға болады, дауысымыз еркін шығады.
Дыбыстар екіге бөлінеді, дауыссыз дыбыстар, дауысты дыбыстар болып. Дауысты дыбыстарды қызыл текшемен, ал дауыссыз дыбыстарды көк текшемен белгілейміз. Мысалы, «Т» дыбысы. Кәне, бәріміз осы «Т» дыбысын айтып көрейік.
Айырмашылығы қандай?
«Т» дыбысының дұрыс айтылу артикуляциясы мынадай: Ерін сәл ашылып, жіңішкерген тіл ұшы жоғары көтеріледі де, үстіңгі тістің түбіне тиеді, тілдің алдыңғы екі шеті үстіңгі тістерге қатты жабысады. Дем тіл ұшы мен тістің арасыннан шығады да, «Т» дыбысы жасалады.
– «Т» дыбысы – дауыссыз дыбыс, сондықтан да қысқа айтылады. Енді осы дыбыстардан сөз құрайық.
– «Ат» – бұл сөзде неше дыбыс бар?
– Дұрыс айтасыңдар, «ат» сөзі екі дыбыстан құралған. Ал осы сөзге тағы да «А» дыбысын жалғасақ, қандай сөз шығады?
– Дұрыс, «Ата» сөзі шығады.
– «Ата» сөзі неше дыбыстан тұрады?
– «Т» дыбысына байланысты сөздер ойлап айтыңдаршы.
Сергіту сәті:
14
Шыр-шыр еткен торғайды
Қорғамасаң, болмайды.
Кіп-кішкене торғайлар
Ағаштарды қорғайды.
Таспен атып торғайды,
Ұя бұзған оңбайды.
Құс өкпелеп кетеді,
Бақшамызға қонбайды.
(М.Әлімбаев)
Педагог балаларға «сөз» деген сөздің мағынасын түсіндіреді.
– Сөз заттар мен құбылыстардың атауы. Мысалы: алма – жемістің атауы, жаңбыр – құбылыстың атауы т.б. Сөз дыбыстан құралады. «Кім көп біледі?» ойынын ойнату.
Ойлаған сөздеріңді буынға бөлейік.
– Әр буында бір дауысты дыбыс болады. Дауысты дыбыстарды қызыл түспен, ал дауыссыз дыбыстарды көк түспен белгілейміз (балаларға көрсету).
Педагог «Әліпби сыры» өлеңін мәнерлеп оқып береді:
Әліпбидің «А» тұрады басында,
Әрқашанда «Ә» тұрады қасында.
Байқадың ба, «Б» тұрады үшінші,
Ал осының сыры неде, түсінші?
«А» деген ол –
Аналар ғой ардақты,
«Ә» деген ол –
Әкелер ғой салмақты.
«Б» деген ол –
Балалар ғой әдемі,
Біздің елде
Үшеуі де кәделі.
Алшақ кетпей,
Сондықтан да расында,
Тұрады олар
Әліпбидің басында!
Педагог балаларға өлең мазмұнын түсіндіреді.
Өлеңді қайталатып айтқызу арқылы, жаттап алуды ұсынады.
Билингвалды компоненттерді қайталатады .
– Жақсы, балалар, енді «Сөз жарысын» ұйымдастырайық. Кім көп сөз айтса, сол жеңімпаз болады (сөз айтқан балаға түрлі түсті қаламнан беріліп отырады).
Қаламдарды санау арқылы жеңімпаз анықталады.
Жұмыс дәптермен жұмыс:дәптердегі №5 тапсырма орындалады. Көмек керек балаларға педагог көмектеседі.
-
Рефлексия.
Педагог қорытынды жасайды. Оқу қызметінің қызықты өткенін және ұнағандығын сұрап білу.
15
№6 ҰОҚ
Білім беру саласы: Коммуникация
Бөлімі: Сауат ашу негіздері
Тақырыбы:Сөздер мен дыбыстар. «Т» дыбысы.
Мақсаты: Сөздің дыбыстан құралатынын, дыбыстың дауысты және дауыссыз болып бөлінетіні жөнінде түсінік беру.
Міндеттері: 1. «Т» дыбысымен таныстыру, дауысты және дауыссыз дыбыстардың негізгі ерекшеліктерімен таныстыру. Қолды жазуға дайындау, саусақ моторикасын дамыту. Ойларын дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:
Жасайды: суретке қарап, «т» дыбысынан басталатын сөздерді айтады, дыбыс арқылы
адам жүрісін ажыратады, тапсырманы орындайды;
Түсінеді: сөздердің бәрі дыбыстан құралатынын, «т» дыбысының дауыссыз дыбыс екенін;
Қолданады: сөздерді дыбысқа бөлуді қолданады, ойын арқылы «т»дыбысын табуды, сөздерді қолдарымен өлшеуді.
Қолданылатын көрнекі құралдар: көркем суреттер, жұмыс дәптері.
Билингвалды компонент: тоқылдақ – дятел, түймедақ – ромашка.
ҰОҚ барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі
Педагог бір адамның қатты жүріп келе жатқан дыбысына назар аудартады.
– Не естідіңдер?
2. Негізгі кезең
– Дыбыстарды сендер естисіңдер, бірақ дыбыстар қалай естіледі?
– Балалар, жалпы дыбыстар дауыссыз, дауысты болып екіге бөлінеді. Дауыссыз дыбыстарды көк түспен, дауысты дыбыстарды қызыл түспен белгілейміз.
Өткен тақырыпта қандай дыбыспен таныстыңдар?
– «Т» дыбысы дауысты дыбыс па әлде дауыссыз дыбыс па?
– Кәне, бірге қайталайықшы.
Педагог «Т» дыбысының айтылу артикуляциясын балалардан сұрайды.
Педагог балаларға «Т» дыбысынан басталатын көркем суреттер көрсетеді.
– Балалар, сендер айтқан сөздердің бәрі де дыбыстан құралады. Сөзде дыбыс аз болса, ол қысқа сөзді құрайды. Мысалы: Ту, тас, тал.
Егер сөзде дыбыс көп болса, ұзақ сөзді болады. Мысалы: тоқылдақ, түймедақ. Билингвалды компоненттерді қайталатады .
Сергіту сәті:
Қолды белге қоямыз,
Бұрыламыз оңға бір,
Бұрыламыз солға бір,
Біз бақытты баламыз,
Гүл, гүл жайнап жанамыз,
Жақсы серігіп қаламыз.
Дидактикалық ойын: «Күн мен түнді» ажырат.
Ойын шарты: Педагог қай сөзде «Т» дыбыс бар?
16
Күндіз аспанда не бар болатынын, түнде аспанда не бар болатынын түсіндіреді. Сурет қималарымен ажыратып көрсетеді.
Педагог саусақ бұлшық етіне дамыту жаттығуларын жасатады.
Ағайынды екеу екен:
Біреуі оқымаған,
Біреуі сауатты екен,
Көп іске жауапты екен.
Ататын асықты да,
Ұстайтын қасықты да,
Хаттарды жазатын да,
Есікті ашатын да, өзі екен.
Жұмыс дәптермен жұмыс: № 6 тапсырма орындалады. Көмек керек балаларға педагог көмектеседі.
3. Рефлексия.
Педагог қорытынды жасайды.
– Балалар, бүгін қандай дидактикалық ойын түрлерін өттік?
– Ойын сендерге ұнады ма?
№7 ҰОҚ
Білім беру саласы: Коммуникация.
Бөлімі: Сауат ашу негіздері.
Тақырыбы: «Н» дыбысымен таныстыру.
Мақсаты: «Н» дыбысының дауыссыз, үнді дыбыс екенін түсіндіру.
Міндеттері: Н дыбысының сөздегі орнын тапқызуға үйрету. Тапсырмаларды орындату арқылы зейіндерін, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Балаларды мейірімділікке, имандылыққа тәрбиелеу, тыйым сөздерді үйрету.
Күтілетін нәтиже:
Жасайды: «Н» дыбысының дауыссыз дыбыс екенін;
Түсінеді: тыйым сөздердің мағынасын, жұмбақты қалай шешуді;
Қолданады: сөздерді буынға бөлуді.
Қолданылатын көрнекі құралдар: жұмыс дәптері.
Сөздік жұмыс: обал, сауап.
Билингвалды компонент: нан – хлеб
ҰОҚ барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі
Педагог балалардың назарын өзіне аударады.
– Қолымызды иектің астына қойып сөздер айтайық, қолымыз төмен қарай неше рет түссе, сонша буынға бөлінгені. Мысалы: А-та, а-па, ә-теш, тек-ше-лер, ше-міш-ке.
Балалар, сендер қолдарыңды иектің астына қойып сөздер айтып, буын санын анықтадыңдар.
-
Негізгі бөлім
Енді тақтадағы суретке қараңдар, ненің суретін көріп отырсыңдар? (Нан).
– Ендеше «нан» деп бірнеше рет қайталайық.
– Бірінші қандай дыбыс құлағымызға естіліп тұр?
– Дұрыс айтасыңдар, бүгінгі өтетін жаңа дыбысымыз – «Н».
17
Балаларға нанның суреті бойынша әңгіме құрауға тапсырма беріледі. Нанның пайдасы айтылып, «обал», «сауап» сөздеріне түсінік беріледі. Тыйым сөздер:
Нанды бір қолмен үзбе! Нан уағын тастама!
Жұмбақ шешу:
Өзі үлкен жануар,
Үстінде бір тауы бар.
Шешуі: нар.
– Нар сөзінде бірінші қандай дыбыс естіледі?
– Н дыбысы.
«Н» – дауыссыз үнді дыбыс.
«Н» дыбысының дұрыс айтылу артикуляциясы мынадай: Ерін сәл ашылып, жіңішкерген тіл ұшы жоғары көтеріледі де, үстіңгі тістің үстіне тиеді, тілдің алдыңғы екі шеті үстіңгі тістерге қатты жабысады. Тілдің төмен түсуінен «Н» дыбысы жасалады.
Сергіту сәті:
Нан уағын шашпаңдар,
Жерде жатса баспаңдар.
Теріп алып, қастерлеп,
Торғайларға тастаңдар.
«А-на», «нан» сөздерін салыстыра айтқызу арқылы буынға бөлгізіп, «нан» сөзінің буынға
бөлінбейтінін түсіндіреді.
Билингвалды компонент: Нан – хлеб
Жұмыс дәптермен жұмыс: дәптердегі № 7 тапсырма орындалады. Көмек керек балаларға педагог көмектеседі.
3. Рефлексия.
Педагог қорытынды жасайды.
– Балалар, үйде, мейлі көпшілік арасында болсын, нан қоқымын көргенде басуға болмайды екен. Осыны өздеріңнің іні-қарындастарыңа да үйретулерің керек.
-
8 ҰОҚ
Білім беру саласы: Коммуникация
Бөлімі:Сауат ашу негіздері.
Тақырыбы: «Н» дыбысы.
Мақсаты: «Н» дыбысының дауыссыз дыбыс екенін кеңінен таныстыру.
Міндеттері: Н дыбысының сөздегі орнын тапқызуға үйрету. Тапсырмаларды орындату арқылы зейіндерін, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Балаларды мейірімділікке, имандылыққа тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже:
Жасайды: сөздерді буынға бөледі, қысқа сөз құрайды, торкөз бойымен күшік суретін салады, өлең арасынан «н» дыбысы бар сөздерді айтады; Түсінеді: дидактикалық ойын шартын түсінеді; Қолданады: ойын барысында буынды айтып, сөз құрайды.
Қолданылатын көрнекі құралдар: жұмыс дәптері, көркем суреттер.
18
Билингвалды компонент: тышқан – мышь, сауысқан – сорока, шалқан – репка.
ҰОҚ барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі
Педагог шаттық шеңберіне тұрғызады. Бір-біріне әдемі күлкілерін сыйлайды.
Кел, балалар, күлейік,
Күлкіменен түлейік!
Қабақ түйген не керек,
Көңілді борлып жүрейік.
Педагог:
– Балалар, өткен тақырыпта «Н» дыбысымен таныстық.
2. Негізгі бөлім
– «Н» дыбысы дауысты дыбыс па әлде дауыссыз дыбыс па?
– Дауыссыз дыбыс.
– «Н» дыбысын сендер сөздердің басында, ортасында, соңында кездесетінін білесіңдер.
Мен өлең оқимын «Н» дыбысы бар сөздерді естеріңде сақтап айтып беріңдер.
Сөйлемейсің сен неге,
Тілің жоқпа, қуыршақ?
Жуынбайсың сен неге,