Файл: Фоб012016 . А. Ясауи атындаы Халыаралы азатрік университеті Медицина факультеті Зертханалы пндер кафедрасы.docx

Лабораториялық жұмыс

Зәрдегі глюкозаны анықтау
1. Ниландер реакциясы (87 жұмысты қараңыз).

2. 
   Фелинг реакциясы (86 жұмысты қараңыз).
   

Лабораториялық жұмыс

Зәрдегі ацетонды анықтау

Натрий нитропруссидімен реакция

Жұмыс барысы: 1. Пробиркаға 10 тамшы зәр аламыз, содан соң жаңа дайындалған 10% натрий нитропруссиді ерітіндісімен 3 тамшы және 10% натрий гидроксидінен 5 тамшы алынады. Ацетон немесе ацетосірке қышқылының қатысуымен қызыл боялған ерітінді пайда болады, концентрлі сірке қышқылының қосқанда шие түсті қызыл түске ауысады.

Химизмі: Ацетон сілтілі ортада, натрий нитропруссидімен әрекеттесіп сары қызыл түс береді, ол ерітіндіге сірке қышқылын қосқанда шие түсті қызыл түс пайда болады.

2. Пробиркаға 10 тамшы зәр, 5 тамшы концентрлі сірке қышқылын, 3 тамшы жаңа дайындалған 10% натрий нитропруссидінің сулы ерітіндісінен аламыз, жақсылап араластырып, пробирканың қабырғасымен жайлап 10 тамшы аммиак ерітіндісін қосамыз. Ацетон немесе ацетон сірке қышқылының қатысуымен пробиркадағы ерітінділер арасында күлгін түсті сақина пайда болады.

3. Пробиркаға 10-15 тамшы зәр аламыз және күкірт қышқылды аммони ұнтағын ерітінді қаныққанша қосамыз. Алынған сұйықтыққа жаңа дайындалған 10% натрий нитропруссидінен 2 тамшы қосып араластырамыз да пробирканың қабырғасы бойымен абайлап 10 тамшы аммиак ерітіндісін қосамыз. Ацетонның қатысуымен күлгін түсті сақина пайда болады. Араластырғанда бүкіл ерітінді күлгін түске боялады.

Лабораториялық жұмыс

Зәрдегі қанды анықтау

1. Бензидин әдісі: құрамында қаны бар зәрге бензидин сынамасын жасаймыз (218 жұмысты қараңыз).

2. Геллер реакциясы: бұл реакция зәрдегі қанды ғана анықтайды.

Жұмыс барысы: пробиркаға 10-15 тамшы зәр, 10%NаОН ерітіндісінен 5 тамшы алып, қайнатамыз. Қоңыр қызыл түсті тұнба түзіледі.

Химизмі: сілтілі ортада түзілген фосфаттар тұнбасы гемохромогенмен қызыл-қоңыр түске боялады (гемоглобиннің бұзылғандағы өнімі).

3. Пирамидонмен реакция .

Жұмыс барысы: Пробиркаға 10 тамшы зәр, 5% пирамидон ерітіндісінен 10 тамшы, мұздатылған сірке қышқылынан 2 тамшы, 3% сутегінің асқын тотығының 2-3 тамшы алып, жақсылап араластырамыз. Күлгін түс пайда болады.

---

Лабораториялық жұмыс

Зәрдегі өт пигменттерін және өт қышқылдарын анықтау

1. Гмелин реакциясы.

Жұмыс барысы: Пробиркаға концентрлі азот қышқылынан 10 тамшы аламыз және пробирканың қабырғасымен абайлап зәр ерітіндісін құямыз. Ерітінділер арасында бірнеше түрлі түсті сақина пайда болады, ал өт пигменттеріне жасыл түсті сақина тән.

Химизмі: Зәрдегі билирубин азот қышқылымен әрекеттесіп бір қатар пигменттерге дейін тотығады, оның ішінде биливердин жасыл түске ие.

2. Розенбах реакциясы.

Жұмыс барысы: зерттелетін зәрді бірнеше рет сүземіз де концентірлі азот қышқылынан 1 тамшы құямыз. Бірнеше түрлі-түсті сақина пайда болады, жасыл түсті сақина сыртында орналасады.

Химизмі: Бірнеше рет фильтрациялағанда билирубиннің біразы фильтрде қалып қояды да кейінірек тотығып, бір қатар өнімдеріне соның ішінде биливердинге айналады.

3. Розин реакциясы.

Жұмыс барысы: Пробиркаға 10 тамшы зәр аламыз және пробирканың қабырғасымен абайлап бірдей көлемде 10% иодтың спирті ерітіндісін қосамыз. 1-2 минуттан соң жасыл түсті сақина пайда болады.

4. Өт қышқылдарына Петтенкофер реакциясы: зәрдегі өт қышқылдарын 232 жұмыс сияқты анықталады.

Зәрдегі индикан.

Индикан - индоксилкүкірт қышқылының натрийлі және калийлі тұзы.

Ішек микрофлорасының қатысуымен триптофаннан индол түзіледі. Индол қан арқылы бауырға тасымалданады да организмнен зәр арқылы индикан түрінде шығарылады. Индоксил күкірт қышқылының бөлінуінің күшеюі ішектегі белоктардың шіру процессі күшейгенде, іш қату кезінде, ішек түйілгенде жәнеде іріңді процесстер кезінде байқалады.
ЗИМНИЦКИЙ ПРОБАСЫ

Сағат	зәрдің мөлшері мл	меншікті салмағы	зәрдің мөлшері	меншікті салмағы	зәрдің мөлшері		меншікті салмағы
	қалыпты зәр		бүйрек патологиясы			бүйрек патологиясы
7.00 таңертен 10..00 -//- 13.00 -//- 14.00 -//-	200,0 1,025 150,0 1,008 250,0 1,020 150,0 1,015		150,0 1,010 100,0 1,005 200,0 1,012 100,0 1,008			150,0 1,010 100,0 1,008 150,0 1,005 50,0 1,010
19.00 кешке 20.00 -//- 1.00 -//- 4.00 -//-	200,0 1,020 150,0 1,020 100,0 1,010 50,0 1,015		150,0 1,010 180,0 1,008 120,0 1,012 70,0 1,005			150,0 1,008 200,0 1,005 150,0 1,010 200,0 1,005

---

КД = 750 мл КД = 550 мл КД = 450,0

ТД = 500 мл ТД = 5200 ТД = 700,0

Қалыпты жағдайда КД = ТД немесе ТД КД

КД бен ТД меншікті салмағы бірқалыпты болса

меншікті салмағы немесе аз айырмашылықта болса

1,025 тең 1,012 ден 1,005 бүйрек ауыруына

1,008 арасында байланысты (изостенурия немесегипостенурия)

Билет 1.

1. Диурез, түсінік. Патология кезінде өзгеруі.

2. Зәрдің бейорганикалық құрам бөлігі.

3. Креатининнің химиялық табиғаты.


Билет 2.

1. Қалыпты зәрдің рН.

2.Протеинурия туралы түсінік, пайда болу себептері.

3. Мочевинаның химиялық табиғаты.

Билет 3.

1. Зәрдің түсі, патологиялық жағдайда өзгерістерге ұшырауы.

2. Глюкозурия, пайда болу себептері.

3. Зәр қышқылының химиялық табиғаты, қандай алмасу процесінің өнімі.


Билет 4.

1. Зәрдің тығыздығы, патологиялық жағдайда өзгерістерге ұшырауы.

2. Кетонурия, түзілу себептері.

3. Гиппур қышқылының химиялық табиғаты, оны анықтаудың маңызы.

Билет 5.

1. Зәрдің мөлдірлігі, патологиялық жағдайда өзгерістерге ұшырауы.

2. Гемоглобинурия, гематурия, түзілу себептері, айырмашылығы.

3. Билирубиннің химиялық табиғаты, қандай заттың ыдырауы нәтижесінде түзіледі.

Билет 6.

1. Қалыпты зәрдің органикалық құрамы.

2. Креатинурия, түзілу себептері.

3. Индиканның химиялық табиғаты.

Билет 7.

1. Зәрдің химиялық құрамы, жүйе түрінде беру.

2. Билирубинурия, түзілу себептері.

3. Кетондық денелердің химиялық табиғаты, зәрде пайда болу себептері.

№10. Тақырыбы: Дәнекер тіннің биохимиясы.
2. Сабақтың мақсаты: Студенттердің білімін жоғарлату үшін дәнекер тканның, химиялық құрылысын, құрамын, алмасуларының ерекшеліктері туралы түсінік қалыптастыру.
3. Оқыту мақсаты: Дәнекер тканінің, химиялық ерекшеліктерін, құрылысын және алмасуларының ерекшеліктерін студенттерге оқып үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Дәнекер тканінің химиялық құрамының, құрылысының, алмасуының ерекшеліктері.

2. Коллаген: амин қышқылының ерекшеліктері, біріншілік және екіншілік структуралық деңгейлері.

3. Коллагеннің биосинтезі.

---

4. Лизин мен пролиннің гидроксилдену кезінде витамин С-нің ролі.

5. Витамин С, жеткіліксіз кезіндегі өзгерістер.

6. Дәнекер тканінің гликозамин гликандары және протеогликандары.

7. Су және катиондар алмасуындағы протеогликандардың ролі.

8. Қартаю коллагеноз кезінде дәнекер тканінің өзгеруі, жарақаттың жазылуы.

9. Коллагеноз кезінде оксипролинурия.

---

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: шағын топтар, есептеді шығару, жұптасып жұмыс істеу.

6. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1.Тапбергенов С.О. Медицинская биохимия.- Астана, 2001.

2.Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. Биологическая химия.- М.,2005, 2007.

3.Биохимия, под ред. Чл.-корр. РАН, проф. Е.С. Северина.- М.,2005, 2007.

4. Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. Метаболические основы питания с курсом общей биохимии – Алматы, 1998, 2008
Қосымша:

1.Тапбергенов С.О, Тапбергенов Т.С. Медицинская и клиническая биохимия.-Павлодар,2004.

2.Марри Р., Греннер Д., Мейес П., Родуэлл В. Биохимия человека. 2003

3.Кольман Я., Рем К-Г. Наглядная биохимия.- М.: Мир, 2004.

4.Биохимия. Тесты и задачи: Учебное пособие для студентов медвузов , под ред. Чл.-корр. РАН, проф. Е.С. Северина.- М.,2005.

5.Биохимия в вопросах и ответах. Под. Ред. чл.-корр. НАН РК, д.х.н.,

проф. С.М. Адекенова. -Астана, 2003.


Қазақ тілінде:

Негізгі:

1.Сейтембетов Т.С., Төлеуов Б.И., Сейтембетова А.Ж.. Биологиялық химия.-Қарағанды.-2007.

2. Тапбергенов С.О. Медициналық биохимия.-Павлодар.-2008.

2.Сеитов З.С., Биологиялык химия, 2007

3.Сейтембетова А.Ж.., Лиходий С.С., Биологиялық химия, 1994.
Қосымша:

1.Биохимия сұрақтары мен жауаптары. ҚР ҰҒА корр., проф. С.М. Адекеновтің ред. басшылығымен.-Астана,2003.
Ағылшын тілінде:

1. Lehninger « Principles of biochemistry», Fourth Edition, David L.Nelson, Michael M. Cox, 2005.

2. Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W., Harpers Biochemistry.1988.

3. Saini A.S., Kaur J., Textbook of biochemistry.- New Delhi,1995.

7. Бақылау: (сұрақтар, тесттер, есептер және т.б.)

1. Дәнекер тканінің химиялық құрамының, құрылысының, алмасуының ерекшеліктері.

2. Коллаген: амин қышқылының ерекшеліктері, біріншілік және екіншілік структуралық деңгейлері.

3. Коллагеннің биосинтезі.

4. Витамин С, жеткіліксіз кезіндегі өзгерістер.

5. Су және катиондар алмасуындағы протеогликандардың ролі.

6. Қартаю коллагеноз кезінде дәнекер тканінің өзгеруі, жарақаттың жазылуы.

7. Коллагеноз кезінде оксипролинурия.


Есеп № 1

1. Дәнекер тканінің химиялық құрамының ерекшелігі.

2. Дәнекер тканінің гормоналды реттелуі.

Есеп № 2

---