Файл: азастан халы Ассамблеясы оамдаы тратылы пен келісімні сенімді, берік іргетасына айналды. Сіз бл тжырыммен аншалыты келісесіз Жауабыызды олдау шін бірнеше длел келтірііз.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 194
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Қазақ хандығының қоғамдық-саяси ой-пікірін қалыптастыруда жырау-ақындар маңызды рөл атқарды деген пікірмен келісемін.
Мәдени мұраны сақтау: Қазақ халқының мәдени мұрасын сақтауда жырау ақындар басты тұлғалар болды. Олар оқиғалардың, халықтың және мәдениеттің тарихи жадын сақтай отырып, білім мен дәстүрді ауызша жеткізген. Соның арқасында қазақ халқы сан ғасырлар бойы өз мәдениетін, болмысын сақтап қалды.
Қоғамдық-саяси ойға әсері: Жыраулар мәдени мұраны сақтаушы ғана емес, қазақ халқының қоғамдық-саяси ой-пікірінің қалыптасуында да маңызды тұлғалар болды. Олар қазақ қоғамының мәдени және саяси өмірінде маңызды рөл атқарған поэзия арқылы өз идеялары мен құндылықтарын жеткізді. Олардың поэзиясында қазақ халқының тарихын, дінін, салт-дәстүрін, адамгершілік құндылықтары мен мұраттарын қоса алғанда, өмірінің көптеген қырлары көрініс тапты. Олар қазақ қоғамын ортақ мақсатқа шабыттандырды және ынталандырды.
23 сұрақ.
20 ғасырдың бірінші жартысындағы депортация Қазақстанда ауқымды демографиялық өзгерістерге әкелді». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
Иә, келісемін, өйткені КСРО-дағы сталиндік қуғын-сүргін, ұжымдастыру кезеңдерінде Сібір мен Қазақстанның шалғай аймақтарына халықтарды, оның ішінде қазақтарды жаппай көшіру жүргізілді. Бұл қазақ халқының едәуір бөлігін қамтыды. Кезекті жер аудару Қазақстан халқының этникалық құрамында елеулі өзгерістерге әкелді. Мысалы, Қырым татарлары Қазақстанға жер аударылса, 1944 жылы екінші дүниежүзілік соғыс кезінде фашистік Германиямен ынтымақтасады деген айыппен Қырымнан жер аударылды. 180 мыңнан астам қырым татарлары Орталық Азияның әртүрлі аймақтарына, соның ішінде Қазақстанға жер аударылды. Олар негізінен Алматы, Шымкент, Алакөл, Тараз сияқты Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік-батыс аймақтарына орналастырылды. Сондай-ақ Еділ-немістері, 1941-1942 жылдары Еділ өңірлерінде тұратын неміс халқы, 400 000 Еділ-немістері Сібір мен Қазақстанға жер аударылды. Қазақстанда олар негізінен Ақмола сияқты солтүстік, орталық және шығыс аймақтарға орналастырылды. Қарағанды, Павлодар, Қостанай облыстары. Жер аударылуының басты себебі – оларды сатқындық жасады және фашистік Германиямен ынтымақтастық жасады деп айыптау. 1937-1938 жылдары КСРО-ның Қиыр Шығысында өмір сүрген кәрістер көбірек болса, 170 мың корей Қазақстанға және Орталық Азияның басқа аймақтарына жер аударылды. Олар Қазақстанның әр түкпірінде, соның ішінде Жамбыл, Қызылорда, Алматы облыстарында, сондай-ақ Алматы қаласында орналастырылды. Корейлердің депортациялануы олардың Жапониямен байланысына күдік туғызып, елдің қауіпсіздігіне қауіп төндірсе, шығыс славяндары КСРО-дағы саяси қуғын-сүргін мен ұжымдастырудың нәтижесінде 1930-жылдары Қазақстан мен Сібірге жер аударылды. Оның ішінде белорустар, украиндар, орыстар және Кеңес Одағының әртүрлі аймақтарынан келген басқа ұлттар болды. Олардың біразы Ақмола, Қарағанды, Павлодар облыстары сияқты Қазақстанның солтүстік, орталық және шығыс облыстарына жіберілді. Нәтижесінде Орталық Азия, Шығыс Еуропа және КСРО-ның басқа аймақтары халықтары сияқты депортацияланған топтардың келуіне байланысты ел халқының саны айтарлықтай өсті. Бұл демографиялық араласуға және Қазақстанның этникалық құрылымының өзгеруіне әкелді, ал депортация Қазақстанның экономикасы мен мәдениетіне де айтарлықтай әсер етті. Жер аударылған топтардың келуі елдің ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіп салаларына өзгерістер әкелді, сонымен қатар мәдени дәстүрлер мен тілдік жағдайға әсер етті.
24 сұрақ
Нарықтық экономикаға көшу жолындағы қиындықтарды еңсере отырып, Қазақстан әлемдік экономикалық жүйенің белсенді қатысушысына айналды». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
1. Ресурс экспортын дамыту: Қазақстан мұнай, газ, уран, түсті металдар және т.б. сияқты бай табиғи ресурстарға ие. Нарықтық экономикаға көшіп, халықаралық компаниялардың жұмысы жанданғаннан кейін Қазақстан осы ресурстарды ірі экспорттаушы елдердің біріне айналды. Ресурстарды экспорттау шетел инвестицияларын тартуға, сауданы дамытуға және халықаралық экономикалық жүйеге қатысуға көмектеседі.
2. Дүниежүзілік экономикалық ұйымдарға интеграция: Қазақстан дүниежүзілік экономикалық жүйеге интеграциялануға белсенді түрде ұмтылуда. Дүниежүзілік сауда ұйымына (ДСҰ), Еуразиялық экономикалық одаққа (ЕАЭО) және басқа да аймақтық және халықаралық экономикалық ұйымдарға мүше болды. Мұндай ұйымдарға мүше болу әлемдік нарыққа жол ашады, басқа елдермен сауда-инвестициялық және экономикалық ынтымақтастықты дамытуға ықпал етеді.
3. Шетелдік инвестицияларды тарту: Қазақстан экономиканың әртүрлі салаларына шетелдік инвестицияларды тарту бойынша белсенді қадамдар жасауда. Қолайлы инвестициялық ахуал, жақсартылған құқықтық және кәсіпкерлік орта, сондай-ақ салық салу және кәсіпкерлікті қолдау саласындағы реформалар шетел капиталының келуіне жағдай жасады. Шетелдік инвесторлардың болуы елдегі өндірістердің дамуына, жаңа жұмыс орындарының ашылуына және экономикалық белсенділіктің артуына ықпал етеді.
4. Халықаралық жобаларға қатысу: Қазақстан Каспий мұнай көлік дәлізі, Трансқазақстан-Қытай темір жолы, Каспий құбыры және т.б. сияқты халықаралық жобаларға белсенді қатысады. Бұл жобалар алыс-жақын елдермен экономикалық байланысты нығайтуға, көлік инфрақұрылымын жақсартуға және Қазақстанның транзиттік әлеуетін дамытуға ықпал етеді.
Жалпы, Қазақстан өзінің табиғи ресурстары, интеграцияға ұмтылуы, шетелдік инвестицияларды тарту және халықаралық жобаларға қатысу арқылы әлемдік экономикалық жүйеге белсенді түрде қатысуын көрсетеді. Бұл елдің экономикалық мүмкіндіктерін кеңейтуге, әлемдік аренадағы позициясын нығайтуға және экономика мен сауда саласында басқа мемлекеттермен өзара әрекеттесуге мүмкіндік береді.
26 сұрақ
«Қазақ КСР-інің құрылуы – мемлекеттілікті қалпына келтірудің алғашқы қадамы». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
Қазақ АКСР-інің құрылуы 1920 жылы Ресейдегі революциялық оқиғалардың нәтижесінде жүзеге асты. Бұл шынында да мемлекеттілікті қалпына келтіру жолындағы алғашқы қадам болды, өйткені қазақтарға өз жері мен байлығын басқару мүмкіндігі берілді. Қазақ КСР-нің өз конституциясы, парламенті және үкіметі болды.
Алайда, Қазақ КСР Кеңес Одағының құрамдас бөлігі болғанын, сондықтан толық тәуелсіздікке ие болмағанын айта кеткен жөн. Оның үстіне қазақтар ұжымдастыру, ашаршылық сияқты ауыр кезеңдерді бастан өткерді.
Сонымен, Қазақ КСР-інің құрылуы шынымен де Қазақстан тарихындағы маңызды қадам болды, бірақ Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін ғана мемлекеттілікті толық қалпына келтіру мүмкін болды деген қорытынды жасауға болады.
27 сұрақ
«Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі өркениеттер диалогының жаһандық алаңы ретінде танылды». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
«Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі» өркениеттер арасындағы жаһандық үнқатысу алаңы деген пікірмен келісемін. Мен сізге бірнеше дәлел келтіремін.
Біріншіден, Съезд әлемнің түкпір-түкпіріндегі діни бірлестіктердің жетекшілеріне қазіргі әлемдегі діннің рөліне қатысты әртүрлі тақырыптарды жинауға және талқылауға мүмкіндік беретін жалғыз халықаралық алаң болып табылады. Бұл әртүрлі мәдениеттер мен діндердің кездесуі мен пікір алмасуына, сондай-ақ бейбітшілік, қауіпсіздік және басқа да қоғамдық мәселелер сияқты әртүрлі салаларда күш біріктіруге бірегей мүмкіндік береді.
Екіншіден, Конгресс көптеген әртүрлі діндерді қамтиды: христиандық, ислам, даосизм, буддизм, иудаизм және т.б. Бұл әртүрлі діндер мен мәдениеттермен тиімді пікірталас жүргізуге мүмкіндік бере отырып, дүние жүзіндегі діни бірлестіктердің барлық жерде болуына мүмкіндік береді.
Үшіншіден, Съезге бірлесе отырып маңызды шешімдер қабылдай алатын және әлемді қауіпсіз әрі тұрақты ету үшін ұсыныстар жасай алатын әлемдік діндердің көшбасшылары кіреді. Сонымен қатар, Конгресс топтар мен мемлекеттер арасындағы өзара түсіністікті, өзара әрекеттесуді және өзара тиімді қарым-қатынастарды құруды ынталандыратын дін көзқарастарымен ортақ құндылықтарды ашуға мүмкіндік береді.
Жалпы, Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі – өркениеттер диалогының жаһандық алаңы. Ол әртүрлі дін өкілдерінің пікір алмасуына, ортақ мүдделерді ашуға және ортақ мақсат үшін бірлескен әрекеттерді жоспарлауға мүмкіндік береді.
28 сұрақ
«Шежіре – қазақ қоғамының рулық ұйымының біріктіруші факторы». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
Шежіре – ата арқылы туыстық қатынасқа негізделген қазақтың дәстүрлі жүйесі. Ол қазақ қоғамында маңызды рөл атқарады, өйткені ол адамдарды отбасы ішінде ғана емес, одан тыс жерлерде де байланыстырады.
Шежіре қазақ қоғамының рулық-тайпалық ұйымының біріктіруші факторы болып табылады деген тұжырымды жақтайтын дәлелдердің бірі – шежіренің адамдардың туыстарын тауып, олармен байланыс орнатуына көмектесуі. Бұл, әсіресе, Қазақстан тарихына тән халықтардың көп жылдық көші-қоны мен қоныс аударуы жағдайында өте маңызды.
Сонымен қатар, шежіре қазақ халқының мәдени мұрасын сақтауда маңызды рөл атқарады. Ол дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды ұрпақтан-ұрпаққа жеткізе отырып, адамдар арасындағы мәдени-тарихи байланысты сақтауға көмектеседі.
Ақырында, шежир қоғамдағы жанжалдарды шешу және дауларды шешу құралы ретінде қызмет ете алады. Отбасылық байланыстар адамдарға ымыраға келуге және келісімге келуге көмектеседі, бұл жанжал ықтималдығын азайтады.
Қазіргі шежіре. Мысалы, наймандар, дулаттар, арғындар, албандар, байұлы немесе Әлімұлы сияқты ірі рулар басқа ұлттарды есепке алмағанда, қазақтардың құрамында бір миллионға дейін адам болуы мүмкін, олар атауларын сәл өзгерткен болуы мүмкін (Дулу → Дуғлат →). Дулат).
Сонымен, шежіре шынымен де қазақ қоғамының рулық ұйымының маңызды біріктіруші факторы болып табылады, өйткені ол адамдарға туыстарын табуға, мәдени мұраны сақтауға және қайшылықтарды шешуге көмектеседі.
29 сұрақ
«Шоқан Уәлиханов – Қазақстанның тұңғыш ғалым-ағартушы». Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
Мен бұл мәлімдемемен келісемін. Шоқан Уәлиханов – Қазақстанның мәдениеті мен білімінің дамуына орасан зор үлес қосқан тұңғыш қазақ ғалымы және ағартушы. Ол қазақ халқының мәдениеті мен тарихын зерттеп, құжаттауда елеулі жұмыстар атқарды, соның арқасында біз бүгінгі күні ата-бабаларымыздың мұрасын жақсырақ түсініп, сақтай аламыз. Сонымен қатар, Шоқан Уәлиханов Қазақстан мен басқа елдер арасындағы мәдени алмасудың дамуына үлес қосты, бұл да Қазақстанның мәдениеті мен білімінің дамуына оң әсерін тигізді.