Файл: азастан халы Ассамблеясы оамдаы тратылы пен келісімні сенімді, берік іргетасына айналды. Сіз бл тжырыммен аншалыты келісесіз Жауабыызды олдау шін бірнеше длел келтірііз.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 07.11.2023
Просмотров: 196
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
58 сұрақ
Мәтінді және тарихи білімді пайдалана отырып, Түрік қағанатының құрылуына әкелген Еуразия кеңістігіндегі өзгерістерге талдау жасаңыз.
«Біздің 1 мыңжылдықта Еуразия даласында этникалық өзгерістер болды. Бұл аймақтағы үстемдік бірте-бірте түркі тілдес тайпалардың қолына көшті. Қоғамдық даму мен аймақтық саяси бірігу үрдісі күшейіп, 1 мыңжылдықтың екінші жартысында түркі тілдес тайпалар Оңтүстік Сібір, Орта Азия, Еділ бойы және өңірлерінде бірқатар ірі мемлекеттерді (қағанаттар) құрды. Солтүстік Кавказ ... Бұл кезең көне түркі деп аталады.
С.Кляшторный. «Еуразия даласының халықтары мен мемлекеттері» еңбегінен. 2009
Түрік қағанатының құрылуы Еуразия кеңістігінде елеулі өзгерістерге әкелді. Біріншіден, Еуразия далаларында түркі тілдес тайпалар үстемдікке ие болды, бұл аймақтың жаңа этникалық картасының қалыптасуына әкелді. Екіншіден, қоғамдық даму тенденциясы және аймақтық саяси бірігу тенденциясы қарқын ала бастады, бұл әртүрлі аймақтарда ірі мемлекеттердің құрылуына әкелді. Түрік қағанатының құрылуы бұл процестің бастауы болды және оның бағытын негізінен айқындады.
Жалпы, Түрік қағанатының құрылуы Еуразия құрлығының даму тарихындағы маңызды кезең болды. Ол аймақтың жаңа этникалық картасының қалыптасуына және қоғамдық даму мен аймақтық саяси бірігу үдерісінің басталуына әкелді. Сонымен қатар, Түрік қағанатының құрылуы басқа мемлекеттерді де байқап, саяси және әскери стратегияларын жасауға кірісуге мәжбүр етті. Нәтижесінде Түрік қағанатының құрылуы түркі тілдес халықтардың өздерінің ғана емес, тұтастай алғанда бүкіл Еуразия құрлығының даму тарихындағы маңызды кезең болды.
59 сұрақ
Ұлы даланың ерте көшпенділерінің мәдениеттерін атаңыз және олардың ерекшеліктерін сипаттаңыз.
Ұлы даланың ерте көшпелілері скиф, сармат, массагет және т.б бірнеше мәдениеттерді қамтыды. Бұл мәдениеттердің ерекшеліктеріне мыналар жатады: 1. Көшпелі өмір салты – адамдар шатырда тұрып, мал жайылымын іздеп, даланы кезген.2. Тұрақты экономикалық даму – көшпелілер мал шаруашылығымен, аңшылық және балық аулаумен, сонымен қатар тері бұйымдары мен маталар өндірумен айналысты.3. Қару-жарақ мәдениеті дамыған – көшпенділер жаудан қорғану үшін садақ, жебе, найза, қылыштарды пайдаланған.4. Діни нанымдар – көшпенділер көптеген құдайларға сеніп, табиғатқа, мал шаруашылығына байланысты рәсімдер мен ырым-жырымдарды жасаған5. Көркем мәдениет – көшпенділер алтын әшекейлер, изумруд моншақтар, тастан жасалған мүсіншелер сияқты ерекше зергерлік бұйымдарды жасаған.6. Әлеуметтік топтардың ұйымдасуы – тайпалар мен руларға біріккен көшпелілер, олардың өз көсемдері, мінез-құлық ережелері болды. Жалпы, Ұлы даланың ерте көшпенділерінің мәдениеттері ашық кеңістіктегі өмірмен байланысты болды және олардың қоғамы мен мәдениетінің дамуына әсер еткен өзіндік ерекше белгілері болды.
60 сұрақ
Орта Азия республикаларының ұлттық-территориялық межеленуі қазақ жерінің тұтастығын қалпына келтірді. Сіз бұл тұжырыммен қаншалықты келісесіз? Жауабыңызды қолдау үшін бірнеше дәлел келтіріңіз.
Иә, Орта Азия республикаларының ұлттық-территориялық межеленуі қазақ жерінің тұтастығын қалпына келтірді деген пікірмен келісемін. Міне, кейбір аргументтер:
Біріншіден, Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін жүргізілген ұлттық-территориялық межелеу Қазақстанға өз аумақтарын бақылауды қалпына келтіруге мүмкіндік берді. Осы межелеу кезінде белгіленген ішкі шекаралар қазақ жерін ыдыратпай, керісінше, біртұтас тұтастыққа біріктірді.
Екiншiден, қазақ жерiнiң бөлiнуiнен кейiн тұтастығын қалпына келтiру Қазақстанға елдiң жекелеген аймақтарының мәдени және этникалық ерекшелiктерiн құрметтеуге негiзделген неғұрлым тиiмдi ұлттық даму саясатын жүргiзуге мүмкiндiк туғызды.
Үшіншіден, шығарылғаннан кейін бекітілген жаңа шекаралар Қазақстанға аймақтарға шашыраңқы орналасқан ресурстарын тиімдірек басқаруға көмектесті. Қазақстан бүкіл аумағында өзінің байлығы мен шикізатына толық қол жеткізді.
Төртіншіден, ұлттық-аумақтық межелеу Қазақстанның әлемдік қауымдастыққа интеграциялануына ықпал етті. Жаңа шекаралар мен ел ішіндегі тұрақтылық шетел инвестициясын тартуға, аймақтағы басқа елдермен экономикалық және мәдени байланыстарды нығайтуға жағдай жасады.
Жалпы алғанда, Орталық Азия республикаларының ұлттық-территориялық межеленуі қазақ жерінің тұтастығын қалпына келтірді, бұл ел ішінде тиімдірек саясат жүргізуге және халықаралық аренада табысты дипломатиялық жұмыс жүргізуге мүмкіндік берді деп айтуға болады. .
61 сұрақ
«Орталық Азия» ұғымының тарихи-географиялық маңызын сипаттаңыз.
«Орталық Азия» ұғымы маңызды тарихи-географиялық мәнге ие және ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейінгі өркениеттердің пайда болуының, мәдени алмасулардың, сауданың және көші-қон жолдарын кесіп өтудің бай мұрасын қамтиды.
Географиялық тұрғыдан Орталық Азия қазіргі Қазақстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Қырғызстан және Түркіменстан территориясындағы үлкен аймақты қамтиды. Бұл географиялық жағдай әртүрлі мәдениеттер мен дәстүрлерді дамытуға, сондай-ақ Қытайдан, Үндістаннан, Батыс Азиядан және Еуропадан сауда және мәдени жолдардың тоғысқан жерінде орналасқан халықтар арасында тауар, идея және білім алмасуға мүмкіндік берді.
Тарихқа көз жүгіртсек, Орталық Азия Грек-Бактрия империясы, Зороастрия империясы, Тимуридтер әулеті және т.б. сияқты көптеген ежелгі өркениеттердің отаны болған. Бұл өркениеттер өлкедегі мәдениеттің, ғылымның, қолөнер мен сауданың дамуына зор үлес қосты.
Сонымен қатар, Орталық Азияның тарихы аймақтың мәдениеті мен өнеріне, сондай-ақ Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Тәжікстан сияқты қазіргі қалыптасып келе жатқан мемлекеттердің қалыптасуына із қалдырған Күшті көшпелі халықтар империясымен тығыз байланысты. басқалар.
Орталық Азияның маңыздылығы оның стратегиялық орны бола отырып, геосаяси маңыздылығынан да көрінеді.
62 сұрақ
«Ұлы Дала» ұғымының тарихи-мәдени маңызын сипаттаңыз.
Ұлы даланың қазақ халқы және бүкіл Орталық Азия үшін тарихи және мәдени маңызы зор. Бұл көшпелі халықтардың негізгі мекені болған кең және шексіз кеңістік. Ұлы далада өткен дәуірдің мәдениеті мен тарихының көптеген іздері сақталған, мысалы, ежелгі халықтардың өмірінің іздері бар обелиск, қорғандар мен үңгірлер. Сонымен қатар, Ұлы Дала әлі күнге дейін қазақ халқының мәдениеті мен болмысының қалыптасу орны болып қала береді.
63 сұрақ
ХХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы білім мен ғылымның дамуын сипаттаңыз
20-ғасырдың 20-40 жылдарында білім мен ғылым адамзаттың дамуына елеулі әсер еткен елеулі өзгерістер мен жетістіктерді бастан өткерді. Осы кезеңде көптеген елдердің білім беру жүйесінде елеулі ғылыми жаңалықтар ашылып, елеулі өзгерістер болды.
Ғылыми жаңалықтар мен жетістіктер:
1. Физика: Осы кезеңде дамыған кванттық механика, салыстырмалылық теориясы және ядролық физика. Макс Планк пен Альберт Эйнштейн жүргізген кванттық механиканың ашылуы микроәлем идеясын төңкеріп, электроника мен технологияның дамуына серпін берді.
2. Биология: Биология да маңызды жаңалықтар ашты. Генетика Грегор Мендельдің зерттеулерінің арқасында ғылыми негіздемеге ие бола бастады. Фрэнсис Крик, Джеймс Уотсон және Розалинд Франклиннің ДНҚ-ның тұқымқуалаушылықтың молекулалық негізі ретінде ашылуы биология ғылымында шешуші рөл атқарды.
3. Медицина: Бұл кезеңде медицина саласында айтарлықтай жетістіктер болды. Александр Флеминг пенициллині сияқты антибиотиктерді енгізу жұқпалы ауруларды емдеуде революцияға әкелді.
Білімді дамыту:
1. Қолжетімділіктің кеңеюі: 20-ғасырдың 20-40-жылдарында білімге қолжетімділіктің артуы байқалды. Көптеген елдерде жалпыға бірдей бастауыш және орта білім беру енгізілді, бұл адамдардың көбірек білім алуына мүмкіндік берді.
2. Ғылыми-зерттеу қызметі: Университеттер мен ғылыми-зерттеу институттары ғылыми зерттеулердің белсенді орталықтарына айналды. Студенттер мен ғалымдардың ғылыми қызметпен айналысуына, білімнің әртүрлі салаларында жаңалықтар ашуына көбірек мүмкіндіктер туды.
64 сұрақ
Орта ғасыр ғұламалары Әл-Фараби, Жүсіп Баласағұни, Махмұд Қашқари, Қожа Ахмет Яссауидің қоғамдық-саяси ойларын сипаттаңыз.
Әл-Фарабидің қоғамдық-саяси идеялары билікті дана философ-патшалар жүзеге асыратын идеалды мемлекет концепциясын қамтыды. Ол билеушілерді оқыту мен тәрбиелеуге үлкен мән берді, сонымен қатар қоғамдағы келісім мен әділеттіліктің қажеттігін атап өтті.
Юсуф Баласағұни этикалық нормаларды сақтауға, заң алдындағы теңдікке және азаматтардың құқықтарын қорғауға шақырды. Оның еңбектері Орта Азиядағы ортағасырлық саяси ойларға елеулі әсер етті.
Махмұд Қашғари түркі тілдеріне қатысты көлемді лексикалық-грамматикалық мәліметтерді жинақтап, жіктеп, өз еңбегіне түркі халықтары туралы этнографиялық мәліметтерді де енгізген. Оның шығармасы саяси сипатта болмаса да, түркі халықтарының мәдени-ұлттық болмысы үшін үлкен мәнге ие болып, олардың ортақ тамыры мен мәдени ерекшеліктерін атап көрсетті.
Қожа Ахмет Яссауи толеранттылық, рухани даму, Аллаға деген сүйіспеншілік идеяларын уағыздаған. Қожа Ахмет Йассауи этикалық құндылықтардың, адамгершілік тазалықтың, жақынға жанашырлықтың маңыздылығын атап көрсеткен. Оның идеялары мен уағыздары Орталық Азия халықтарының мәдени-рухани болмысының қалыптасуына айтарлықтай әсер етті.
65 сұрақ
Қазақ ұлттық зиялыларының Алаш автономиясын құрудағы қоғамдық-саяси рөлін сипаттаңыз.
Алаш қозғалысы – 20 ғасырдың бірінші ширегіндегі Ресей империясының отарлау саясатына қарсы бағытталған ұлт-азаттық қозғалыс. Өткен ғасырдың басында қазақтар территориясының көп бөлігі Ресей мемлекетінің меншігіне өтіп, көшіп келушілер саны күрт өсті, байырғы халық қоныстанған жерлерден күшпен көшірілді. Патшалық саясатқа қарсы күресті 1-ші орыс революциясынан кейін Алаш қозғалысын құрған ұлт зиялылары басқарды. Алаш қозғалысының бағдарламалық құжаты 1905 жылғы Қарқаралы петициясы болды. 1905 жылдың аяғында Оралда Қазақстанның бес облысы өкілдерінің «делегат съезі» шақырылып, онда қазақтың ұлттық партиясын құру туралы алдын ала шешім қабылданып, оның негізінде кейін «Алаш» партиясы пайда болды. Кейін