НҰСҚА 10

Кестедегі берілгендер бойынша,гипотензивтік препараттан оны гипертония науқастарының генералды жиынтығына қолдану кезінде клиникалық мәнділік тиімділігінің бар болуын анықта. Жауабыңды түсіндір.

НҰСҚА 11

Ашық түрде пайдалы қазбалармен табыс көзі жүргізлетін кейбір аудандарда тұрғындар өз балаларының денсаулығына алаңдауда-кәсіпорын бірқатар аурушаңдық себебі болатынына күмән бар. Ауданда барлығы 1520 балалар саналынды. Халықаралық ӘДҰ бағдарламасының бір бойынша 7-12 жастағы балаларда гемоглабин мөлшеріне таңдамалық зерттеу жүргізілді.Зерттеу нәтижесі кестеде келтірілген.Тұрғындарға, олардың балаларында гемоглабин орташамен қалыпқа сәйкес келе ме дәйекті жауабын бер(қалып 115-150 г/л құрады)

НҰСҚА 12

Кестедегі берілгендер бойынша кездейсоқ шаманың тарамдалуы қалыпты заңға бағына ма, анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

«Статистикалық болжамдарды тексеру теориясы» тақырыбы бойынша бақылау тапсырмалары

Нұсқа 1.

Кестедегі берілгендер бойыншажүргізілген зерттеу тапсырмасын жаса. Қандай болжам тексерілгенін сипатта, болжамды тексеру үшін қандай критерий қолданылды. Өз жауабыңды түсіндір. Зерттеу нәтижесі бойынша дәйекті қорытынды жаса.

Нұсқа 2.

Солтүстік және батыс аймақтар тұрғындарының қандағы холестерин мөлшерін салыстыру есебі тұрды. Бұл үшін бір аймақтан 15 адам, және екіншісінен 8 адам тексерістен өтті. Қандағы холестериннің статистикалық тарамдалуы Фишер тарамдалуына сәйкес келетіні белгілі.

Берілген есепті шешу үшін қандай статистикалық критерийді қолдану қажет. Жауабыңды түсіндір. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса. Берілген есеп бойынша, егер критерий мәні 26 тең, ал мәнділік деңгей 0,01 болса қорытынды жаса.

Нұсқа 3.

15 зерттелушілерде пульс жиілігіне эмоционалдық-жүйке жүктемесінің ( «жылжымалы объектіге реакция» тесті) әсері зерттелді. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса. Бұл болжамды тексеру үшін қандай критерийді қолдану қажет, егер ПЖ статистикалық тарамдалуы белгісіз болса. Берілген есеп бойынша, егер критерий мәні 2 тең, алα=0,01. Өзінің әр жауабыңды түсіндір.

Нұсқа 4.

Жаңа антибиотиктің тиімділігінің салыстырмалы бағасын беру үшін зерттеуге бұрынғы препаратты қабылдаған 40 науқас және жаңа антибиотикті қабылдаған 53 науқас тартылды. Препаратттың тиімділігін бағалау үшін әр топтағы сауыққан адамдар саны алынды. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса және оны тексеру үшін критерийді ұсын. Қорытындыны 0,05 және 0,01 мәнділік деңгейінде жаса, егер критерий мәні 4,5 тең болса. Әр өз жауабыңды түсіндір.

Нұсқа 5.

Ғылыми журналда көрсетілген график жарияланды.

Жүргізілген зерттеудің мақсаты қандай? Бұл графикте қандай ақапарат көрсетілген (легендаға назар аударындар)? Сандық берілгендерді келтір. Бұл графиктегі берілгендерді қолдана отырып, болжамды жаса және шешілетін мәселенің болуы бойынша дәйекті қорытынды жаса.

Нұсқа 6.

Алдарыңызда екі аймақтың жалпы аурушаңдық құрылымында жүрек- қантамырлары аурушаңдық бөлігін салыстыру есебі тұр. Бұл үшін қандай берілгендер қажет? Нөлдік болжамды жаса? Бұл болжамды бекіту үшін қандай критерийді қолданасыз? Өз жауабыңызды түсіндір. Егер α=0,01, а р=0,05 болса қандай қорытынды жасайсыз.

Нұсқа 7.

Кестедегі берілгендер бойынша:

1. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса.

2. Болжамды тексеру үшін қандай критерий қолданғанын анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

3. Салыстыру нәтижесі туралы дәйекті және толық қорытынды жаса.

Нұсқа 8.

Кестедегі берілгендер бойынша:

1. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса.

2. Болжамды тексеру үшін қандай критерий қолданғанын анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

3. Салыстыру нәтижесі туралы дәйекті және толық қорытынды жаса.

Нұсқа 9.

Кестедегі берілгендер бойынша:

1. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса.

2. Болжамды тексеру үшін қандай критерий қолданғанын анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

3. Салыстыру нәтижесі туралы дәйекті және толық қорытынды жаса.

Нұсқа №10

Денсаулық сақтау министрлігі екі аймақтың медициналық қызметкерлерінің(олардың дәрігерлік санатына сәйкес) квалификациялық құрамын салыстыру есебін қойды. Осы мақсатпен әрбірінің көлемі 9 адамдық репрезентативті тең таңдамалар алынды.

1. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса.

2. Болжамды тексеру үшін қандай критерий қолданғанын анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

3. Шешілетін мәселе бойынша 0,01 мәнділік деңгейінде, критерийдің есептелген мәні 2,26 тең болса дәйекті және толық қорытынды жаса

Нұсқа №11

Кестеде және суретте берілгендер бойынша полярниктердің 2 жылға созылған полярлық экспедициядан кейінгі ЭЭГ бета-ритм амплитудасы өзгеретінін тексеріңдер.

1. Нөлдік және альтернативті болжамды жаса.

2. Болжамды тексеру үшін қандай критерий қолданғанын анықта. Өз жауабыңды түсіндір.

3. Шешілетін мәселе бойынша дәйекті және толық қорытынды жаса

Нұсқа №12

Нөлдік және альтернативті болжамды жаса. Сенімділік интервалын қолдана отырып, шешілетін мәселе жөнінде дәйекті қорытынды жаса.

ТАҚЫРЫП9. Сызықтық корреляция. Спирмен корреляцисының рангтік коэффициенті

Тақырыпқа сұрақтар

1. Биостатистика пәні, биостатистика мақсаты

2. Медициналық зерттеулерде статистикалық талдаудың қолданылуы

3. Кездейсоқ шама түсінігі

4. Таңдама және генеральды жиынтық

5. Белгілердің жіктелуі: сандық және сапалық белгілер

6. Гистограмма тұрғызу ережесі

7. Кездейсоқ шаманың негізгі статистикалық сипаттамалары және олардың жіктелуі

8. Статистикалық болжам түсінігі, медициналық зерттеулердегі болжам

9. Нөлдік және альтернативті болжамдар

10. Мәнділік деңгейі

11. Статистикалық критерийлер– параметрлік және параметрлік емес

12. Болжамды тексеру алгоритмі

13. Статистикалық болжамды тексеру үшін Стъюдент критерийі: таңдаманың тәуелсіз және тәуелді жағдайлары.

14. Сенімділік интервал түсінігі

15. Статистикалық болжамдарды тексерудің параметрлік емес критерийлері

16. Сапалық белгілерді талдау, қиысу кестесі

Корреляциялар

Кездейсоқ шамалар арасындағы өзара сандық байланысын r- корреляция коэффициенті анықтайды.

Пирсонның корреляция коэффициенті

• Екі сандық Х₁ және Х₂ кездейсоқ шамалар үшін(n –әрбір таңдама көлемі),

е гер олар қалыпты тарамдалған болса, олардың сызықтық өзара байланысын есептеуге болады

• Корреляциялық талдау есебінің бірі, корреляция коэффициентін мәнділікке тексеру болып табылады. Таңдамалы корреляция коэффициенті генералдыдан ерекшеленетінінде, яғни анықталған қатесі бар болады. Сонымен бірге шамалар арасындағы байланыс мүлдем жоқ болмайтыны алынбаған. Сондықтан генеральды корреляция коэффициентінің нөлге теңдігі туралы нөлдік болжамды тексеру талап етіледі.

• Н(0):r=0

• Стъюдент критерийі бойынша болжам тексеріледі:

• 

• Берілген α мәнділік деңгейі және f=n-2 бостандық дәрежесі көрсеткішінің саны үшін критерийдің критикалық мәні кесте бойынша табылады.

• Егер │t_есеп│≥t_крит болса, онда Н(1)қабылданады және шамалар арасында мәнділік корреляция бар деп қорытынды жасалады.

• Егер │t_есеп│<t_крит болса, онда Н(0) қабылданады және зерттелетін шамалардың тәуелсіздігі туралы қорытынды жасалады (корреляция коэффициенті мәнділік емес).

• Сол сияқты r² ( % -пен) шамасын есептеген дұрыс. Ол бір шаманың өзгеруінің қандай бөлігі басқа шамаға әсер ететінін көрсетеді.

К. Спирменнің рангтік корреляция коэффициенті

Егер

• кездейсоқ шаманың тарамдалу заңы белгісіз немесе ол қалыпты жағдайға сай болмаса;

• сандық емес белгілермен жұмыс істесек (мысалы, сапалық(ординалды) белгілермен))

онда К. Спирмен рангтер корреляциясының коэффициенті қолданылады

мұндағы di — қатарлас белгілердің рангілері арасындағы айырма , n — қатардың жұптық мүшелерінің саны.

Алдын ала әрбір белгіге жеке ранг беріледі.. Рангілерді қою кезінде мәні бойынша тең шамалардың рангісі оның ранжирленген қатардағы нөмерлерінің арифметикалық ортасына тең екенін ескеру керек.

Спирмен корреляциясының коэффициентінің мәнділігі туралы болжамды тексеру үшін критикалық мәндер кестесін қолдануға болады(Қосымша).Егер есептелген корреляция коэффициенті кестелік мәннен жоғары болса, онда шамалар арасындағы байланыс мағыналы болады.

Оқытушымен жұмыс

Тапсырма. Қандағы жетілген тромбоциттер мөлшері мен жас арасында өзара байланыс бар екенін анықтау.

Жүргізілген зерттеу нәтижесінде келесі берілгендер алынды.

Спирмен корреляция коэффициентінің мәнділігін тексереміз. n= үшін кестелік мән және α=0,05 тең

Шаманы есептейміз

r² *100 %=

Қорытынды:

ТАҚЫРЫП 9-ға өздік жұмыс.

Тапсырма. Оқытушының көрсетуімен нұсқаға сәйкес тапсырманы орында.

Бұл берілгендер үшін қажет:

• екі таңдама арасындағы тәуелділіктің эмпирикалық сызығын құру, сызықтық байланыс туралы қорытынды жасау.

• Екі таңдама үшін Спирмен корреляция коэффициентінің шамасын санау және оның статистикалық мәнділік бағасын бағалау.

• корреляция коэффициентінің шамасын бойынша байланыс бағытын және күші туралы қорытынды жасау.

Нұсқа 1.

Нұсқа 2.

Нұсқа 3.

Нұсқа 4.

Нұсқа 5.

Нұсқа 6.

Нұсқа 7.Балықтардың бас ұзындығын (х) және кеуде қанатшасының үзындығын (у) өлшеу келесі нәтижені берді ( мм).