Файл: ТРанбаев сйеніш маСт бекзат математикалы сауаттылы.docx

Массалық концентрация дегеніміз – белгілі бір компоненттің барлық массаның қандай бөлігін құрайтынын көрсететін өлшем.

Егер қоспаның (қорытпа, ерітінді) массасы М болса, және массалары

,және болатын сәйкес A,Bжәне Cзаттарынан тұрса, онда

, , өлшемдерін A,B,Cзаттарының концентрациясы, ал · 100%,

???? ???? ???? ????

· 100%, · 100% өлшемдерін заттардың пайыздық құрамдары деп

???? ????

атайды. Сонымен келесі теңдік орындалады: + + = 1

Мысал №1

???? ???? ????

Қоспаның 90%-ы темір, қалғаны никель. Массасы 51 кг қоспаның құрамында қанша темір, қанша никель бар?

Шешуі:

100 – 90 = 10

51 кг –––––––––– 100%

x кг –––––––––– 90%

x кг –––––––––– 10% 51 · 90

x_t=
x_h=

= 45,9

1

00

51 · 10

1

00 = 5,1

Жауабы:темір – 45,9%, никель – 5,1%

Мысал №2

4,8 кг 5%-дық қышқыл ерітіндісіне 1,5 кг таза су араластырылды. Пайда болған қоспаның концентрациясын табыңыз.

Шешуі:

1) 4,8 кг –––––––––– 100%

???? ––––––––––––––– 5%

???? = 0 05 · 4 8 = 0 24 ( )

2) 4,8 + 1,5 = 6,3 (кг)

3) 0,24 : 6,3 = 0,038

4) 0,038 · 100% = 3,8%

Жауабы:3,8%

Мысал №3

Теңіз суында 5% тұз бар. Массасы 80 кг болатын теңіз суынан 4% тұзды су алу үшін қанша кг су құю керек?

Шешуі:

1) 80 кг –––––––––– 100%

у кг –––––––––––– 5%

80

y

=

80 · 5

100

= 100 = 4 ( )

2) 80 + х –––––––––– 100%

4 кг ––––––––––––– 4%

80 + x

4

=

100

Жауабы: 20 кг

(80 + х) ∙ 4 = 4 ∙ 100

80 + х = 100

х = 100 – 80

х = 20 (кг)

Кесте құру арқылы шығару

	Қосапның массасы, M	Массалық концентрациясы,	Таза заттың массасы, =
I зат	X	%	X
II зат	X	%	X
I + II	X	%	X

Мысал №4

Массалары 80 г және 120 г екі тұз ерітіндісі бар. Бірінші ерітіндіде 12 г, ал екінші ерітіндіде 15 г тұз бар. Екі ерітіндіні қосқанда пайда болатын ерітіндідегі тұздың концентрациясын анықтаңыз.

Шешуі:

12

C

₁ = 80 · 100% = 15% = 0,15

15

C

₂= 120 · 100% = 1,25 = 0,125

	Қоспаның массасы, M	Массалық концентрациясы, C	Таза заттың массасы, = C
I зат	80	0,15	12
II зат	120	0,125	15
I +II	80 + 120 = 200	x%	12 + 15 = 27

Берілген кесте бойынша теңдеу құрамыз:

27 = 200 · ????

27

???? = 200 · 100% = 13,5%

Жауабы: 13,5%

Мысал №5

Жас маман 20%-дық қышқыл ертіндісін алу үшін қолындағы 12%-дық 80 грамм қышқыл ертіндісіне қандай мөлшерде 30%-дық қышқыл ертіндісін қосу керек?

	Қосапның массасы, M	Массалық концентрациясы, C	Таза заттың массасы, = C
I зат	80	0,12	80 · 0,12 = 9,6
II зат	xг	0,3	0,3????
I + II	(80 + x) г	0,2	0,2 · ⁽80 + ????⁾= = 16 + 0,2????

Берілген кесте бойынша теңдеу құрамыз:

9,6 + 0,3????

= 16 + 0,2????

0,3???? − 0,2???? = 16 − 9,6

0,1???? = 6,4 => ???? = 64
Жауабы: 64 г

КЕЗЕК СІЗДЕ

20%-тік тұз ерітіндісіндегі судың 25% кеуіп кетті. Қалған ерітіндінің проценттігін табыңыз.

А) 15% В) 25% С) 20% D) 40% E) 50%

Стакандағы 100 г ерітіндінің құрамындағы қанттың концентрациясы 15% e . Оның үстіне тағы 250 г қайнаған су құйылып, 50 г қант салынды. Пайда болған ерітіндінің құрамындағы қанттың концентрациясын табыңыз. А) 18,75% В) 13% С) 14% D) 16,25% E) 25%
10%-тік 800 г тұз қоспасынан 25%-тік тұз концентрациясын алу үшін осы қоспаға неше грамм тұз қосу керек?

А) 550г В) 450г С) 160г D) 500г E) 350г

Массасы 150 г, концентрациясы 40% ас содасы дайындалған. Оған қанша су қосқанда концентрациясы 15% ас содасының ерітіндісі алынады?

А) 150 г В) 200 г С) 160 г D) 250 г E) 350 г

Терезенің алдында тұрған судың салмағы 180 г, ал құрамындағы тұздың концентрациясы 15% еді. Бірнеше күннен кейін 60 г су буланып кетті. Қалған тұзды судың құрамындағы концентрациясын табыңдар.