Файл: Білім алушылара арналан тжірибелік дады жне білік ксіби алгоритм жиынтыы.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 26.10.2023
Просмотров: 809
Скачиваний: 4
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Ескерту: жуан ішекті нәжістен, сұйықтықтан және сілемей сұйықтықтардан тазарту – дайындықтың негізгі міндеті, осының дұрыс шешілуі зерттеудің жетістігін қамтамасыз етеді.
137. науқасты РекторомАноскопияға даярлау
Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы дайындауды қамтамасыз ету; диагностикалық: тік және сигма тәрізді ішектерді қарап зерттеу, бактериологиялық және цитологиялық зерттеуге сілемейлі қабықтан жағынды, қырынды және кеселді ұлпадан үзінді алу.
Құрал-жабдықтар: залалсыздандырылған: ректоскоп, салфеткалар, вазелин, шпатель, клеенка, Эсмарх кружкасы, су, шылапшын, алжапқыш, қолғап, ішінде зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдыс.
Ректороманоскопияны дәрігер жасайды,
мейірбике көмекші қызметін атқарады
Іс-әрекет алгоритмі:
-
Науқасқа емшараның мақсатын, барысы және зиянсыздығы туралы әңгіме жүргізіңіз. -
Таңертең ашқарынға зерттеу өткізілетінін науқасқа хабарлаңыз. -
Науқасқа тазарту клизмасын таңертең сағат 6-да (толық кружка) және зерттеуге дейін 2 сағат бұрын (толмаған кружка) қойыңыз. Науқас зерттеуге дейін тік қалыпта болуы тиіс. -
Тұп-тура зерттеу алдында науқастың қуығын босатуын сұраңыз. -
Науқасты манипуляциялық (ректороманоскопия) кабинетіне апарыңыз. -
Науқасты палатаға апарып, бақылауды және тыныштықты қамтамасыз етіңіз.
Ескерту:
-
ректоскоп тік ішекке 25-30 см ара қашықтыкқа енгізіледі; -
ішектегі жедел қабыну процесі басылған соң, ректороманоскопия жүргізіледі; -
егерде науқастың іші қатса, онда қосымша зерттеу қарсаңында кешке тазарту клизмасы қойылады; -
науқастың ішегін дайындау және зерттеу арасында 2 сағаттай үзіліс болуы қажет, неге десеңіз, тазарту клизмасы сілемейлі қабықтың табиғи түрін біршама уақытқа өзгертеді.
138. Науқасты цистоскопияға даярлау
Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы дайындауды қамтамасыз ету; диагностикалық: қуықтың сілемейлі қабығын қарау; емдік: қуықтан қатерсіз ісік және түймешікті алып тастау.
Құрал-жабдықтар: залалсыздандырылған: цистоскоп, жыныс мүшесін жуындыруға және тазарту клизмасын қоюға арналған құрал-жабдықтар.
Цистоскопияны дәрігер жасайды,
мейірбике көмекші кызметін атқарады
Іс-әрікет алгоритмі:
-
Науқасқа психологиялық дайындықты жүргізіңіз, зерттеудің мақсатын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз. -
Зерттеуді ашқарынға жасаңыз. -
Таңертең зерттеу алдында науқасқа жыныс мүше аймағын мұқият жуу керек екенін ескертіңіз, оны гигиеналық емшара іс-әрекетіне (жуыну) сырткы жыныс мүшесін жууды үйретіңіз. -
Таңертең зерттеуге дейін 2 сағат бұрын тазарту клизмасын жасаңыз. -
Тұп-тура зерттеу жасар алдында науқасқа қуығын босатуды ұсыныңыз. -
Белгіленген сағатта науқасты ауру тарихымен эндоскопиятык кабинетіне ерітіп барыңыз. -
Зерттеуден кейін науқасты палатаға дейін ертіп апарыңыз. -
Зерттеуден кейін 2 сағат бойы төсек тәртібін сақтау қажет екендігін науқасқа ескертіңіз.
139. Науқасты ультрадыбыстық зерттеулерге дайындау
іш перде қуыс мүшелері (бауыр, өт, ұйқы безі, талақ) және бүйрек
Мақсаты: зерттеуге науқасты сапалы дайындауын қамтамасыз ету.
Көрсеткіштері: іш перде қуысы және бүйрек мүшелерінің аурулары.
Құрал-жабдықтар: дәрігер тағайындаған дәрілер, сүлгі, ақ жайма.
Ультрадыбыстық зерттеулерді дәрігер жүргізеді, ал мейірбике науқасты дайындайды.
Іс-әрекет алгоритмі:
-
Науқасқа зерттеу мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның рұқсатын алыңыз. -
Дайындау ережесін бұзыуының. -
Зерттеу ашқарында жүргізілетінін науқасқа ескертіп қойыңыз. -
Зерттеуге дейін 2-3 күн бұрын тамақтану рационынан жел (газ) жинауды болдырмайтын тамақтарды қабылдамайтының науқасқа түсіндіріңіз (көкөністер, жеміс-жидектер, сүт тағамдары, қара нан, бұршақ тағамдар, жеміс сөктер), таблеткалы іш айдайын дәрілер. -
Науқас зерттеу қарсынында дәрігердің тағайындауы бойынша іш кебуді болдырмайтын дәрілерді қабылдайды. -
8-12 сағат зерттеуге дейін науқас тамақ қабылдауды тоқтатуы керек. -
Зерттеу қарсаныңда кеште тазарту клизмасын қойыңыз. -
Зерттеу алдында темекі шегуге болмайды. -
Науқас ультрадыбыстық зерттеуге барғанда өзімен бірге сүлгіні және ақ жайманы алады. -
УДЗ кабинетіне науқасты ауру тарихымен ілестіріп апарыңыз. -
Зерттеуден кейін науқасты палатаға апарыңыз.
Кіші жамбас мүшелерін ультрадыбыстық зерттеуге (қуықты, қуық асты безі, жатыр қосалқылары):
-
науқастың дайындағы іш перде қуысы мүшелерінің УДЗ сияқты жүргізіледі; -
2-3 сағат зерттеуге үшін 1,5 л сұйықтықты (қайнаған су) ішуі қажет екенін науқасқа ескертіп қойыңыз; -
зерттеуге дейін науқас кіші дәретке (толық қуықы) отырмауын сұраңыз.
140. науқасты Бронхографияға дайындау
Бронхография – тыныс алу (бронхтардын) мүшелерінің ауа жүретін жолдарын контрасты әдіспен зерттеу.
Мақсаты: бронхиальды ағаштың тесік жағдайын зерттеу, бронхтармен қатынасты қуысты ісіктерді анықтау.
Көрсеткіштері: бронхоэктазды ауру, бронхиальды ағаштың аномальды дамуы, созылмалы бронхит, бронх-өкпе кисталары, бронх пен өкпенің қатерсіз және қатерлі ісіктері және т.б.
Қарсы көрсеткіштері: жоғарғы дене қызуымен болатын жедел өкпе аурулары, өкпеден тыс этиологиясындағы қызбалық жағдай, жүрек ақауы, өкпеден қан кету.
Асқынулар: контрасты затқа аллергиялық реакциялар.
Бронхографияны дәрігер жүргізеді.
Мейірбикенің іс-әрекет алгоритмі:
-
Науқаспен сенімді қарым-қатынас орналастырыңыз. -
Алда болатын зерттеудің мақсатын, барысын және мағынасын науқасқа түсіндіріңіз және оның келісімін алыңыз. -
Зерттеу алдында таңертен тамақ қабылдауды, су ішуді, темекі шегуді тоқтатыңыз (зерттеу таңертең аш қарында жүргізіледі). -
Науқасты ауру тарихымен тағайындалған уақытқа рентген кабинетіне апарыңыз.
Рентген кабинеті мейірбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
-
Науқасты орындыққа отырғызыңыз. -
Жоғарғы тыныс алу жолдарын мұрын арқылы (ауыз) жансыздандыру үшін қажетті заттарды дайындаңыз. -
Анестетикті ауыз жұтқыншаққа тозаңдатыңыз (шашыратып себіңіз). -
Бронхтын тесігіне жергілікті жансыздандыру жүргізу үшін йодолипол контрасты затын енгізіңіз. -
Ренген кабинетінде науқасқа көп сериялы суреттер жасалады, рентген кабинетінен мейірбике шығады. -
Науқасты палатаға апарыңыз. -
Бақылау мен тыныштықты қамтамасыз етіңіз.
141. Асқазан және он екі елі ішекті рентгенологиялық зерттеуге науқасты дайындау
Асқазан және он екі елі ішекті рентгендік зерттеу – бұл зерттеу контрасты заттарды (сульфат барий) қолдана отырып, қуысты мүшелерді рентген сәулесімен түсіруге негізделген.
Мақсаты: диагностикалық: рентгеноскопия және рентгенография асқазан мен он екі елі ішектің түрін, көлемін, қалпын, жылжымалығын анықтау. Эрозияның (жалақ жараның), ойық жаранын, жаңа өспенін орналасқан жерін анықтау; асқазанның шырышты қабығының функциональды жағдайын, эвакуациялық қабілеттілігін зерттеу.
Көрсеткіштері: асқазан және он екі елі ішек аурулары.
Қарсы көрсеткіштері: ойық жарадан қан кету.
Құрал-жабдықтар: Эсмарх крушкасы, залалсыздандырылған ұштық, вазелин, шпатель, клеенка, жаялық, штатив, сульфат барий жүзгіні (100-150 гр), қолғап, жолдама бланкілері (зерттеу әдісінің атын, науқастың аты-жөнін, жасын, мекен жайын немесе ауру тарихы номерін, диагнозын, зерттеу күнін,) зарарсыздандыру ерітіндісі, судно.
Рентгендік зерттеуді дәрігер жүргізеді.
Посттық мейірбикенің іс-әрекет алгоритмі:
-
Алда тұрған зерттеу мәнісі туралы негізгі мәлімдемені қолайлы түрде жасырын жағдайда науқасқа беріңіз (немесе оның жанүя мүшелеріне). -
Зерттеуді жүргізуге науқастың келісімін алыңыз. -
Зерттеуге дейін 2-3 күн бұрын іш кебудін алдын алу үшін тамақ рационынан желді болдыратын тағамды алып тастау қажеттілігі туралы науқасқа ескертіңіз. -
Зерттеу таңертен ашқарында жүргізілетінін науқасқа хабарлаңыз. Зерттеу алдында соңғы тамақ қабылдау кешкі 20,00 сағаттан кешіктірілмеуі керек. -
Егерде іш қату болса, онда дәрігердің тағайындауы бойынша кешке зерттеу қарсанында тазарту клизмасы қойылады. -
Науқасты ауру тарихымен тағайындалған уақытқа рентіген кабинетіне апарыңыз.
Рентген кабинетінің мейірбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
-
Зерттеуді жүргізгенде (100-150 гр) сульфат барий жүзінін 1 стакан суға езіп науқасқа ішкізіңіз. -
Суреттерді орындаған уақытта мейірбике рентген кабинетінен шығып кетеді. -
Зерттеуден кейін науқасты палатаға апарыңыз.
142. Науқасты ирригоскопияға дайындау
Жуан ішекті рентгенологиялық зерттеу – бұл зерттеу әдісі контрасты заттарды қолданумен қуысты мүшелерді рентген сәулесімен түсіруге негізделген.
Мақсаты: диагностикалық: жуан ішектің әртүрлі бөлімдерінің орналасуы, ұзындығы, қалпы, тонусы, түрі туралы түсінік алады, моторлы қызметінің бұзылуын айқындау, жуан ішектін шырышты қабығындағы қабыну үдерістерін, ісіктерді, ойық жараны, жалақ жараны айқындауды.
Көрсеткіштері: жуан ішектің барлық аурулары.
Қарсы көрсеткіштері: ішек түйнегі, ойық жара колитінін өршу кезеңі, ішектен қан кету.
Құрал-жабдықтар: Эсмарх крушкасы, 1,5-2 л мөлшеріндегі ыдыстағы су, вазелин, шпатель, клеенка, жаялық, штатив, қолғап, судно, зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдыс, барий сульфаты жүзгіні (1,5 л, t36-370С), шылапшын, лоток, сүрткілер, су термометрі, алжапқыш, фортранс, адсорбенттер, ферментті дәрілер, жолдама бланкасы (зерттеу әдісінің атын, науқастын аты жөні, жасы, мекен жайы немесе ауру тарихының нөмерін, диагнозын, зерттеу күнін).
Ирригоскопияны дәрігер жүргізеді.
Посттық мейірбикенің іс-әрекет алгоритмі:
-
Науқаспен сенімді қарым-қатынас орналастырыныз. -
Науқасқа зерттеу мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз. -
Науқасқа психологиялық дайындықты жүргізіңіз. -
Ішекте газ пайда болдыратын, ашып іритін тағамдарды тамақ рационынан алу қажеттілігі туралы науқасқа ескертіңіз және зерттеуге дейін 2-3 күн қалғанда оған мол сұйықтықты қамтамасыз етіңіз. -
Дәрігердін тағайындауы бойынша науқасқа ферментативті препараттарды беріңіз. -
Күндіз 12 сағатта зерттеу алдында фортрансты схема бойынша беріңіз. -
18 сағаттан кешіктірмей жеңіл кешкі тамақпен қамтамасыз етіңіз. -
Кеште зерттеу қарсанында (20 және 22 сағатта) науқасқа 2 жоғарғы тазарту клизмасын 1,5 л-дай қойыңыз 2 сағат «таза су» әсерлігіне дейін 2 сағат аралығында. -
Тәнертен зерттеуге дейін 2 сағат қалғанда науқасқа 1 сағат аралықпен 2 тазарту клизмасын қойыңыз. -
Зерттеуге дейін 3 сағат қалғанда таңертен жеңіл белокты тамақты науқасқа қамтамасыз етіңіз, жіңішке ішектін ішіндегі зат жуан ішекке рефлекторлы жылжу үшін. -
Тағайындалған уақытқа науқасты рентгенологиялық кабинетіне ауру тарихымен ерітіп апарыңыз.
Рентгенологиялық кабинетінің мейірбикесінің іс-әрекет алгоритмі:
-
Науқасты сол жақ қырына аяғын ішіне келтіріп жатқызыңыз. -
Рентген кабинетінде науқасқа клизма көмегімен барий сульфатын 1,5 л дейін (t-36-370С) енгізіңіз. -
Рентгенологиялық зерттеуді жүргізгенде мейірбике рентген кабинетінен шығады. -
Зерттеуден кейін науқасты палатаға апарыңыз.
Ескерту:
-
ішекте газ пайда болуын азайту мақсатымен зерттеуге 3 күн қалғанда тамақ рационынан шикі көкөністерді, жеміс-жидектерді, жеміс сөктарын, қара бидай наны, сүт және дрожжалық тағамдарды, тәтті тағамдарды; -
тағайындаңыз: ботқаларды, кисельді, омлетті, пісірілген ет және балық тағамдарын, жұмыртқаны, ірімшікті, сырды, ақ нанды, сорпаны, ақ сухариларды.
143. науқасты Көк тамырлық (экскреторлық) пиелографияға дайындау
Бүйректі және зәр бөліну жолдарын реңтгенологиялық зерттеу – контрасты затты (урографин, верографин, триобраст жэне т.б) парентеральдық жолмен енгізуге негізделген.
Мақсаты: диагностикалық: зәр жүйелері мүшелерінің орналасуын анықтау, бүйректің көлемін және түрін бағалау, функциональды қабілеттілігін аныктау (контрасты заттын жиналуы және бөлінуі бойынша), осы мүшелерде конкременттердің барлығын, зәрағар жолы өткізгіштігін анықтау.
Көрсеткіштері: бүйрек және зәр шығару жолдарының барлық аурулары.
Қарсы көрсеткіштері: бүйректің өткір аурулары, геморрагиялық диатездер, йод препараттарына сезімталдығы жоғары, тиреотоксикоз, созылмалы бүйрек жетіспеушілігі.
Асқынулар: йод препараттарына деген аллергиялық реакция.
Құрал-жабдықтар: дәрігердің тағайындауы бойынша контрасты парентеральды зат, көк тамырға инъекция жасауға арналған лоток құрал-жабдықтарымен, анафилактикалық шокта жедел көмек көрсетуге арналған жиынтық, 30% тиосульфат натрий ерітіндісі (йоды бар контрасты препараттарға арналған арнайы антидот), жолдама бланкасы (зерттеу әдісінің аты, науқастың аты – жөні, жасы, мекен жайы немесе ауру тарихының номері, диагнозы, зерттеу күні көрсетіледі).
Пиелографияны дәрігер жүргізеді.
Посттық мейірбикенің іс-әрекет алгоритмі:
-
Алдағы зерттеудің маңызы туралы негізгі хабарламаны түсінікті түрде науқасқа жасырын жағдайда беріңіз. -
Зерттеуді жүргізуге науқастың келісімін алыңыз. -
Зерттеуге дейін 3 күн бойы тамақ рационынан жел (газ) болдыратын тағамдарды (көкөністер, жеміс-жидектер, сүт, дрожжыдан жасалған тамақтар, қара нан, жемістен жасалған соктар) қолданбайды. -
Іші кепкенде науқас 3 күн бойы дәрігер тағайындаған препораттарды қабылдайды. -
Бір күн бұрын кеште (22 сағатта) және таңертең 1,5-2 сағат зерттеуге дейін наукасқа тазарту клизмасын «таза су» нәтижесі болғанша құйыңыз. -
Зерттеуді ашқарында жүргізу қәжетілігі туралы наукасқа ескертіңіз (соңғы тамақты қабылдау зертеуге дейін 18-20 сағат бұрын). Таңертең зерттеу алдында тамақты, -
сұйықтықты, дәрілерді қабылдамау керек, темекі шегуге болмайды, инъекциялар және басқа да емшаралар жасалмайды. -
Зерттеуге 1-2 сағат қалғанда контрасты заттарға сезімталдық байқауын жасаңыз t-370С дейін жылытылған, 1,0 мл контрасты затты көк тамырға енгізеді. -
Тура зерттеу жүргізер алдында науқастан қуығын босатуын сұраңыз. -
Тағайындалған сағатқа науқасты ауру тарихымен рентген кабинетіне ілестіріп апарыңыз.