Файл: Дрістер жинаы (15 саат) etn (II) 2216 Электр техниканы теориялы негіздері (II).doc
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.12.2023
Просмотров: 155
Скачиваний: 1
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
еріксіз қ , (3.2)
мұндағы ; .
Күрделі тізбектерде қалыптасқан режимнің тоғын кешенді түрде анықтап алған ыңғайлы, содан кейін İқ. мәннен қ. мәнге ауысқан ыңғайлы болады.
Тоқтың еркін құраушысыы ер , (3.3)
мұндағы , ал .
Жалпы тоқ пр. св . (3.4)
кезінде (коммутацияның бірінші заңы бойынша). Осыдан .
Соңында шығатыны ер , (3.5)
ал . (3.6)
(3.6) өрнектен, тоқ екі бөлімнен тұрақты амплитудаалы синусоидалы тоқтан және экспонента бойынша төмендейтін тұрақты тоқтан құралатыны көрініп тұр. Жалпы тоқтың шамасы бастапқы бұрышына айтарлықтай тәуелді болады.
№3 дәріс 3.
R,С тізбектеріндегі қысқа тұйықталулар. R,С тізбектерінің тұрақты және синусоидалы кернеуге қосылуы
3.1 R,С тізбектеріндегі қысқа тұйықталулар.
Т
ұрақты кернеу көзіне Е жалғанған тізбек t=0 кезде қысқа тұйықталады
а) есептеу сүлбесі; б) кернеудің және токтың қисықтары;
3.1-сурет. r, C тізбектің қысқа тұйықталғаны
(3.1,а-сурет). Сол себептен r және C элементтерден құралған контурда лезде сыйымдылықтағы кернеу жоқ болып кетпейді: электр ағынның энергия есебімен сыйымдылықтағы кернеу өзгеруі байсалды өтеді (3.1,б-сурет). Контурдағы қалыптасқан кернеу және ток нөлге тең болады. теңдеуде Uсқ=0 деп алғанда, шығады.
Uc=Ae-t/rC=Ae-t/ .
Конденсатор Е кернеуге дейін қысқа тұйықтау алдында зарядталған. Интегралдаудың тұрақтысын басты жағдайлардан белгілейміз:
t=0 кезде Uc=A=E.Сонымен, конденсатордағы кернеу Uc=Ee-t/ : (3.1)
Ток (3.2)
r кедергіде өтпелі процесс кезінде таратылатын энергия электр өрісте коммутацияға дейін жиналған энергияға тең
3.2 R,С тізбектерінің тұрақты және синусоидалы кернеуге қосылуы
Тізбек кернеуге қосылады.
Сыйымдылықтағы қалыптасқан кернеу
мұнда
Сыйымдылықтағы еркін кернеу
Сыйымдылықтағы өтпелі кернеу
Басты жағдайдан шығады t=0 кезде UC=0.
Сыйымдылықтағы кернеудің өзгеруі
(3.3)
Ток
№4 дәріс 4. Екінші ретті R,L,C тармақталмаған тізбектердегі өтпелі
кезеңдер.
Дәрістің мақсаты: элементтерінің тізбектей жалғанған тізбектердегі және олардың тұрақты кернеуге жалғанған кездегі өтпелі кезеңдердің өтуі ерекшеліктерімен танысу.
4.1 сурет - тізбегін тұрақты кернеуге қосу
4.1 суреттегі тізбекте энергияның екі түрі магниттік өріс және электр өрісі энергиясының қоры сақталады. Яғни, тізбекте тоқ та, кернеу де лезде өзгермейді. Берілген тізбектің кез келген кернеуге қосылуы кезіндегі ток пен кернеуді анықтайық. Тізбек қосылғанға дейін болсын делік. Тізбектің электрлі тепе теңдігінің теңдеуі келесі түрді қабылдайды:
. (4.1)
Сыйымдылығы бар тізбекті арқылы есептеген оңай болғандықтан, (4.1) өрнегіндегі барлық шамаларды осы кернеу арқылы өрнектейік ; ; . Осы өрнектерді (4.1) қойып, екінші реттік сызықты дифференциалды теңдеуді аламыз:
.
кезіндегі коэффициенттен құтылайық
, (4.2)
мұндағы қ ер.
қ Ом заңы бойынша анықтайық. Қалыптасқан құраушы келтірілген кернеу түріне тәуелді болады. Егер болса, онда қ. болады. Егер болса, онда қалыптасқан режимдегі тоқ та, кернеу де синусоидалы болып өзгереді. Бұл жағдайда есептеу кешенді түрде жүргізіледі, содан кейін уақыт функциясы тәрізді лездік мәндер анықталады.
uСер құраушысын анықтайық, бұл құраушы өтпелі кезеңнің ұзақтығы мен сипатын анықтайды.
(4.3)
(5.3) теңдеуінің шешуі келесі болады:
(4.4)
сипаттамалық теңдеуінің түбірлері келесі түрде анықталады:
. (4.5)
Теңдеу түбірлерінің мәндері, тізбек параметрлерінің сәйкестіктеріне тәуелді болады. Үш жағдай болуы мүмкін:
а) > .
Бұл шарттың орындалуы кезінде болады және p1, p2 түбірлер, мәндері әртүрлі, теріс таңбалы нақты мәндер болып шығады.
Расында да, деп белгілесек, мұндағы – мәнінен кіші нақты сан болса, онда < 0;