Файл: Дрістер жинаы (15 саат) etn (II) 2216 Электр техниканы теориялы негіздері (II).doc

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 03.12.2023

Просмотров: 162

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


, (10.3)

өйткені және осыдан аламыз

(10.4)

Тұрақтының сипаттамалық тасымалдануын былай өрнектеуге болады

А-параметрі және БЖ және КТ көрсеткіштері

, . (13.5)

(13.3) теңдеуіне мынаны қоямыз ,

аламыз

(10.6)

мұндағы Акел – сипаттамасы (меншіктілік) төртұштықтың әлсіреуі

(10.7)

Акел өлшеу бірлігі натурал логарифмдер масштабында непер (Нп) деп белгіленеді. Практикада Акел –ны децибеллде (дБ) өлшеу керек.

Вкел – төртұштының фазалық тұрақтысы радианда немесе градуста өлшенеді

(10.8)

симметриялық төртұштыныкі

,

, .
11 дәріс 11. Жиілікті электр сүзгілері. Жоғары жиілікті сүзгілер.
Дәріс мақсаты: электрлік жиілік сүзгілер және оны жасау принциптерімен танысу

11.1 Электрлік сүзгі
Белгілі жиіліктердің алқабын шамалы өшуімен өткізетін, ал бұл жиілік алқаптың сыртындағы дабылдарды – күшті өшуімен өткізетін пассивтік төртұштық. Өшу шамалы алқап өткізу алқап деп аталады, басқа жиіліктер саласы – өшу алқап деп аталады.
11.1 К е с т е  Сүзгілерді топтастыру

Сүзгілер атауы

Жиілікті өткізу диапазоны

Төменгі жиіліктердің сүзгілер (ТЖС)



Жоғары жиіліктердің сүзгілер (ЖЖС)



Жолақ алқапты өткізгіш сүзгілер (ЖӨС)



Бөгегіш сүзгілер (БС) немесе шекаралық сүзгілер (ШС)

және мұндағы



жиілігі жиілік қимасы немесе шекаралық жиілігі деп аталады.

Сүзгілер радиотехникада және байланыс техникасында қолданылады, мұнда күштік электроникада мен электротехникадағы сияқты жоғары жиілікті тоқтар болады.

Қолданылуы LC – пассивтік сүзгілер және RC – сүзгілер; активтік RC – сүзгілер (АRC-сүзгілер); сандық сүзгі.
11.2 RC – сүзгілері

Байланыс техника аспаптарында активтік RC – сүзгілері (ARC – сүзгілері) кеңінен қолданылады. Пассивтік (резистор және конденсатор) және активтік элементер ARC-сүзгілерінің элементік базасы болады. Активтік элемент ретінде операциялық күшейткіш (ОК) қолданылады. Пасивтік RC- сүзгілерін қарастырайық. Барлық RC- сүзгілер үшін жұмыс аймағындағы өшу еселеуіші .

ТЖС үшін (11.1 сурет) - ден дейін, , а =3дБ кезінде (11.2 – сурет) жиілік диапазондарында жұмыс аймағы орналасқан. Өшу еселеуіші мына кейіптемемен анықталады

. (11.1)



11.1Сурет 11.2 Сурет

ЖЖС үшін (11.3 - сурет) - ден, а =3дБ кезінде, дейін, кезінде (11.4 - сурет) жиілік диапазондарында жұмыс аймағы орналасқан.

Өшу еселеуіші мына кейіптемемен анықталады

. (11.2)



11.3 Сурет 11.4 Сурет

АӨС үшін (11.5 - сурет) кезінде өшу еселеуіші ең кіші мәнге ие болады (11.6 - сурет) , өшу еселеуіші мына кейіптемемен анықталады



. (11.3)



11.5 Сурет 11.6 Сурет
11.3 Жоғарғы жиілікті сүзгілер
Т және П - жоғарғы жиіліктің сұлбалары 11.1 - суретінде көрсетілген.



11.1 Сурет

және кедергілердің туындысын табайық

(11.1)

мұндағы - номинальды сипаттамалық кедергі.

(11.1) теңдігінен шығатыны, ЖЖС К типті сүзгілерге жатады

анықтаймыз (11.2)

ЖЖС үшін өткізу жолағы мен жібермеу жолағының шартын аламыз
Өткізу жолағы

. (11.3)

Жібермеу жолағы

, . (11.4)

(11.2) шартынан ; шекті жиілікті аламыз. және .

АЖС және ФЖС ЖЖС үшін 11.2 - суретте көрсетілген.




11.2 Сурет

Өткізу жолағы мен жібермеу жолағы үшін шарттар және жиіліктік кедергілер және барлық жиілік диапазондарында сүзгінің жүктемемен ( ) келіскендегі кезеңде алынған.

11.4 Төмен жиілікті сүзгілер. Жолақтық және бөгегіш сүзгілер

Төменгі жиілікті сүзгінің Т – және П – сұлбасы 16.1 – суретте көрсетілген.



11.1 Сурет

және кедергілердің туындыларын табайық

(11.1)

мұндағы - номинальды сипаттамалық кедергі.

(11.1) теңдігінен шығатын қорытынды, ТЖС К типті сүзгі болады.

(11.2)

анықтаймыз.

(11.2) теңдігін есепке ала, ТЖС үшін өткізу жолағы мен жібермеу жолағының шартын аламыз.

Өткізу жолағы

. (11.3)

Жібермеу жолағы

. (11.4)

(11.2) шартынан және шекті жиіліктерді аламыз және
.

АЖС және ФЖС ТЖС үшін (11.2) суретте көрсетілген



11.2 Сурет

Өткізу жолағы мен жібермеу жолағы үшін шарттар және жиіліктік кедергілер және барлық жиілік диапазондарында сүзгінің жүктемемен ( ) келіскендегі кезеңде алынған.