Файл: Педагогика педагогикалы колледж студенттеріні педагогикадан жргізетін зерттеу жмысыны жйесі жне оны кезедері.docx

Тәрбиенің психологиялық механизмдері.

Сабақтар, оқу пәндері, сабақтан тыс іс-әрекеттер, қосымша білім беру. АРБ бағдарламасы аясында ерлік, намыс және абырой, Отанға адал қызмет ету тағылымдарын өткізу. Дебат және пікірталас клубтарын ұйымдастыру. Сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікке үндеген патриоттық форумдар, акциялар. Оқушылардың мемлекеттілік нышандарын және Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін білуге арналған байқаулар мен олимпиадалар. Қазақ халқының, Қазақстанда тұратын басқа да этностардың мәдени мұрасын, дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын зерттеу бойынша өлкетану экспедициялары. Мемлекет, әдебиет, өнер, ғылым қайраткерлерімен, соғыс және еңбек ардагерлерімен, қоғам қайраткерлерімен, құқық қорғау, әділет органдары, мемлекеттік қызмет және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл органдары қызметкерлерімен кездесулер. Балалардың және жастардың бастамашыл жобаларын дамыту. Балалар және жастар қозғалысы қызметін; қоғамдық қорлармен бірлескен қызметті жандандыру; әңгімелер, дәрістер, семинарлар, тренингтер; саяхаттар; ақпараттық-құқықтық материалдар тарату; «сенім қызметтерін», «Мен және заң», «Біз сыбайлас жемқорлыққа қарсымыз – қоғам мүддесіне деген опасыздыққа қарсымыз» акциясын ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады.

35. 1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20

---

Педагогтық қызметтің психологиялық аспектісі. Педагогикалық қарым-қатынас стильдері

Педагогикалыққызметтін психологиясын ұстаз енбегінін психологиялык білім саласы тұргысында жане де ұстаз тарбие институты аркылы когам тапсырган педагогикалык кызметтін максаты мен жуйесін калай кабылдайтынын, беретінін, іс жузінде асыратынын, ол өз іс – арекетінін міндеттерін, формалары мен адістерінін, актуальдылыгын нактылы жа гдайга байланысты калай

Ұгынатындыгын айкындауга болады.

В. Дальдын «Түсіндірме сөздігінде «Мұғалімге» «Тәлімгер»,»Оқытушы» деген анықтама береді, ягни онын екі негізгі функциясы – окушылардын алеуметтік тажэірибені кабылдауы мен іске асыруын баскару жане азаматтын жинақтаған білімдерін тарату атап көрсетеді.Мұғалімнің бұл екіфункциясы адамзат тарихы барысында ең негізгі болып келеді.

Мектеп- жеиткіншек ұрпақты тәрбиелеуді іс жүзінен асыруға арналған негізгі мемлекеттік оқу тәрбие мекемесі. Мектептердің

Алдында қоғамныңқойып отырған айқын міндеттері тұр – мектеп оқушыларын білім, ұғым және дағды жүйелерімен қаруландыру оларды комунистік дүниетаным мен адамгершілік негіздерін қоғамдық мінез – құлықтың белгілі айқындағдыларын қалыптастыру болып табылады.

Педагогикалыққызмет – адамзат еңбегіндегі күрделі салалардың бірі. Мұғалім шешуге тиісті міндеттерге , оныңқоғам үшін өте маңызды функциялары мен қызметінің күрделілігіне қарап, қоғам мұғалімнің жеке басына және кәсіптік қасиетіне жоғары талап қояды. Мұғалімдер меңгеруге тиісті неғұрлым елеулі жеке қасиеттерді атап өтейік.

Педагогикалық қарым-қатынас стильдері. Мұғалім тәжірибесінде орын алатын педагогикалық қарым-қатынастың түрлерімен қатар оның негізгі стильдерімен танысып өтейік. Педагогикалық қарым-қатынас стилі - педагогтың өз шәкірттерімен әрекеттесуінің дербес-психологиялық ерекшеліктері. Әр мүғалімнің балалармен қарым-катынас орнатуында өзіне ғана тән ерекшеліктері болады. Осы ерекшеліктеріне байланысты әр мүғалімнің кабинетке кіруімен бірге оқушылар сыныбында әр түрлі психологиялық ахуал орын алады.

Педагогика, психология, әлеуметтану ғылымдарында қарым-қатынастың мынандай стильдері топтастырылған: авторитарлык, либералдық, демократиялық,

• 
  Қарым-қатынастың авторитарлық стилінде мұғалім оқушылардың қызығушылықтарын ескерусіз өзі ғана шешім қабылдайды, мұнда мұғалім: «Менің айтқаньм заң», «Мен бұйырамьн, сендер орындайсыңдар» деген позицияны ұстанады.
  
• 
  Қарым-қатынастың либералдық стилінде мұғалім өз бетінше шешім қабылдаудан бас тартып, жауапкершілікті оқушыларға, әріптестеріне ысырады. Мұғалім «Сен тимесең, мен тимеймін», «Қалай болса, солай болсын» деген позицияны ұстанады.
  
• 
  Қарым-қатынастың демократиялық стшінде оқушы мен мүғалім педагогикалык қарым-қатынастың тең құқылы субъектілері ретінде қарастырылады. Бұл стиль бойынша жұмыс істейтін мұғалім: «Бәріміз бірге жоспарлаймыз, бірігіп орындаймыз, бірігіп жетістікке жетеміз» деген позицияны ұстанады.
  

---

МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ

1. 
   Мектептің бастауыш класстарында математиканы оқытудың мақсаттары мен міндеттері ( білімділік, тәрбиелік, дамытушылық және практикалық). Бастауыш класс математикасының мазмұны.
   

Білімділік, тәрбиелік, дамытушылықмақсаттары: Математиканыоқытудыңбілімдікмақсатыбарлықоқушыларды математика ғылыминегіздерітуралыжүйелібілімдерменжәнеолардытолықсапалы да берікигеругеқажеттібіліктіліктермендағдылармен  қаруландыруболыптабылады. Осындайбілімалунәтижесіндеоқушылардыңақыл-ойыдамиды. Оқушыларғаматематикалықбілімдағдыларжүйесінберуменқатар математика пәнімектепкебасқа да білім беру міндетінатқарады. Олар: 1.Оқушылардың біздіқоршағанақиқатболмыстытаныпбілудіңматематикалықәдістерінигеруінежәрдемдесу; 2.Оқушыларды ауызшажәнежазбаша математика тілінеүйрету (қарапайым, анықтық, қысқа да нұсқалық, толықтық); 3.Оқушыларды математика бойыншаалғанбілімдағдыларыноқужәнеөзбетіменбілімалубарысындабелсендітүрдепайдаланабілугеүйрету; Дидактикалықталабыбойыншаматематиканытәрбиеліккеүйретеміз. Жалаңбілімжүйесін беруменғанашектеліпқоймай, тәрбиелікоқуболуышарт. Математиканыоқытудағытәрбиелікмақсатматематиканыүйретубарысындаоқушылардыжан-жақтытәрбиелеугемүмкіндікберетінбарлыққолайлымезеттердіпайдалануболыптабылады. Тәрбиеніңнегізгітүрлерінетоқталайық. Олар:1) Оқушылардағылымидүние-танымынқалыптастыру. Бұлтағы да тарихиматематикалықмағлұматтардыңберері мол екенінатапкеткенжөн. 2) Шәкірттердеозықморальдыққасиеттерқалыптастыру. Математиканыоқытуүрдісіндемұғалімоқушылардысаналытәртіпке, белсенділікке, қиындықтыжеңебілуге, бастағаністіаяғынадейінжеткізебілуге, табандылыққа, адалдыққа, жауапкершілікке, адамгершілікқасиеттергетәрбиелеуүшінжан-жақтыжұмысжүргізугеміндетті. 3) Эстетикалықтәрбие. Математиканыңтабиғатыныңөзіоқушылардыәдеміліккетәрбиелеуге бай мүмкіндіктуғызады. Мысалы: математикалықобъектілердегідұрыскөпбұрыштың, симметрия, дұрыскөпжақтардыңқасиеттері, фигуралардағыгормоникалыққатынастаролардыңбойындатуабіттіэстетикалықсезімдіоятады. Тек мұғаліммүмкінжағдайдабұған дер кезіндеоқушылардыңназарынаударыпотырукерек.

Бастауыш класс математикасының мазмұны.

2. 
   10 көлеміндегі сандар нумерациясын оқыту әдістемесі.
   

---

10 көлеміндегі сандар құрамын меңгерту.

а) 10 көлеміндегі әр санның құрамы сол санмен таныстырылғаннан кейінгі сабақта оқытылады:

қосылғыштың біреуі 1 болған жағдайда (сандар нумерациясы туралы білім негізінде) 10 көлеміндегі кез келген санның құрамын анықтай алу, мысалы, 3=2+1; 4=3+1;...; 10=9+1;

қосу жағдайларындағы білім негізінде сандар құрамын оқып үйрену:

3+2-5 =5=3+2; 6+3=9 =» 9=6+3;

қосудың ауыстырымдылық қасиеті негізінде сандар құрамын есте сақтауға арналған жағдайларды екі есе қысқарту:

«4 және 1», «3 және 2» 5 санының құрамын анықтайтынын білсе, жеткілікті, өйткені, егер 5=4+1 болса, онда 5=1+4; егер 5=3+2 болса, онда 5=2+3 («М-1», 33-бет).

ә) Сандар құрамын оқытуға және бекітуге арналған жаттығулар қолданылады.

Төменгі сөреге 1 (2, 3, 4) дөңгелектерді алып қою, яғни

5=4+1; 5=3+2; 5=2+3; 5=1+4.

Екі беті екі түске боялған дөңгелектер: алма-кезек аударылып қойылады.
«Баспалдақ» тік төртбүрышын кезекпен бояу;

сандар құрамының екі түсті кестелері.

«Қолымда нешеу екенін тап», «Әйнекшелерді толтыр» 5 = + ;

«Санды тап», «Құлыптың кілтін тап», «Үйлерге қоныстандыр» дидактикалық ойындары.

3. 
   100 көлеміндегі және көп таңбалы сандарды ауызша қосу мен азайтуды оқыту әдістемесі
   

100 көлеміндегі сандар 1-2 сыныпта оқылады, 1-сыныпта толық ондықтар, жүз, ал 2-сыныпта екі таңбалы сандарды оқуға, жазуға, салыстыруға үйренеді.

Тақырыптың міндеттері:

1. 
   Оқушылардың жаңа есептеу бірлігі – ондықпен таныстыру;
   
2. 
   Натурал сан ұғымымен таныстыру, 10 бірлік – 1 ондық құрайтынын меңгерту;
   
3. 
   Толық ондықтар қатарымен және оларға 10-ды қосу және азайту тәсілдерімен таныстыру;
   
4. 
   Екі таңбалы сандарды оқуға, жазуға, салыстыруға үйрету; 100 санын жазуға үйрету; 100 көлеміндегі ең кіші, ең үлкен санды анықтауға үйрету;
   
5. 
   Сан мен цифр арасындағы айырмашылықты меңгерту, цифрдың орындық мәні;
   
6. 
   Нумерациялау негізінде 2 таңбалы сандарды қосу, азайту біліктерін қалыптастыру;
   
7. 
   Шама тақырыбын нөмірлеу тақырыбымен байланыстырып қарастыру.
   
8. 
   «Жүздік» тақырыбында: оқушылар жаңа санау бірлігі – ондықпен және санау жүйесінің ең маңызды ұғымы – разряд ұғымымен танысады; ауызша және жазбаша нөмірлеудің негізін құрайтын екі таңбалы сандардың жасалу, оқылу, жазылу принциптері, сондай – ақ оларды салыстыру қарастырылады.
   
9. 
   Бұл тақырыпты оқытудың негізгі нәтижесі ретінде: 100-ге дейін санауды, сандарды оқуды, жазуды және толық ондықтармен санауды үйренуді; разряд, разрядтық сандардың қосындысы: бір таңбалы, екі таңбалы сан; бірлік, ондық терминдерін игеруді атауға болады. Мұнда алдымен 10 көлеміндегі сандарды қайталай отырып, жекелеген бірліктерден ондық құралып, толық ондықтармен санайды, яғни 10 бірлік – ондық.
   

---

4. 
   1000 көлеміндегі сандарды жазбаша қосу, азайтуды оқыту
   

Тақырыпты оқыту міндеттері:

1. 
   Оқушыларды жаңа есептеу бірлігі – жүздікпен таныстыру.
   
2. 
   ІІІ разрядтық бірлігі ұғымын енгізу. 10-дық санау жүйесінің құрылу принципін меңгерту (1 жүзд. = 10 онд.= 100 бірл.)
   
3. 
   Үш таңбалы сандарды оқуға, жазуға, салыстыруға үйрету.
   
4. 
   Үш таңбалы сандар көлемінде цифрлардың орындық мәнін бекіту.
   
5. 
   Үш таңбалы сандарды нөмірлеу негізінде қосу және азайту біліктерін қалыптастыру. 810-1, 609+1, 500-1, 4онд.+6онд., 5жүзд.+5жүзд. Т.б.
   
6. 
   Үш таңбалы сандарды шамаларды өрнектеуге қолдануға үйрету. 1м=10дм = 100 см, 1000 м = 1 км.
   

Қолданылатын көрнекіліктер: кластар кестесі, кеспе цифрлар, есепшот, санды талдау сызбасы және т.б.

5. 
   Шамалар және оларды өлшеу. Шамалардың бірліктері және олардың арасындағы байланыстар. Шамаларға амалдар қолдану.
   

Шамалар және олардың өлшемі тұрғысынан алғанда ұзындық, масса және сыйымдылық жайында түсініктер беріледі. Мұнда да оқушылардың 1-сыныпта алған білімдері тірек болып табылады. Бұрыннан белгілі шама- ұзындықты және оның бірліктерін пысықтай келе, ұзындықты өлшеудің жаңа бірілігі- метрді енгізудің тұрмыстық қызметтегі мен мұқтаждығынан туындайтынын көрсетіпберген жөн.

Әрине, 2- сыныпта шымаларды қарастырудың оқушыларға таныс шама- ұзындықтан бастауы өте орынды. Сондай-ақ, ұзындықтың, сантиметр, децеметр және метр сияқты бірліктердің сандар нумерациясындағы сәйкес бірліктердің, ондықтардың және жүздіктердің баламасы болатыны да ескерілген. Ұзындықты өлшеу бірліктерінің ара қатынасы – ондық санау жүйесіндегі сәйкес разряд бірліктерінің ара қатынасындай. Ендеше, Олардың қатаынастарына қарастырылуы өте орынды.

Ұзындық- затттың қасиетін сипаттайтын шама екені оқушыларға бірнеше сыныптан белгілі. Осыған ұқсас, масса және сиымдылық та заттың қасиетін сипаттайтынын оқушылар түсінуі тиіс. Сондықтан «Масса» және «Сиымдылық» ұғымдары мен терминдері өтілетін сабақтарды алдымен оқушылардың сәйкес шама туралы түсінік деңгейлерін анықтау керек. 

Мәселен : өлшемдері бірдей екі заттың адамның қолына әсері әр түрлі болуы, өлшемдері әр түрлі ыдысқа құйылатын сұйықтықтардың мөлшері әр түрлі болатыннын көз мөлшер мен байқау және т.б. осыдан кейін біртекті шамалар салыстырылады (сезіну, көз мөлшермен, беттестіру арқылы, лайықтап алынған шартты өлшеуіштер көмегімен және т.б. арқылы ). Айталық, массаны салыстыруды – таразымен, ал сиымдылықты салыстыруды- стандарт шыны т.б. ыдыстарға құйылған сұйықтар және бір ыдыстағы суды басқа ыдыстарға қайтарып құю арқылы жүзеге асырудың мүмкіндігін көрсетіп беруге болады.

---