ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 12.12.2023
Просмотров: 843
Скачиваний: 32
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
мұндай концепция дені сау адамның психикасына да таралған.
Мінез-құлық мэселесін қарастыра отырып, Фрейд адамньщ психикалық іс-эрекетін анықтайтын 2 қажеттілікті көрсетедіі либидо жэне агрессия. Қоршаган орта осы қажеттіліктерді қанағаттандыруға қарсылығын білдіріп, бөлектегенінв қарамастан, ол екеуі сананың «цензурасынан» өтіп, символдар түрінде көрініс береді. Осы қажеттіліктердің өзара әрекетінің сипатын, оларды қанағаттандыру мүмкіндігін аша келе Фрейд тұлға құрылымында 3 негізгі компонентті ажыратады: ид («Ол»),' эго («Мен») және супер-эго («Жоғарғы-мен»). Ид бейсаналық сйласына ығыстырылған инстинктердің алаңы болып табылады. фго бір жағынан бейсаналы инстинктерге жалғасса, екінші /жағынан шынайылықтың нормалары мен талаптарына бағынады. / Супер-эго дегеніміз - қоғамның гибратты бастауларының жиынтығы, ол «цензор» рөлін атқарады. Сонымен, ид пен супер-эго талаптары үйлеспейтіндіктен эго үнемі қақтығыста, оның қорғаныс механизміне (ығыстыру, сублимация) жүгінуіне тура келеді. Ығыстыру санасыз түрде жасалады. Бейсаналық саласына «көшетін» мотивтер, күйзелулер «цензор» үшін жарамды символдар, эрекеттер түрінде қалып, эсер ете береді.
Фрейдтің ойынша түрлі іс-әрекет функциялары мен формаларын жүзеге асыру үшін арнайы механизмдердің (сублимация, проекция, көшіру, ығыстыру, регрессия т.б) бөлек жүйесі бар. Ал ағза энергия сақталу заңымен басқарылатын күрделі энергетикалық жүйе ретінде қарастырылады. Сондықтан, егер либидо өзінің бір көріністерінде тоқтатылса, онда қандай да бір басқа эффектіні тудыруы тиіс. Супер-эго осындай эффектілерді элеуметтік тұрғыдан жарамды етеді. Егер жарамды ете алмаса, онда ид пен супер-эгоның арасындағы конфликт өршіп, жүйенің қалыпты қызметі бұзылады, тежелген либидо түрлі ауырсыну синдромдары арқылы өзін байқатады. Психоанализ - 2 нэрсеге негізделген.
1. генетикалық - бала кездегі қайғырулар ересек адамның
қалыптасуында рөл атқарады. Жеке адамның іргетасы 5 жасқа
дейін қалыптасады.
2. адам туғаннан белгілі бір мөлшердегі энергияға ие болады, ол
бірнеше психосексуальді кезеңнен өтеді. З.Фрейд пікірі бойынша
еңбек адам өмірін құрайды жэне мэнді етеді. Еңбек іс-эрекетінде
адам өзі үшін қолайлы қызмет атқарады, себебі ол реалды өмірге
бейімделуге жэне үйренуге мүмкіндік жасайды. Сөйтіп, адам
есеюге ұмтылыс жасайды.
З.Фрейд өмірлік энергия мен либидоның гидравликалық моделін құрды. Оның ойынша адамдар көп уақытын еңбек іс-эрекетіне
жұмсаса, адам бойындағы энергиялар жасырын түрде қалып, махаббат пен жеке белсенділікке аз энергия қалады. Неофрейдистерді еңбектің тек тұлғалық құрылымы ғана емес, психологиялық функциясы да қызықтырады. Оральды тип жеке тұлғалық қарым-қатынасқа тез түседі, сөйлегіш, дауласуды ұнатады, сондықтан оларды оральд типтес мамандықтар, яғни дантист, заңгер, радиокомментатор т.б. мамандықтар қызықтырады. Анальды типтес адамдарға реттілік, қырсықтық, үнемдегіштік, өзін-өзі бақылау тән. Олар бухгалтерлік, кітапханашылық немесе банк, техникалық қауіпсіздікт}
қамтамасыз ету сияқты мамандықтарға сай келеді. 1
Психоаналитикалық теориялар қызық болғанымен, олаг ғылыми тұрғыда зерттелмеген, сондықтан еңбекті психологиялық қызметі өзекті мэселе болып қала берері анық.
Тұлғаның негізгі қорғаныс механизмдері: ығыстыру,
терістеу, кескіндеу, серпіліс қалыптастыру,
рационалдандыру және сублимация
Ішкі жэне сыртқы күштерден қорғану механизмдері арқылб ЭГО қорғалады. Олар: -шығарып тастау (вытеснение); -келіспеу (отрицания); -рационализация; -реактивті құрылымы - керісінше әрекеттер (реактивны«і образования, обратные действия); -кескіндеу (проекция); -жекелену (изоляция); -регрессия;
-ауыстыру (замещение) Шығарып тастау (ығыстыру) - санадан күшенуді тудыратыц сезінулерді, ойларды, эрекеттерді шығарып тастау. Санасыздыққа; шығарылған бүл комплекстер адамның жаны мен жүріс* тұрысына әсерін жалғастырады. Олар үнемі сыртқа шығуға тырысады (жамандау, жазу, түс көру, қалжыңдау-кэдімгі өмірдің психопатологиясы). Сондықтан оларды санасыздықта ұстау үшік үнемі қуат жүмсау керек.
Терістеу. Адам жағымсыз жағдайлар туындаған кезде онь| мойындамай, бас тартса теріске шығару деп аталатын қорғаныС мехнизмі жүмыс істейді.
Келіспеу - бүл ЭГО-ға үнамсыз жағдайларды шын өмірге тэн деп қабылдамау әрекеті. Бүл жағдайда адам ұнамды көріністері эдейі есінен шығарып, оларды ойдан шығарылғанмен ауыстырады. Рационализация - келісімді ойлар мен эрекеттерге ұнамды себептер мен түсініктер табу. Кешірім сұрайтын бұл ойлар мен эрекеттер этикалық жағынан шын себептерге қарағанда жоғары тұрады.
Реактивті білім - өзінің керегіне қарсы қоятын жүріс-түрыс. Бұл көрінекті не санасыз тілектің инверсиясы. Бүл қорганыс механизмді екі сатыда іске асады:
қажетсіз импульс басылады
санада қарсылық пайда болады.
Проекция - өз сезімдерін, тілектерін сана астында басқа адамға
беру. Бұл өз кемшіліктерін басқаларға ауыстыруға мүмкіндік
береді.
Изоляция - бұл жан қайғысын туғызатын психозақымдану
ситуациясын алыстату. Бэрі басқа адамда болып жатқандай
болып көрінеді. Болған істі өзінікінен бөлу эсіресе балаларда
айқын көрінеді. Мысалы, бала қуыршақты не ойыншық аңды
қолына алып, өзіне ересектер не айтады соны ойыншықтарға
айтады.
Регрессия - үрейді азайту үшін жүріс-түрыс пен ойлаудың
жабайы деңгейге ауысуы. Дені сау адамдарда ездерін үнемі
болатын эмоциялық прессингтен қоргау үшін: шылым шегеді,
арақ ішеді, мұрнын шұқиды, заттарды бүлдіреді, машинаны қалай
болса солай айдайды.
Сублимация - бұл қоғам мен жеке адамға келісімді эртүрлі
эрекет арқылы либидо мен агрессияны трансформациялайтын
қорғау механизмі. Спорт, интеллектуалды еңбек, шығармашылық
сублимация түрлері. Сублимацияланған қуат цивилизацияны
жасақтайды. Сублимация-либидо энергиясын ауыздықтайтын
жалғыз конструктивті стратегия.
Ауыстыру - соқыр сезім импульсін қауіпті объектіден қауіпсіз
объектіге ауыстыру. Мысалы, эуелі агрессия эйеліне жасалады.
Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар
Адам неге биологиялық кұбылыс? Сипаттама беріңіз.
Адам неге коғамдык-әлеуметтік кұбылыс? Түсіндіріңіз.
Даралық дегеніміз не? Аныктамасын беріңіз.
Жеке тұлға дегеніміз не? Анықтама беріңіз.
Қабілеттілік дегеніміз не?
Нышандардың анықтамасын беріңіз. Нышандардың қабілеттіліктерді дамытуда релі кандай?
Темперамент негізін салған ғалымды атаңыз?
Темперамент дегеніміз не? Анықтама беріңіз
Темпераменттің түрлерін атаңыз. Әрқайсысына нақты мысалдармен
сипаттама беріңіз. ІО.Жеке тұлғаның психологиялық кұрылымын атаңыз. Жеке тұлғаның
бағыттылыгы дегеніміз не? 11 .Қажеттілік дегеніміз не? Сипаттама беру сұралады. 12.Түрткілер дегеніміз не? Түсіндіріңіз. ІЗ.Қызығу дегеніміз не? Сипаттама беріңіз. 14.Бағыттылыктүрлері: қалау, мүдде, идеал, дүниетану, сенім-наным
дегеніміз не? Түсіндіріңіз. !
15.Мінез дегеніміз адамның қандай дара ерекшелігі? Анықтамасын
беріңіз. Іб.Мінез акцентуациясы дегеніміз не? Аныктама беріңіз. П.Кісі бүзылуының қандай типтері болады, атаныз? 18.Қозу типінін белгілері қандай? Сипаттама беріңіз. 19. Түраксыз типке мінездеме берініз? 20.Истериялык (өзімшіл) типтің ерекшеліктері қандай?
21 .Психастеникалық типке сипаттама беріңіз? 22.Шизоидты типке анықтама беріңіз?
23.1с-эрекет дегеніміз не? Түсіндіріңіз. Нақты мысалдар келтіріңіз. 24.Адамның негізгі іс-эрекеттеріне тоқталып, эрқайсысына сипаттаі
беріңіз. (оқу, ойын, еңбек). 25.1с-эрекеттің қүрылымдық компоненттері: қажеттік, эуежділі
мақсат, эрекет, операциялар дегеніміз не? Әрқайсысына анықтамі
беріңіз. 26.Қажеттіліктер жэне оның түрлері. 27.Маслоудыңуэждемеліктеориясының мағнасы неде? 28.Түлғаның қалыптасуының жасқа байланысты сатыларына анықтам беріңіз.
29.Қалыптасқан түлга критерийлері дегеніміз не? Түсіндіріңіз. ЗО.Түлғаның әлеуметтік үстанымы дегеніміз не? Түсіндіріңіз. 31 .«Мен - концепция», оның құрамдас бөліктері және функцияларына ;
анықтама беріңіз. 32.Қауіпті жэне бейэлеуметтік мінез-қүлық дегеніміз не? Анықтама
беріңіз. ЗЗ.Түлға девиацияларына тоқталып, эрқайсысына анықтама беріңіз. 34.Түлғаның қорғаныс механизмдері дегеніміз не? Анықтама беріңіз. 35.Психоаналитикалық мектеп қашан пайда болды? Оның негізін салған
ғалымды атаңыз. Зб.Түлғаның негізгі корғаныс механизмдері: ығыстыру, терістеу, кескіндеу, серпіліс, қалыптастыру, рационалдандыру және сублимация дегеніміз не?
Рефераттық және өзіндік оку-ізденіс жұмыстарының тақырыптары
Жеке түлға туралы түсінік
Даралык жэне жеке түлға
Жеке түлғаның қүрылымы
Жеке түлғаның белсенділігі
Жеке түлғаның бағыттылығы
Түрткілер - қажеттіліктің нақты көрінуі
Қажеттіліктер жэне оның түрлері
Қабілеттілік жэне нышандар.
Мінез жэне темперамент.
Ю.И.П.Павловтың жоғарғы жүйке жүйесі туралы ілім жэне темперамент.
11 .Әрекеттену - адамның алдына мақсат-мүддесін орындауға үмтылуы.
12.0қу эрекеті жэне оның психологиялық сипаты.
ІЗ.Еңбек эрекетінің психологиялық ерекшеліктері
Н.Ойынның баланың жетілуіндегі рөлі
15.0йын эрекеті жэне оның психологиялық сипаты.
Іб.Мінез акцентуациясы.
17.КІСІ бұзылуының типтері.
18.Қозутипі.
19.Түрақсызтипі.
20.Истериялық тип.
21.Шизоидтытип.
22.1с-эрекет пен субъектінің белсенділігі
23. Іс-эрекеттің кұрылымдық компоненттері: кажеттік, эуежділік, мақсат,
эрекет, 24.операциялар.
25.Қажеттіліктер жэне оның түрлері.
26.Маслоудың уэждемелік теориясы.
27.Тұлғаның калыптасуының жасқа байланысты сатылары.
28.Қалыптасқан тұлға критерийлері.
29.Тұлғаның элеуметтік ұстанымы.
30.«Мен - концепция», оның құрамдас бөліктері жэне функцияларына.
ЗІ.Қауіпті және бейәлеуметтік мінез-күлык.
32.Тұлға девиациялары.
ЗЗ.Тұлғаның қорғаныс механизмдері.
34.Тұлғаның негізгі қорганыс механизмдері: ығыстыру, терістеу,
кескіндеу, серпіліс қалыптастыру, рационалдандыру жэне
сублимация.
Қортынды білім денгейін тексеретін тесттер
1. Жеке түлғанын психологиялық ерекшеліктерінін кайталанбас қиысуы
түрінде байқалатын накты өзгешелігін атайды:
А. жеке адам В. даралык С. белсенділік Д. мінез Е. мүдде
2. Мидын, жүйке жүйесініц, анализаторлардын кейбір туа біткв
анатомиялық ерекшеліктері:
А. даралық В. қабілет С. типология Д. нышандар Е. мінез
3. Темпераменттін табиғатын ғылыми түрғыдан зерттеген ғалым:
А. Сеченов В. Рубинштейін С. Теплов Д. Шелдон Е. Павлов
4. Қозғалғыш, сергек, қызыққыш болып кслетін темперамент:
А. холерик В. меланхолик С. сангвиник Д. флегматик Е. пикник
5. Жеке түлганын негізгі сипаты болып табылады:
А. багыттылығы В. ұмтылысы С. түрткілер Д. мінезі Е. мүддесі
6. Қажеттіліктерді қанағаттандыруға байланысты итермелейтін іс-эрекет:
А. қабілет В. кызығу С. түрткілер Д. қалау Е. нышан
7. Жеке адам терминіне байланысты ец алдымен түсінетініміз:
А. биологиялык мэн В. коғамдықмэн С. эрекет субъекті О.тіршілік формасы Е. интеллект иесі
8. Нысанды, оның барлық боліктерін жсткілікті зерттеу қажеттілігі болы
табылады:
А. түрақты қызығу В. терен қызығу С. тиімді қызығу
Д. тура қызыгу Е. жанама қызығу
9. Өз қажеттілігін қанағаттандыру үшін жасалынатын жагдай:
А. мүдде В. мұрат С. түрткілер Д. қалау Е. қызығу
10. Жеке аламнын психикасын нүрландыратын касиеттін бірі:
А. идеал В. мүрат С. мудде Д. қалау Е. сенім
11. Адамнын алдына койған ец ардақты, ең асыл мақсаты:
А. мінез В. түрткі С. даралық Д. үмтылыс Е. мұрат
12. Мінез дегеніміз:
А. Адамның алдына қойған ен асыл мақсаты
В. Адамдардың істеген іс-эрекетінде із калдыратын өзіндік дара ерекшелігі
С. Өз қажеттілігін қанагаттандыру үшін жасалынатын жағдай
Д. Адамның психикасын нүрландыратын қасиеттің бірі
П. Жеке тұлғаның өзгеруі
13. Адамды эрекетке келтіруші күш:
А. психопатия В. мұрат С. қажеттілік Д. қызығу Е. ұмтылыс
14. Адам санасында каланып, оны белгілі бір қажеттілікті қанағаттандыру
Мінез-құлық мэселесін қарастыра отырып, Фрейд адамньщ психикалық іс-эрекетін анықтайтын 2 қажеттілікті көрсетедіі либидо жэне агрессия. Қоршаган орта осы қажеттіліктерді қанағаттандыруға қарсылығын білдіріп, бөлектегенінв қарамастан, ол екеуі сананың «цензурасынан» өтіп, символдар түрінде көрініс береді. Осы қажеттіліктердің өзара әрекетінің сипатын, оларды қанағаттандыру мүмкіндігін аша келе Фрейд тұлға құрылымында 3 негізгі компонентті ажыратады: ид («Ол»),' эго («Мен») және супер-эго («Жоғарғы-мен»). Ид бейсаналық сйласына ығыстырылған инстинктердің алаңы болып табылады. фго бір жағынан бейсаналы инстинктерге жалғасса, екінші /жағынан шынайылықтың нормалары мен талаптарына бағынады. / Супер-эго дегеніміз - қоғамның гибратты бастауларының жиынтығы, ол «цензор» рөлін атқарады. Сонымен, ид пен супер-эго талаптары үйлеспейтіндіктен эго үнемі қақтығыста, оның қорғаныс механизміне (ығыстыру, сублимация) жүгінуіне тура келеді. Ығыстыру санасыз түрде жасалады. Бейсаналық саласына «көшетін» мотивтер, күйзелулер «цензор» үшін жарамды символдар, эрекеттер түрінде қалып, эсер ете береді.
Фрейдтің ойынша түрлі іс-әрекет функциялары мен формаларын жүзеге асыру үшін арнайы механизмдердің (сублимация, проекция, көшіру, ығыстыру, регрессия т.б) бөлек жүйесі бар. Ал ағза энергия сақталу заңымен басқарылатын күрделі энергетикалық жүйе ретінде қарастырылады. Сондықтан, егер либидо өзінің бір көріністерінде тоқтатылса, онда қандай да бір басқа эффектіні тудыруы тиіс. Супер-эго осындай эффектілерді элеуметтік тұрғыдан жарамды етеді. Егер жарамды ете алмаса, онда ид пен супер-эгоның арасындағы конфликт өршіп, жүйенің қалыпты қызметі бұзылады, тежелген либидо түрлі ауырсыну синдромдары арқылы өзін байқатады. Психоанализ - 2 нэрсеге негізделген.
1. генетикалық - бала кездегі қайғырулар ересек адамның
қалыптасуында рөл атқарады. Жеке адамның іргетасы 5 жасқа
дейін қалыптасады.
2. адам туғаннан белгілі бір мөлшердегі энергияға ие болады, ол
бірнеше психосексуальді кезеңнен өтеді. З.Фрейд пікірі бойынша
еңбек адам өмірін құрайды жэне мэнді етеді. Еңбек іс-эрекетінде
адам өзі үшін қолайлы қызмет атқарады, себебі ол реалды өмірге
бейімделуге жэне үйренуге мүмкіндік жасайды. Сөйтіп, адам
есеюге ұмтылыс жасайды.
З.Фрейд өмірлік энергия мен либидоның гидравликалық моделін құрды. Оның ойынша адамдар көп уақытын еңбек іс-эрекетіне
жұмсаса, адам бойындағы энергиялар жасырын түрде қалып, махаббат пен жеке белсенділікке аз энергия қалады. Неофрейдистерді еңбектің тек тұлғалық құрылымы ғана емес, психологиялық функциясы да қызықтырады. Оральды тип жеке тұлғалық қарым-қатынасқа тез түседі, сөйлегіш, дауласуды ұнатады, сондықтан оларды оральд типтес мамандықтар, яғни дантист, заңгер, радиокомментатор т.б. мамандықтар қызықтырады. Анальды типтес адамдарға реттілік, қырсықтық, үнемдегіштік, өзін-өзі бақылау тән. Олар бухгалтерлік, кітапханашылық немесе банк, техникалық қауіпсіздікт}
қамтамасыз ету сияқты мамандықтарға сай келеді. 1
Психоаналитикалық теориялар қызық болғанымен, олаг ғылыми тұрғыда зерттелмеген, сондықтан еңбекті психологиялық қызметі өзекті мэселе болып қала берері анық.
Тұлғаның негізгі қорғаныс механизмдері: ығыстыру,
терістеу, кескіндеу, серпіліс қалыптастыру,
рационалдандыру және сублимация
Ішкі жэне сыртқы күштерден қорғану механизмдері арқылб ЭГО қорғалады. Олар: -шығарып тастау (вытеснение); -келіспеу (отрицания); -рационализация; -реактивті құрылымы - керісінше әрекеттер (реактивны«і образования, обратные действия); -кескіндеу (проекция); -жекелену (изоляция); -регрессия;
-ауыстыру (замещение) Шығарып тастау (ығыстыру) - санадан күшенуді тудыратыц сезінулерді, ойларды, эрекеттерді шығарып тастау. Санасыздыққа; шығарылған бүл комплекстер адамның жаны мен жүріс* тұрысына әсерін жалғастырады. Олар үнемі сыртқа шығуға тырысады (жамандау, жазу, түс көру, қалжыңдау-кэдімгі өмірдің психопатологиясы). Сондықтан оларды санасыздықта ұстау үшік үнемі қуат жүмсау керек.
Терістеу. Адам жағымсыз жағдайлар туындаған кезде онь| мойындамай, бас тартса теріске шығару деп аталатын қорғаныС мехнизмі жүмыс істейді.
Келіспеу - бүл ЭГО-ға үнамсыз жағдайларды шын өмірге тэн деп қабылдамау әрекеті. Бүл жағдайда адам ұнамды көріністері эдейі есінен шығарып, оларды ойдан шығарылғанмен ауыстырады. Рационализация - келісімді ойлар мен эрекеттерге ұнамды себептер мен түсініктер табу. Кешірім сұрайтын бұл ойлар мен эрекеттер этикалық жағынан шын себептерге қарағанда жоғары тұрады.
Реактивті білім - өзінің керегіне қарсы қоятын жүріс-түрыс. Бұл көрінекті не санасыз тілектің инверсиясы. Бүл қорганыс механизмді екі сатыда іске асады:
қажетсіз импульс басылады
санада қарсылық пайда болады.
Проекция - өз сезімдерін, тілектерін сана астында басқа адамға
беру. Бұл өз кемшіліктерін басқаларға ауыстыруға мүмкіндік
береді.
Изоляция - бұл жан қайғысын туғызатын психозақымдану
ситуациясын алыстату. Бэрі басқа адамда болып жатқандай
болып көрінеді. Болған істі өзінікінен бөлу эсіресе балаларда
айқын көрінеді. Мысалы, бала қуыршақты не ойыншық аңды
қолына алып, өзіне ересектер не айтады соны ойыншықтарға
айтады.
Регрессия - үрейді азайту үшін жүріс-түрыс пен ойлаудың
жабайы деңгейге ауысуы. Дені сау адамдарда ездерін үнемі
болатын эмоциялық прессингтен қоргау үшін: шылым шегеді,
арақ ішеді, мұрнын шұқиды, заттарды бүлдіреді, машинаны қалай
болса солай айдайды.
Сублимация - бұл қоғам мен жеке адамға келісімді эртүрлі
эрекет арқылы либидо мен агрессияны трансформациялайтын
қорғау механизмі. Спорт, интеллектуалды еңбек, шығармашылық
сублимация түрлері. Сублимацияланған қуат цивилизацияны
жасақтайды. Сублимация-либидо энергиясын ауыздықтайтын
жалғыз конструктивті стратегия.
Ауыстыру - соқыр сезім импульсін қауіпті объектіден қауіпсіз
объектіге ауыстыру. Мысалы, эуелі агрессия эйеліне жасалады.
Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар
Адам неге биологиялық кұбылыс? Сипаттама беріңіз.
Адам неге коғамдык-әлеуметтік кұбылыс? Түсіндіріңіз.
Даралық дегеніміз не? Аныктамасын беріңіз.
Жеке тұлға дегеніміз не? Анықтама беріңіз.
Қабілеттілік дегеніміз не?
Нышандардың анықтамасын беріңіз. Нышандардың қабілеттіліктерді дамытуда релі кандай?
Темперамент негізін салған ғалымды атаңыз?
Темперамент дегеніміз не? Анықтама беріңіз
Темпераменттің түрлерін атаңыз. Әрқайсысына нақты мысалдармен
сипаттама беріңіз. ІО.Жеке тұлғаның психологиялық кұрылымын атаңыз. Жеке тұлғаның
бағыттылыгы дегеніміз не? 11 .Қажеттілік дегеніміз не? Сипаттама беру сұралады. 12.Түрткілер дегеніміз не? Түсіндіріңіз. ІЗ.Қызығу дегеніміз не? Сипаттама беріңіз. 14.Бағыттылыктүрлері: қалау, мүдде, идеал, дүниетану, сенім-наным
дегеніміз не? Түсіндіріңіз. !
15.Мінез дегеніміз адамның қандай дара ерекшелігі? Анықтамасын
беріңіз. Іб.Мінез акцентуациясы дегеніміз не? Аныктама беріңіз. П.Кісі бүзылуының қандай типтері болады, атаныз? 18.Қозу типінін белгілері қандай? Сипаттама беріңіз. 19. Түраксыз типке мінездеме берініз? 20.Истериялык (өзімшіл) типтің ерекшеліктері қандай?
21 .Психастеникалық типке сипаттама беріңіз? 22.Шизоидты типке анықтама беріңіз?
23.1с-эрекет дегеніміз не? Түсіндіріңіз. Нақты мысалдар келтіріңіз. 24.Адамның негізгі іс-эрекеттеріне тоқталып, эрқайсысына сипаттаі
беріңіз. (оқу, ойын, еңбек). 25.1с-эрекеттің қүрылымдық компоненттері: қажеттік, эуежділі
мақсат, эрекет, операциялар дегеніміз не? Әрқайсысына анықтамі
беріңіз. 26.Қажеттіліктер жэне оның түрлері. 27.Маслоудыңуэждемеліктеориясының мағнасы неде? 28.Түлғаның қалыптасуының жасқа байланысты сатыларына анықтам беріңіз.
29.Қалыптасқан түлга критерийлері дегеніміз не? Түсіндіріңіз. ЗО.Түлғаның әлеуметтік үстанымы дегеніміз не? Түсіндіріңіз. 31 .«Мен - концепция», оның құрамдас бөліктері және функцияларына ;
анықтама беріңіз. 32.Қауіпті жэне бейэлеуметтік мінез-қүлық дегеніміз не? Анықтама
беріңіз. ЗЗ.Түлға девиацияларына тоқталып, эрқайсысына анықтама беріңіз. 34.Түлғаның қорғаныс механизмдері дегеніміз не? Анықтама беріңіз. 35.Психоаналитикалық мектеп қашан пайда болды? Оның негізін салған
ғалымды атаңыз. Зб.Түлғаның негізгі корғаныс механизмдері: ығыстыру, терістеу, кескіндеу, серпіліс, қалыптастыру, рационалдандыру және сублимация дегеніміз не?
Рефераттық және өзіндік оку-ізденіс жұмыстарының тақырыптары
Жеке түлға туралы түсінік
Даралык жэне жеке түлға
Жеке түлғаның қүрылымы
Жеке түлғаның белсенділігі
Жеке түлғаның бағыттылығы
Түрткілер - қажеттіліктің нақты көрінуі
Қажеттіліктер жэне оның түрлері
Қабілеттілік жэне нышандар.
Мінез жэне темперамент.
Ю.И.П.Павловтың жоғарғы жүйке жүйесі туралы ілім жэне темперамент.
11 .Әрекеттену - адамның алдына мақсат-мүддесін орындауға үмтылуы.
12.0қу эрекеті жэне оның психологиялық сипаты.
ІЗ.Еңбек эрекетінің психологиялық ерекшеліктері
Н.Ойынның баланың жетілуіндегі рөлі
15.0йын эрекеті жэне оның психологиялық сипаты.
Іб.Мінез акцентуациясы.
17.КІСІ бұзылуының типтері.
18.Қозутипі.
19.Түрақсызтипі.
20.Истериялық тип.
21.Шизоидтытип.
22.1с-эрекет пен субъектінің белсенділігі
23. Іс-эрекеттің кұрылымдық компоненттері: кажеттік, эуежділік, мақсат,
эрекет, 24.операциялар.
25.Қажеттіліктер жэне оның түрлері.
26.Маслоудың уэждемелік теориясы.
27.Тұлғаның калыптасуының жасқа байланысты сатылары.
28.Қалыптасқан тұлға критерийлері.
29.Тұлғаның элеуметтік ұстанымы.
30.«Мен - концепция», оның құрамдас бөліктері жэне функцияларына.
ЗІ.Қауіпті және бейәлеуметтік мінез-күлык.
32.Тұлға девиациялары.
ЗЗ.Тұлғаның қорғаныс механизмдері.
34.Тұлғаның негізгі қорганыс механизмдері: ығыстыру, терістеу,
кескіндеу, серпіліс қалыптастыру, рационалдандыру жэне
сублимация.
Қортынды білім денгейін тексеретін тесттер
1. Жеке түлғанын психологиялық ерекшеліктерінін кайталанбас қиысуы
түрінде байқалатын накты өзгешелігін атайды:
А. жеке адам В. даралык С. белсенділік Д. мінез Е. мүдде
2. Мидын, жүйке жүйесініц, анализаторлардын кейбір туа біткв
анатомиялық ерекшеліктері:
А. даралық В. қабілет С. типология Д. нышандар Е. мінез
3. Темпераменттін табиғатын ғылыми түрғыдан зерттеген ғалым:
А. Сеченов В. Рубинштейін С. Теплов Д. Шелдон Е. Павлов
4. Қозғалғыш, сергек, қызыққыш болып кслетін темперамент:
А. холерик В. меланхолик С. сангвиник Д. флегматик Е. пикник
5. Жеке түлганын негізгі сипаты болып табылады:
А. багыттылығы В. ұмтылысы С. түрткілер Д. мінезі Е. мүддесі
6. Қажеттіліктерді қанағаттандыруға байланысты итермелейтін іс-эрекет:
А. қабілет В. кызығу С. түрткілер Д. қалау Е. нышан
7. Жеке адам терминіне байланысты ец алдымен түсінетініміз:
А. биологиялык мэн В. коғамдықмэн С. эрекет субъекті О.тіршілік формасы Е. интеллект иесі
8. Нысанды, оның барлық боліктерін жсткілікті зерттеу қажеттілігі болы
табылады:
А. түрақты қызығу В. терен қызығу С. тиімді қызығу
Д. тура қызыгу Е. жанама қызығу
9. Өз қажеттілігін қанағаттандыру үшін жасалынатын жагдай:
А. мүдде В. мұрат С. түрткілер Д. қалау Е. қызығу
10. Жеке аламнын психикасын нүрландыратын касиеттін бірі:
А. идеал В. мүрат С. мудде Д. қалау Е. сенім
11. Адамнын алдына койған ец ардақты, ең асыл мақсаты:
А. мінез В. түрткі С. даралық Д. үмтылыс Е. мұрат
12. Мінез дегеніміз:
А. Адамның алдына қойған ен асыл мақсаты
В. Адамдардың істеген іс-эрекетінде із калдыратын өзіндік дара ерекшелігі
С. Өз қажеттілігін қанагаттандыру үшін жасалынатын жағдай
Д. Адамның психикасын нүрландыратын қасиеттің бірі
П. Жеке тұлғаның өзгеруі
13. Адамды эрекетке келтіруші күш:
А. психопатия В. мұрат С. қажеттілік Д. қызығу Е. ұмтылыс
14. Адам санасында каланып, оны белгілі бір қажеттілікті қанағаттандыру