Файл: Кбекова Ж. С. Психология негіздері Оу уралы.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 12.12.2023

Просмотров: 838

Скачиваний: 32

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

үшін эрекетке итермелеуші себеп күш:

А. эуежділік В. тұрақсыз психология С. қажеттік Д. максат Е. эрекет

Іс-әрекеттің қүрамды бөлігі, жекелеген қызметі бүл: Е А. мақсат В. болмыс С. сана Д. ақыл-ой Е. эрекет

Әрекеттер бөлінеді:

А. тэжірибелік жэне максат В. кеністік жэне уақыт С. тэжірибелік жэне акыл-ой Д. биологиялык жэне табиғи Е. қоғамдық жэне уакыт

17. Максат ажыратылады:

А. тэжірибелік, сана В. эрекет, болмыс С. біріктіруші, қоғамдық Д. іс-эрекеттік, өмірлік Е. өмірлік, тэжірибелік

18. Тамаққа, ауаға, белсенділікке, сенсорлық стимуляцияға деген
қажеттіліктер аталады:

А. қорғаныска кажеттілік В. физиологиялық қажеттілік

С. қарым-катынас кажеттілігі Д. өзін-өзі сыйлау кажеттілігі Е. өзін-өзі өзектендіру деңгейіндегі кажеттіліктер

19. Өзінін потенциалды мүмкіндігін жеке басыныц осіп жетілуін жүзеге асыру
қажеттілігі:

А. кұрметтеу қажеттілігі В. элеуметтік қажеттілігі С. кррғану қажеттілігі

Д. өзін-озі керсету кажеттілігі Е. сенімділік қажеттілігі

20. Жеке адам дэрежесіне котерілудіц негізгі козі:

А. нэсілдік белгілер В. қоршаған орта С.еткен эулет тэжірибесі

О. жаратылыстан тыс күш Е. гендік бағдарлама

21. Белгілі бір шактық кезенге тэн анатомиялық-физиологиялық жэне
психологиялық ерекшеліктерді эдетте атайды:

А. тұлғаның дамуы В. ширақтықС. езгерімпаздыкД. кездейсоқЕ. жас ерекшеліктері

22. Психоанализдіц негізін салушы психиаторы:

А. РубинштейнВ. Маслоу С. Ломов Э. Фрейд Е. Торндайк

23. Жеке адамга байланысты «мен» үғымынын мэні:

А. баскаларды бағалу қабілет В. өз қадірін сезе білу С. дүниеге сезімталдық О. заттаскан күндылыкка жақын болу Е. астар сана ыкпалга тэуелділік

24. Фрейд адамнын психикалык іс-эрекетін анықтайтын 2 қажеттілікті
кврсетеді:

А. практикалық, сана В. матив, күйзелу С. либида, агрессия

Д. сублимация, проекция Е. агрессия, ығыстыру

25. Адамды эрекетке итермелеуші себеп:

А. тілек В. ниет С. қажетсіну Б. сыртқы ыкпал Е. мақсат

26. Келісімді ойлар мен эрекеттерді үнамды себептер мен түсініктер табу:

А. кескіндеу В. рационализация С. жекелену Д. ауыстыру Е. ығыстыру

27. Сокыр сезім импульсін кауіпті объектіден қауіпсіз объектіге ауыстыру
аталады:

А. сублимация В. репрессия С. ауыстыру Д. проекция Е. изеляция

28. Ниетке еріктік күш косылғанда пайда болатын бағыт-бағдар түрі:

А. ұмтылыс В. ниет С. көзкарас О. таным Е. кұмарлық

29. Адам өмірін қүрайды жэне мэнді етеді:

А. еңбек В. генетика С. кайғыру Д. көшіру Е. энергия


30. Өз сезімдерін, тілектерін сана астында басқа адамға беру:

А. ауыстыру В. проекция С. неофрейдис Д. рационализация Е. изолияция

31. Бүл типтегі адамдардын қуануы да, кайғыруы да қиын жэне кыска
мерзімді эмоциялық козумен ерекшеленетіц темперамент:

А. холерик В. меланхолик С.сангвиник Д. флегматик Е. астеник

32. Көніл-күйге үлесімсіз акиқаттарды санадан шыгарып тастау қорғанысы:

А. ығыстыру В. жоқка шығару С. көшіру Ә. оқшалау Е. жаңалау

33. Сезімі сырттай элсіз, түракты эмоциялық козумен ерекшсленетіц
темперамент өкілі:

А. холерик В. меланхолик С. сангвиник Д. флегматик Е.атлетик

34. Аутизмді (жүрттан оқшаулану) патологиялык түйык жске адам:

А. психастеникалық тип В. истериялык тип С. шизоидты тип I

Д. тұраксыз тип Е. гипертиімдік тип \

35. Адамнын озі жайлы жалпы үстанымдар жүйесі:

А. өмірлік міндеттері В. «МЕН-концепциясы» С. үстанған принциптері |

0. нэсілдік белгілері Е. мақсат мұраттары !

36. Қогамда қалыптасқан нормаларға сэйксс емсс мінез-күлықтын гылыми
аталуы:

А. делинквентті В. агрессивті С. кауіпті Д. девиантты Е. ассоциалды

37. Жалпы мақүлданган формадагы жарлық, элеуметтік мэнді жагдайлардагы ,
мінез-күлық ережесі:

А. элеуметтік норма В. антиэлеуметгік норма С. моральдық норма Д. эстетикалык норма Е. бейәлеуметтік норма

38. Білімдерді беру мен мецгерудіц екі жақты үрдісі, іс-эрекеттін негізгі түрі:

А. оку В. еңбек С. ойын Д. мақсат Е. эрекет

39. Белгілі коғамдық пайдалы өнімді ондіруге бағытталған іс-эрекет:

А. оку В. ецбек С. ойын Д. максат Е. эрекет

40. Тез пайда болатын күшті жэне түракты эмоциялык козуымен срекшеленстің темперамент окілі: |

А. холерик В. меланхолик С.сангвиник Д. флегматик Е. астеник

41. Мақсатты эрекет бүзылысыныц бір түрі, регрессия мэні:

А. түңілу В. ашуға берілу С. ойсыз эрекет О. өткен үлгілерге еліктеу Е. мэнсіз қимылдар
Қорытынды білім денгейін тексеретін тест кілті



кілті



кілті



кілті

1

С

15

Е

29

А

2

д

16

С

30

А

3

Е

17

Д

31

Д

4

С

18

в

32

А

5

А

19

Д

33

В

6

С

20

в

34

С

7

В

21

Е

35

в

8

в

22

Д

36

д

9

д

23

в

37

А

10

А

24

с

38

Е

11

Е

25

с

39

В

12

В

26

в

40

А

13

С

27

с

41

д

14

А

28

А








VI тарау. Түлға және түлға аралық қарым-қатынас
§6.1 Қарым-катынастың жалпы сипаттамасы

§6.2 Қарым-қатынас тәсілдері, түрлері

§6.3 Қарым-катынас деңгейлері, контактты әрекеттесудің түрлері

коммуникативті ыкпал

§6.4 Топтағы, үжымдагы түлғааралык карым-катынас

§6.5 Түлға аралык қақтығыстар оларды шешудің жолдары

§6.6 Еңбектің психологиялық қырлары. Кәсіпқойлық деңгейлері

§6.7 Медицинада менеджер қызметінің психологиялық ерекшеліктері


§6.1 Қарым-қатынастың жалпы сипаттамасы

Қарым-қатынас эдіснамалық, теориялық жэне эмпирикалық1 деңгейде соңғы жылдары зерттеле бастады. Соған қарамастаң жалпы психологиялық теория үшін оның мэні ерекше, қарым^ қатынас мэселесі психология ғылымдарының негізгІ үғымдарының бірі ретінде тез арада жетекші орындардың бірің ала бастады.

Психологияда қарым-қатынас мэселесін зерттеудің өз дәстүрі бар жэне аталған мэселені зерттеудің үш кезеңін атап көрсетуге болады.

В.М.Бехтеревтің зерттеулері, ол бірінші рет адамның психикалық факторы ретінде қарым-қатынастың рөлі туралы мэселені көтерді. Бірақ Бехтеревке қарым-қатынас үрдісі өз бетімен зерттеу жүмысының нысанасы болған жоқ.

70-жылдарға дейін қарым-қатынас мэселесін талдауда теориялық-философиялық көзқарас ерекше кең тарады. Қарым-қатынас үғымы әлеуметтік себептілік, адам психикасының рөлі жеке түлғаның элеуметтенуі туралы қағиданы негіздеу үшін қолданылады.

70-жылдары қарым-қатынас психологиялық зерттеулердің дербес саласы ретінде қарастырыла бастады. Бүл кезең психологияда қарым-қатынас мэселесінің шын мэнінде дүниеге келген кезеңі болып табылады.

Қарым-қатынас - бүл бірыңғай іс-эрекеттің қажеттіліктерінен туындайтын адамдар арасындағы байланыстың жан-жақты даму үрдісі.

Қарым-қатынас оның қатынасушыларының арасында ақпарат алмасуды қамтиды, ол қарым-қатынастың коммуникативтік жағы ретінде сипатталады.

Қарым-қатынастың екінші жағы- қатынасушылардың өзара эрекеті, сөйлеу үрдісінде тек сөздермен емес, сонымен қатар эрекеттермен, қылықтармен алмасады. Ең соңында қарым-қатынастың үшінші жағы - қарым-қатынас жасаулардың бір-бірін қабылдауын қарастырады. Қарым-қатынас жэне іс-әрекет бір-бірімен байланысты. Бірлескен қызметінде адам басқа адамдармен қажеттілігіне қарай бірігеді, қарым-қатынас жасайды, жақындасады, өзара түсінісуге қолы жетеді, ақпарат алады жэне т.б. Шын мәнінде қарым-қатынас үрдісінде қатысы болмайтын адамға тэн психикалық қүбылыстарды табу қиын. Қарым-қатынас, іс-эрекетпен белінбес байланыста, жеке түлға адамзаттың жасақтаған нэтижесін меңгереді.

Қарым-қатынас
- адамдардың бір-бірімен байланысы, оның барысында психикалық байланыс пайда болады, ол ақпарат алмасу, өзара эсер ету, өзара көңіл білдіру, өзара түсінісу түрінде аңғарылады.

Соңғы жылдары ғылымда «қатынас» ұғымымен қатар «коммуникация» деген үғым қолданылады. Коммуникация көлемі жағынан кең мағынада қолданылады. Қарым-қатынас-адамдар арасында ақпарат алмасу. Адам өзінің іс-әрекетінде жэне күнделікті түрмысында басқа адамдармен эруақытта да қарым-қатынаста болады. Бүл қарым-қатынас адамның сөйлеуді меңгеруінің арқасында іске асады.

Қарым-қатынас күрылымы

Қарым-қатынас барысында адамдардың элеуметтік байланысы, бір-біріне деген қарым-қатынасы жүзеге асады.

Қарым-қатынастың өзара байланысты 3 жагы бар:

Коммуникациялық - адамдардың езара ақпарат алмасуы;

Интерактивті - адамдардың өзара эрекеттесуін үйымдастыру;

3. Перцептивті - адамдардың бір-бірін қабылдауы және соның
негізінде өзара түсінісушіліктің орнауы.

Қарым-қатынас барысында келесі кезеңдер бөлінеді:

1) қарым-қатынасқа түсу қажеттігі адамды басқа адамдармен байланысқа түсуге итермелейді;

2) қарым-қатынас жағдайы мен мақсатына бағдарлану;

3) өзімен қарым-қатынасқа түсетін адамның тұлғасын
бағдарлау;

өз мэліметінің мазмүнын жоспарлау, яғни адамның не айтатыны туралы ойлау;

айтатын нақты сөздерін таңдау, қалай айтатынын және езін қалай үстайтынын ойластыру;

өзімен қарым-қатынасқа түсетін адамның жауап қайтаруын^ қабылдау жэне оған баға беру, кері байланыс негізінде қарым-қатынас тиімділігін бақылау; і

қарым-қатынастың тэсілдерін, стилін, бағытын өңдеу. ' Егер қарым-қатынастың осы актілерінің біреуі бүзылса, онда( адам күткен нэтижесіне жете алмайды, яғни қарым-қатынас тиімді болмайды. Ал осы актілердің бэрін дүрыс орындай білу' қабілеттері «әлеуметтік интеллект», «психологиялық-1 практикалық ақыл», «коммуникативті қүзыреттілік», «ашық мінезділік», «қарым-қатынасқа тез түсушілік» деп аталады. ;

Коммуникация үрдісі, кері байланыс механизмдері '

Коммуникация - езара түсінісушілікке экелетін екі жақты, ақпарат алмасу процесі. Егер адамдар өзара түсінісушілікке келмесе, онда коммуникация орындалмаған болып табылады. Коммуникацияның сэтті болуы үшін адамдардың сізді түсінгені, сізді қалай қабылдағаны жэне мэселеге қалай қарайтыны туралы кері байланыс алуы қажет.

Коммуникация - басқа адамдармен байланысты орнатып