Файл: араанды аласы білім блімі Келісілді Бекітемін араанды аласыны білім араанды аласыны білім блімі.docx

3. «Жаңа заң жүйесі қазақ халңының өмірлік мәселелерін барлық жағынан қамтиды» деген жолдарды өз ойыңызбен (4-5 сөйлеммен) түсіндіріңіз.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ.

ІІ. Берілген сұрақ не тақырыптың бірін таңдап, жұпта диалогке түсіңіз. Сөйлеу кезінде кідіріс,екпін,интонацияны ескеріңіз.

1. 
   Өз құқымды білем бе?
   
2. 
   Заңға бағыну – заман талабы
   
3. 
   Адам құқы бала құқын қорғаудан басталады
   

IІ –нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ.

Жеті жарғы – Тәуке ханның (1678 – 1718) тұсында қабылданған қазақ халқының дәстүрлі әдеп-ғұрып заңдарының жинағы. Қазақ қоғамының дамуы мықты билік пен бірлікті қамтамасыз ете алатын жаңа заңдар жүйесін қажет етті. Осы ретте Тәуке хан бұрыннан қалыптасқан дәстүрлі әдеп-ғұрып заңдары мен өзінен бұрынғы хандардың тұсында қабылданған “Қасым ханның қасқа жолы” мен “Есім ханның ескі жолын” одан әрі жетілдіру арқылы жаңа заң жүйесін жасауға тырысты. Үш жүздің игі жақсылары мен билерін жинады, оның ішінде атақты Төле би, Қазыбек би, Әйтеке билер болды.

Күлтөбенің басында “Тәуке ханның Жеті жарғысы” деген атауға ие болған заңдар жиынтығын қабылдады. Жеті жарғыға сүйенген қазақ билері ел ішіндегі дау-жанжалдар мен саяси маңызы бар мәселелерді тиімді шеше алды. Жаңа заң жүйесі қазақ халқының өмірлік мәселелерін барлық жағынан қамтыды. «Жеті жарғыны» қазақ халқы ХІХ ғасырдың ортасына дейін қолданып келді

«Жеті жарғыда» қылмыстық іс - құқық нормаларына үлкен орын бөлінген. Қылмыс ретіне: кісі өлтіру, мертіктіру, әйелді зорлау, соққыға жығу, қорлау, ұрлық істеу және тағы басқалары жатқан.

«Жеті жарғы» ең алдымен орыс ғалымдарының жазбалары негізінде белгілі болды. Алғаш рет орыс ғалымы Г. Спасский «Жеті жарғының» 11 үзіндісін 1820 жылы «Сибирский вестник» баспасөзінің бетінде жариялады
І. Тыңдалым мәтіні негізінде сұрақтарға жауап бер

1. «Жеті жарғыға» сүйенген қазақ билері ел ішіндегі қандай мәселелерді шешті?

_____________________________________________________________________________

2. «Тәуке ханның Жеті жарғысында» қандай қылмыс түрлері қаралды?

_____________________________________________________________________________
3. «Жеті жарғыға сүйенген қазақ билері ел ішіндегі дау-жанжалдар мен саяси маңызы бар мәселелерді тиімді шеше алды» деген жолдарды өз ойыңызбен

---

(4-5 сөйлеммен) түсіндіріңіз.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ.

ІІ. Берілген сұрақ не тақырыптың бірін таңдап, жұпта диалогке түсіңіз. Сөйлеу кезінде кідіріс,екпін,интонацияны ескеріңіз.

1. 
   Өз құқымды білем бе?
   
2. 
   Заңға бағыну – заман талабы
   
3. 
   Адам құқы бала құқын қорғаудан басталады
   

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Тыңдалған поэзиялық, прозалық үзінділердегі(тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық) мәселені анықтап,пікір білдіреді	І	1 қоғамдық мәселені анықтайды; 1 тұрмыстық мәселені анықтайды; таңдау жасаған мәселені бүгінгі күнмен байланыстыралды; өз пікірін 4-5 сөйлеммен білдіреді.	1 1 1 1
Жағдаятқа сай интонация,кідіріс, логикалық екпінді қолданып,ойын жеткізеді.	ІІ	тақырып бойынша сұрақ қояды; сұраққа қатысты өз ойын білдіреді; тақырыпты ашады; кідіріс,екпін, интонацияны орынды қолданады.	1 1 1 1
Барлығы			8

9 – СЫНЫП.

ІІ-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР

«ҚР Тұңғыш Президенті күні – Тәуелсіз Қазақстанның айбынды мейрамы»

бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым

Жазылым
Оқу мақсаты 9.3.5.1 Қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерден

қорытынды жасау, өз көзқарасын білдіру

9.4.1.1 Мәтіндердің жанрлықжәне стильдік ерекшелігін сақтап, шолу

жазу
Бағалау критерийі Білім алушы

• 
  Қосымша мәліметтер негізінде қорытынды жасайды, көзқарасын білдіреді;
  
• 
  Жанрлық және стильдік ерекшелігіне сәйкес шолу жазады.
  

Ойлау дағдыларының

---

Қолдану.Жоғары деңгей дағдылары

деңгейі

Орындау уақыты 20 минут
I –нұсқа

Тапсырма:

Мәтінді түсініп оқып, төмендегі тапсырмаларды орында

Нұрсұлтан Әбішұлы саясатта көптен, Кеңес дәуірінен келе жатқан тұлға. Мені қатты таңғалдыратыны – оның заман тынысын тап басып танитыны.Бұлқасиет – бүгінгі әлемді дөп басып сезіне алатын қасиет оған қайдан дарыған?... Ол адал да әділ. Бір мәселелерді талқылағанда әрдайым «Қатардағы адамдарға бұл қалай тиеді? Бұл – жеке адамға, қарапайым отбасылардың өміріне қалай әсер етеді?» - деп ойлап тұрады (Владимир Путин).

Қазір жаһандық саясатта 5-6 ірі әрі ықпалды саясаткер бар.Солардың бірі – Президент Нұрсұлтан Назарбаев.Мен оғансенемін әрі оның барлық бастамасын қолдаймын (Маргарет Тэтчер).

Назарбаев – кеңестік саясаттағы жарық жұлдыз, түрлі республикалар арасындағы ірі тұлға.Қазақстан лидері – белгілі деңгейде қатал, тәжірибелі, жедел шешім қабылдай алатын адам.Одақтың басқа республикаларының өзі мойындаған жылы шырайлы, талантты әрі табанды басшы.Назарбаев республиканы басқарып тұрғанда Қазақстанның табыстарға жету мүмкіндігі анағұрлым мол болады (Ли Куан Ю).

1. 
   Мәтінге қортынды ___________________________________________________
   

____________________________________________________________________________

2. 
   Қою қаріппен жазылған сөз тіркестерін мезгіл үстеулермен байланыстырып,сөйлемқұра _____________________________________________________
   

_____________________________________________________________________________

1.3 Мына сөздердің синонимдерін жаз

Тұлға - қатал- Президент-
1.4 Мына сөздердің тура мағынасын жаз

жарық жұлдыз-________________ жылы шырайлы - ___________________________
1.5 Мәтіннен сан есімдерді тауып,Тұңғыш Президентке қатысты бір сөйлем құрастыр_____________________________________________________________________

ІІ. «Елбасының әлемдегі ролі» туралы мәліметті қалай түсінесің? Елбасының еңбегі туралы іс-шараға шолу жасаңыз.
IІ –нұсқа
Тапсырма:

І. Мәтінді түсініп оқып, төмендегі тапсырмаларды орында

Назарбаев – әлемдік саясаттағы ең беделді тұлғалардың бірі.Оның «Ядролық қарусыз әлем» атты жобасы әлем көшбасшыларын таңқалдырған жоба болды.Қазақстан ядролық қарудан өз еркімен бастарта отырып, әлемдегі ең бейбіт, тұрақты мемлекет құрудың жарқын үлгісі болды.Ядролық қарудан бас тарту арқылы қазақстандықтар әлем елдерінің қауіпсіздік кепіліне ие болды.Бұл – Қазақстанды әлемдегі ең

---

тұрақты мемлекетке айналдырады(Барак Обама).

Назарбаев – әлемдік саясаттағы бітімгер саясаткер.Оның саяси шешімдері әлем басшылары үшін үлгі болуы тиіс (Пан Ги Мун).

Нұрсұлтан Назарбаев – тарихтың ең өткір мәселелері шешілер ең жауапты кезеңіндегі басшы.Ел басқарған 25 жыл ішінде білгір де бітімгерлік қырымен белгілі. Әлемдік процестер шектен аса шытырманданып келе жатқан ең шетін замандағы басшы (Әбіш Кекілбаев)

1. 
   Мәтінге қортынды ___________________________________________________
   
2. 
   
   
3. 
   Қою қаріппен жазылған сөз тіркестерін мезгіл үстеулермен байланыстырып,сөйлем
   

құра_______________________________________________________________________

4. 
   Мына сөздердің антонимдерін жаз
   

Тұрақты - беделді- жауапты-
1.4 Мына сөздердің тура мағынасын жаз

Бас тарту -________________ өткір мәселелер - ___________________________
1.5 Мәтіннен сан есімдерді тауып,Тұңғыш Президентке қатысты бір сөйлем құрастыр_____________________________________________________________________
ІІ. «Елі сүйген- Елбасы» туралы мәліметті қалай түсінесің?Елбасының еліне жасаған іс-шараға шолу жасаңыз.

Бағалау критерийі	№ Тапсыр- ма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Қосымша мәліметтер негізінде қортынды жасайды, көзқарасын білдіреді.	1	Мәтін бойынша қортынды жасайды; Сөз тіркесін мезгіл үстеумен байланыстырып жазады Сөздердің антонимдерін табады; Сөздердің тура мағынасын табады; Сан есіммен сөйлем құрастырады	1 1 1 1 1
Жанрлық және стильдік ерекшелігіне сәйкес шолу жасайды	2	Стильдік ерекшелікті сақтайды; Жанрлық талаптарын сақтайды; Өткізілген ңс-шаралар туралы ақпарат; Тақырыпты ашады.	1 1 1 1
Барлығы			9

2-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу

---

Ұзақтығы – 40 минут

Тыңдалым – 10 минут

Оқылым – 10 минут

Жазылым – 20 минут

Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 3 минут беріледі)

Балл саны – 40 балл

Тапсырмалар түрлері:

КТБ – көп таңдауды қажет ететін сұрақтар

ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар

ТЖ – толық жауапты қажет ететін сұрақтар

Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент – тыңдалым, екінші компонент – оқылым, үшінші компонент – жазылым және тілдік бағдар, төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.

*Тап

Қамтыла

*Тапсырмаларға

*Тапсырма

*Орын

Балл

сырм

тын мақсаттар

сипаттама

лар түрлері

дау

а

уақыты

, мин

1

9.1.5.1 мәтіннің мақсатты

Тапсырма

жеке

Толық

2

1

аудиториясын,

автордың

орындалады.

жауапты

2

1

негізгі

ойы

мен

Оқушылар

тақырыпқа

қажет ететін

2

1

көзқарасын анықтау;

қатысты 200-250 сөзден

сұрақтар

2

1

2

9.1.2.1

тыңдалған

тұратын

поэзиялық

Көпнұсқалы

2

1

3

мәтіннің

негізгі

шығарманы

2

рет

сұрақ

4

мазмұнын

түсіну,

тыңдайды.

ақпараттың

Оқушы бірінші, екінші,

5

шынайылығы

мен

үшінші

сұрақтарда

нақтылығын анықтау.

мәтіннің

мақсатты

аудиториясын,

автордың

негізгі

ойы

мен

көзқарасын

анықтайды.

Төртінші

сұрақта

ақпараттардың

ішінен

екі

дұрыс

мәліметті

анықтайды.

6

9.3.5.1

қосымша ақпарат

Тапсырма

жеке

Көп таңдауы

1

1

көздерінен

алынған

орындалады.

Оқушылар

бар сұрақтар

7

мәліметтерден

тақырыпқа қатысты

250-

Толық

3

1

қорытынды

жасау,

өз

300

сөзден

тұратын

жауапты

8

көзқарасын білдіру;

прозалық

шығармадан

қажет ететін

9

4

2

9.3.3.1

прозалық

және

үзінді оқиды.

сұрақтар

2

1

поэзиялық

Бірінші

сұрақта

үзіндіде

шығармалардағы

көтерілген

мәселені

автордың

ойы

мен

анықтайды.

Екінші

көтерілген

мәселені

сұрақта

оқушы

мәселеге

анықтап,

оқырманға

қатысты

көзқарасын

әсерін бағалау.

білдіреді.

Үшінші сұрақта

оқушы

үзіндіден

өзіне

әсер еткен тұсын жазып,

себебін

түсіндіреді.

Төртінші

сұрақта

үзінді

бойынша

қорытынды

жазады.

10

9.4.1.1

мәтіндердің

Тапсырма

жеке

Жазбаша

20

10

жанрлық және

стильдік

орындалады.

Оқушылар

толық

ерекшелігін

сақтап,

берілген

үш

сұрақтың

жауапты

аннотация жазу;

(аргументативті

эссе,

қажет ететін

9.4.1.1

мәтіндердің

шолу, аннотация) бірін

сұрақтар

жанрлық және

стильдік

таңдап,

жазба

жұмысын

ерекшелігін сақтап,

шолу

орындайды.

Мұғалім

жазу;

оқушының

жазба

9.5.1.2

мезгіл,

мекен

жұмысында

стильдік,

үстеулерін ауызша

және

жанрлық

ерекшеліктерді

жазба

жұмыстарда

сақтауын,

сөйлем

орынды қолдану;

соңындағы

тыныс

9.4.2.1

эссе

құрылымы

белгілерді

орынды

мен

дамуын

сақтап,

қолдануын бағалайды.

мәселе

бойынша

Бағалауда

оқушының

ұсынылған

шешімнің

мезгіл,

мекен

үстеулерін

артықшылығы

мен

орынды

қолдануы;

кемшілік

тұстарын

тақырып

бойынша

бас

салыстыра

отырып,

өз

әріппен

жазылатын

ойын дәлелдеп жазу;

күрделі, құрама атауларды

9.4.5.1 тақырып бойынша

дұрыс жазуы ескеріледі.

бас әріппен

жазылатын

күрделі,

құрама

атауларды дұрыс жазу.

11

9.2.3.1коммуникативтікжағдаятқасайсөйлеутіліндегіинтонация,кідіріс,логикалықекпіннің мәнінтүсініп,өз ойын жеткізу;9.2.1.1берілгентақырыпқасайсөздердіорынды қолдана отырып,мақсаттыаудиторияғаарналғанауызшамәтіндер құрау; 9.2.5.1 сөйлеу барысында түрлістильдеберілген тақырыпбойынша қажеттіаргументтерді орындықолдану,диалогте,полилогте

Тапсырмажұптаорындалады. Екі оқушығабөлімдерге қатысты ортақтақырып беріледі(тақырыпжазылған қағаздартерісқаратылады). Жұптағыоқушыларберілген тақырып бойынша 6 минут диалогке түседі (әр оқушы диалогте8-11сөйлем айтуы керек). Мұғалімоқушының берілгентақырыпты түсініп,соғанқатысты жұбынасұрақтар қоюын сұрақтарға лайық жауабын бағалайды

Ауызшатолық жауапты қажет ететін сұрақтар ,

Айтылым сабақтан тыс тексеріледі, әрбілім алушыға 3минут

10

---