Файл: араанды аласы білім блімі Келісілді Бекітемін араанды аласыны білім араанды аласыны білім блімі.docx

.

Негізгі ақпарат	Қосымша ақпарат	Мәтін идеясымен байланысы
1. 2. 3.	1. 2. 3.

2. Берілген тұжырымдардан факті мен көзқарасты ажыратыңыз. Тиістісіне «+» белгісін қойыңыз.

Тұжырымдар	Факті	Көзқарас
Мұсылмандар үшін ең қасиетті екі ұлық мереке бар.
Оразаның шарттарын орындаған жандар аузын ашады.
Ораза айт үш күнге созылатын үлкен мереке
Айт мейрамы алдымен айт намазын оқумен бас­талады
Ораза айт адамдардың жан дүниесін, сана-сезімін, көңілін қуанышқа бөлейтін, кірбіңнен тазалайтын ұлық мереке деп саналады
Ораза айт мейрамының ерекшелігі-адамдарды бауырмалдылыққа, кішіпейілділікке, кешірімділікке, сүйіспеншілікке шақыру

3. «Тәрбие бастауы – ұлттық мереке» деген тақырыпта 70-100 сөз көлемінде шығармашылық жазба жұмысын жазыңыз

---

ІІ – НҰСҚА

Оқылым. 1-тапсырма: Мәтінді оқып, 3 негізгі және қосымша ақпаратты анықтаңыз. Мәтін идеясымен байланысын 1 сөйлеммен жазыңыз.
Құрбан айт мерекесінің алғашқы күні Айт намазы оқылады. Мұсылман халқы жуынып, таза киімдерін киіп, үстіне хош иіс сеуіп, мешітке айт намазына барады. Өмірден өткен туған-туыстарына арнап құран бағыштайды. Айт намазына келушінің мешітке барарда басқа жолмен, үйіне қайтарда басқа жолмен жүргені абзал. Бұл Құрбан айт намазына барушыға көп жер куә болсын дегеннен шыққан.
Көрші-қолаң, туыс-туғанды қыдырып, «Айт құтты болсын!» айтысады. Айт күндері мейлінше көтеріңкі көңіл күйде, кешірімді болуға тырысу керек. Ренжіскен кісілер қайта табысып, айт күндері татуласқан жөн. Ауырып жатқан кісілердің көңілін арнайы барып сұрау, жетім-жесір, мұң-мұқтаждарға қол ұшын беріп, оларға да айттың қуанышын сездіру өте сауапты істерге жатады. Бұған қоса әке-шешесіне, отбасындағы жандарға, көрші-қолаң, жора-жолдастарына мүмкіндігінше кішігірім болса да сәлем-сауқат, сый-сияпат жасап, Айт мейрамын ерекше өткізуге де болады.
Бұл күннің ерекшелігі шариғат бойынша мұсылмандар құрбандық шалады. Ал құрбандық шалудағы ең маңызды жайт – оны Аллаға арнап сою. Сондықтан да құрбандық деп Құрбан айт күндерінде шалынатын малды айтады. Оны үшке бөліп, бір бөлігі туған-туыстарға, екінші бөлігі кедей, мұқтаж жандарға, үшінші бөлігі отбасына қалдырылады. Шалынған малды түгелдей мұқтаж жандарға таратуға да болады. Құрбандық шалу тек мал бауыздаумен ғана шектелмейді. Онда адамның ішкі ниеті, шын пейілі, дінге бекемдігі, басқаларға жанашырлығы, пенденің сараңдығы мен жомарттығы да сыналады.
Құрбан айт мерекесінің қоғамдық маңызы зор деп ойлаймын. Меніңше, ол туыстық қарым-қатынастарды нығайтып, жақындастырады. Мұсылмандардың бір-біріне деген сүйіспеншілік, сыйластық, өзара құрмет сезімдерін арттыруға септігін тигізеді.

Негізгі ақпарат	Қосымша ақпарат	Мәтін идеясымен байланысы
1. 2. 3.	1. 2. 3.

2. Берілген тұжырымдардан факті мен көзқарасты ажыратыңыз. Тиістісіне «+» белгісін қойыңыз.

Тұжырымдар	Факті	Көзқарас
1.Құрбан айт мерекесінің алғашқы күні Айт намазы оқылады
2. Шариғат бойынша мұсылмандар құрбандық шалады
3. Оны үшке бөліп, бір бөлігі туған-туыстарға, екінші бөлігі кедей, мұқтаж жандарға, үшінші бөлігі отбасына қалдырылады
4. Шалынған малды түгелдей мұқтаж жандарға таратуға да болады
5. Құрбан айт мерекесінің қоғамдық маңызы зор деп ойлаймын
6. Меніңше, ол туыстық қарым-қатынастарды нығайтып, жақындастырады

---

3. «Айт мерекесі – сыйластық пен құрметтің белігісі» деген тақырыпта 70-100 сөз көлемінде шығармашылық жазба жұмысын жазыңыз

Бағалау критерийі	Тапсыр- ма №	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Мәтіннен негізгі және қосымша ақпараттарды анықтайды, факті мен көзқарасты ажыратады, мәтін идеясымен байланыстырады.	1-2	3 негізгі ақпаратты анықтайды;	3
		3 қосымша ақпаратты анықтайды;	3
		Мәтін идеясымен байланысын 1 сөйлеммен көрсетеді;	1
		Факті мен көзқарасты ажыратады.	1
Көркемдуіш құралдар мен айшықтау амалдарын қолданып, шығармашылық жазба жұмысын жазады.		Тақырыпты ашады;	1
		Көркемдуіш құралдар мен амалдарды қолданады;	1
		Сөз көлемін сақтайды.	1
Барлығы			11

10. 
    – СЫНЫП. ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
    

61. 
    тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
    

Ұзақтығы – 40 минут

Тыңдалым – 10 минут
Оқылым – 10 минут

Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі). Тапсырмалар_түрлері'>Балл саны – 30
Тапсырмалар түрлері

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Көп таңдауы бар сұрақтар

Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент – тыңдалым, екінші компонент – оқылым, үшінші компонент – жазылым және тілдік бағдар, төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

---

Тапсырма	Қамтылатын мақсаттар	Тапсырмаларға сипаттама	Тапсырма түрлері	Орындау уақыты, мин		Балл
1	10.1.3.1 оқу-кәсіби, қоғамдық-саяси, әлеуметтік-мәдени тақырыптар аясында қолданылған сөздер мен термин сөздердің мағынасын түсіну; 10.1.1.1 мәтін үзінділері бойынша болжам жасау, өз біліміне сүйеніп тақырыпты жалғастыру; 10.1.4.1 прозалық шығарманы тыңдау, шығармада көтерілген жалпыадамзаттық мәселені айқындау.	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар 150 сөзден артық емес тыңдалым мәтінін (прозалық шығарманы) 2 рет тыңдайды. Тыңдау барысында оқушылар шығармада көтерілген жалпыадамзаттық мәселені айқындауға; мәтін үзінділері бойынша болжам жасауға; өз біліміне сүйеніп тақырыпты жалғастыруға, сөздердің мағынасын анықтауға бағытталған тапсырмаларды орындайды.	Жазбаша жауапты қажет ететін сұрақтар	2		2
2				2		2
3				2		2
4				2		1
5				2		3
6	10.3.2.1 ғылыми – көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтіндердің (мақала, эссе, тезис, интервью, баспасөз парағы) құрылымы мен рәсімделуін білу, жанрлық және тілдік ерекшеліктерін талдау.	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа қатысты 150-160 сөзден тұратын ғылыми-көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтінді оқиды. Оқушылар мәтіннің құрылымы, рәсімделуін, жанрлық және тілдік ерекшелігін салыстырады.	Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар	10		5
7	10.4.2.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу (аргументативті эссе) 10.4.1.1 публицистикалық және ғылыми стильдің жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды қолданып шағын мақала жазу; 10.4.2.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу («келісу, келіспеу» эссесі, дискуссивті эссе, аргументативті эссе); 10.5.1.6 үтеудің жасалу жолы мен сөйлемдегі қызметін білу, мәтінді құрауда орынды қолдану; 10.5.1.7 шылаулардың сөйлемдегі қызметін білу, мәтінді құрауда орынды қолдану.	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар ғылыми-көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтіндерден негізгі ұғымдарды анықтау отырып, жазба жұмысын (аргументативті эссе, шағын мақала) орындайды. Мұғалім сонымен қатар оқушының мәтін құрауда үстеуді, шылауларды орынды қолдануын бағалайды.	Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	20		10
8 9	10.2.5.1 пікірталастың «пікірталас-монолог», «пікірталас-диалог», «пікірталас-полилог» түрлерінде сенімді және еркін сөйлеу; 10.2.3.1сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолдану.	Тапсырма жеке орындалады. Оқушы берілген жағдаят бойынша 4-5 минуттық монолог құрастырады. Сөйлеу кезіндегі интонацияның құрамдас бөлікері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолданылуы бағаланады.	Ауызша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	Айтылым сабақтан тыс тексеріледі		5
Барлығы							30

---

10-сынып . ІІ- тоқсан бойынша жиынтық бағалау

I –нұсқа

Тыңдалым

1.Әр шумақтан өлеңнің негізгі идеясын айқындайтын 1 ақпаратты тауып жазыңыз.

Құстардың қайда базары

Тарқаған түсіп ажары

Жаралы жүрек жарадай

Төмендеп теңіз назары

Бұлттардай жүзген ақ ала

Жападан жалғыз шағала

Қоштасқан қайран Аралмен

Қайғылы мұңды жағада

2.Қия алмай қанат қағады

Қона алмай ұшып барады

Мөлдіреп құстар жанары, Аралым

Ең алғаш сені көріп ем

Аққуды теңіз көгінен

Толмайтын орны - Өмір ең, Аралым

3.Жыл сайын көктем жетеді

Сені іздеп құстың мекені

Ұясыз қалған аққулар

Қона алмай ұшып өтеді

Айдыңды шалқар Аралым

Балалық шағым жанарым

Айдында жүзген құсың ем

Алыстап кетіп барамын

1.

2.

3.

[3]

2. Мәтінде жалпы адамзатқа ортақ қандай мәселе көтеріледі? 2 сөйлеммен пікіріңізді жазыңыз

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

3. «Жыл сайын көктем жетеді,Сені іздеп құстың мекені»деген тіркестің астарлы мағынасы қандай?2 сөйлеммен түсіндіріңіз

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[2]

4. Мәтіннің мазмұнын қысқаша 3 сөйлеммен жазыңыз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

[3]

Оқылым

Семей

Семей қаласының ресми негізі 1718 жылы қаланды.Шекара және әскери-тірек база ретінде пайда болған Семей бекінісі дами келе Ресей, Орта Азия және Батыс Қытай арасындағы маңызды сауда нүктесіне айналды.

Семейдің өзіне тән ұзақ даму тарихы бар. Ежелгі аты –Доржынкит.Ол патша өкіметтерінің ресми құжаттарында «Тас мешіт» деген атпен ХҮІ ғасырдың басынан белгілі

І Петр патшаның тапсырмасымен бұл жерге арнайы келген әскер басшыларының хабарларында бұл қоныс «Гудские каменные палаты», «Семь палат» деп аталған.Өйткені қалада ерекше көзге түсетін жеті сарай болған.

1718 жылы Семей қамалын жаңадан тұрғызуға жіберілген Чередов пен Бухгольц Жеті шатыр сарайларының биіктігі мен әшекейлеріне таң қалады.Бұл екеуінің айтуынша Жетішатырдың құрлыстары Бұқар мазарларының стилімен салынған.Онда ғажайып суреттер мен кітаптар, қолжазбалар болған.Сарайдағы жазулардың бір тобын 1718 жылы Бухгольц

---