Файл: Фоб012016 . А. Ясауи атындаы Халыаралы азатрік университеті Медицина факультеті Зертханалы пндер кафедрасы.docx

2) қызыл түстен айқын сары түске дейін (В-көлемі);

3) қызыл түстен ашық қызғылт түске дейін жұмсалған натрий гидроксиді жұмсалады (С-көлемі).

Бұл жерде:

А көлемі дегеніміз - 5 мл асқазан сөліндегі бос тұз қышқылын нейтралдауға жұмсалған 0,1 н күйдіргіш натрий мөлшері (мл);

Ал Ах20 мәні - 100 мл асқазан сөліндегі бос тұз қышқылының мөлшері;

С көлемі дегеніміз - 5 мл асқазан сөліндегі барлық қышқылдық қасиеті бар басқа заттарды нейтралдауға жұмсалған күйдіргіш натрий (0,1 н) мөлшері (мл).

Сх20 асқазан сөлінің жалпы қышқылдығы.

В+С - 5 мл асқазан сөліндегі тұз қышқылының жалпы мөлшері.

2

- 100 мл асқазан сөліндегі байланысқан тұз қышқылының мөлшері;

Есептеу мысалы:

5 мл асқазан сөлін титірлеуде А көлемі 1,75 мл, В көлемі - 2 мл, С көлемі - 2,5 мл болды дейік. Сонда асқазан сөлінің жалпы қышқылдығы - С х 20 = 2,5 х 20 = 50;

бос тұз қышқылы - А х 20 = 1,75 х 20 = 35;

б айланысқан тұз қышқылы

Уффельман реакциясы

Пробиркаға Уффельман реактивінен 10-15 тамшы және бірдей көлемде дистилденген су аламыз, оның үстіне 3-5 тамшы асқазан сөлінің ерітіндісін құямыз. Егер ерітіндіде сүт қышқылы бар болса Уффельман реактиві күлгін түстен жасыл сары түске ауысады.

Қан сары суындағы мочевинаның санын анықтау әдісі және зәр құрамындағы мочевинаны түрлі-түсті диацетилмонооксил реакциясы арқылы анықтау.

Жұмыстың принципі: Диацетилмонооксим және тиосемикарбазид, темір тұздарының әсерінен мочевина қышқыл ортада түрлі-түсті комплекс түзеді.

Анықтау әдісі: 1) Белоксыз фильтрат алу. Пробиркаға 0,1мл дистилденген су, 0,2мл қан сары суын немесе 1:25, 1:50 сұйылтылған зәр және 1 мл 10%-ті ТХУ (үш хлорлы сірке қышқылын) ерітінділерін құямыз, 15-20 мин. соң фильтрлейміз, сүземіз.

2) Түрлі-түсті реакция үш пробиркаға төменде келтірілген реактивтерді қосамыз.

Р еактивтер Пробиркалар	1 тәжірибе	2 бақылау	3 стандарт
Белоксыз фильтрат Дистилденген су Мочевинаныңстандарты сұйықтығы (100мг) Түрлі-түсті реактив	0,1мл — — 2мл	— 0,1 — 2мл	— — 0,1мл 2мл

---

Пробиркаларды қайнап тұрған сулы моншада 10 минуттай ұстаймыз содан соң, ағып тұрған су ағынының астында ұстап 2-3мин суытамыз. Жасыл светофильтрлі ФЭК-те бақылау пробасына қарама-қарсы қойып тығыздығын өлшейміз. Светофильтрі жасыл.
Есептеу мына формуламен жүргізіледі:

Е_х х 100

Х= мг

Е_ст

Х- қан сары суында мочевинаның концентрациясы мг

Е_х - тәжірибе; Е_ст- стандарт

100-мочевинаның стандарт сұйықтығындағы концентрациясы мг

Қалыпты жағдайда қан сары суындағы мочевина мөлшері 15-50мг
2) Тәуліктік зәр құрамындағы мочевинаның өлшемін мына формуламен есептейміз:

С_ст х Е_х х а х К

Х= г/тәулік

Е_ст х в х 1000

Х- мочевинаның зәр құрамындағы тәуліктік мөлшері гр.

Е_х- анықтау, тәжірибе: Е_ст- стандарт

С_ст- мочевинаның стандарт сынамасындағы мөлшері 0,1мг

а- зәрдіңтәуліктік саны мл: в- анықтауға алынған зәрдің мөлшері мл

К- зәрдің сұйылту коэффициентті

1000-мг-нан гр-ға есептеу саны

Қалыпты жағдайда зәр құрамындағы мочевина мөлшері 20-35 гр.
Қан сары суындағы және несептегі мочевинаның деңгейін

Мочевина КТ “ДДС” реагенттер жиынтығымен анықтау.
Тәсілдің принципі

Уреаза ферменті мочевинаның аммиак пен көмірқышқыл газына дейін ыдырауын катализдейді. Нитропруссид сілтілі ортада аммиактің салицилат және натрий гипохлоридімен әрекеттесуін катализдейді, нәтижесінде түзілген қосындының түсі мочевинаның концентрациясына тура пропорциональды.

Қалыпты жағдайда қан сары суындағы мочевинаның деңгейі - 330-580 ммоль/тәулік.
Анализді дайындау

Жұмыс реагентін дайындау: 200 мл-лік колбаға 1-реагенттен 100 мл аламыз, оның үстіне 1,0 мл 3-реагентті қосып араластырамыз. Босаған 3-реагенттің флаконын дайындалған ерітіндімен 3-4 рет шайып, жақсылап араластырамыз.

Анализді жүргізу.

Таблица

Ерітінділер	Тәжірибелік сынама	Калибрлік сынама	Бақылау (бос) сынама
Қан сары суы немесе несеп Дистилденген су Калибратор Жұмыс реагенті	0,01 - - 1,0	- - 0,01 1,0	- 0,01 - 1,0

---

Сынамаларды жақсылап араластырып +37С температурасында немесе бөлме тем-пературасында 5 мин инкубациялаймыз. Тәжірибелік және калибрлік сынамаларды 540 нм ұзындық бойынша ФЭК-те өлшейміз.

Қан сары суындағы мочевинаның деңгейін мына формула бойынша есептейміз:



С





Е
х 8,3
_оп

Е_кал
С - зерттелетін сынамадағы мочевинаның концентрациясы ммоль/л

Е_оп - тәжірибелік сынаманың тығыздығы

Е_кал - калибрлік сынаманың тығыздығы

8,3 - калибратордағы мочевинаның деңгейі ммоль/л
Несептегі мочевинаның мөлшерін мына формуламен анықтаймыз:



С





Е
х 8,3
_опх Yx 100

Е_кал

С - зерттелетін сынамадағы мочевинаның концентрациясы ммоль/тәулік

Е_оп - тәжірибелік сынаманың тығыздығы

Е_кал - калибрлік сынаманың тығыздығы

100 - несепті сұйылту коэффициэнті

Y - бір тәулікте жиналған несеп мөлшері, л.

8,3 - калибратордағы мочевинаның деңгейі

Билет-1

1. Қалыпты асқазан сөлінің физикалық қасиеттері.

2. Ішекте белоктардың шіруі, шіру нәтижесінде түзілетін улы өнімдер.

3. Гидролитикалық дезаминдену.


Билет -2

1. Қалыпты асқазан сөлінің органикалық құрам бөліктері.

2. Белоктардың қорытылуы. Бұл процеске қатысатын ферменттер.

3. Цитрулиннің түзілу реакциясын жазыңыз.

Билет -3

1. Қалыпты асқазан сөлінде болатын органикалық емес заттар.

2. Ұйқы безінің ферменттері.

3. Мочевинаның синтезі.


Билет -4

1. Асқазан сөлінде қан мен өттің пайда болу себептері.

2. Белоктардың шіру процесінде түзілген улы өнімдердің усыздандырылуы.

3. Тотығудан дезаминдену.

Билет -5

1. Асқазан сөлінің ферменттері.

2. Ішекте белоктардың қорытылуы.

3.Тотықсызданудан дезаминдену.

Билет -6

1. Қалыпты асқазан сөлінің химиялық қасиеттері.

2. Асқазан сөлінде тұз қышқылының ролі.

3.Мочевинаның төртінші сатысын жазыњыз.

Билет -7

1. 
   Асқазан сөлінің патологиялық жағдайдағы түзілетін өнімдері, олардың түзілу себептері.
   
2. 
   Белоктардың қорытылу нәтижесінде түзілген өнімдердің сіңірілуі.
   
3. 
   Молекула ішілік дезаминдену.
   

---

Билет -8

1. Гипер-, гипо-, ахлоргидрия және ахилия туралы түсінік.

2. 
   Тағам белоктары, олардың асқазан ішек трактісінде қорытылуы. Осы процестерге қатысатын ферменттер, оларға сипаттама.
   
3. 
   Аминқышқылдарыныњ азотсыз қалдықтарыныњ тағдыры.
   

Билет -9

1. Организмдегі амин қышқылдарының тағдыры.

2. 
   Асқазан сөлінің қышқылдылығы, олардың түрлері, оларды өлшеу бірлігі, қалыпты мөлшері.
   
3. 
   Орнитинді цикл.
   

---

Билет -10

1. Патологиялық жағдайда асқазан сөлінің қышқылдығының өзгеруі.

2. Амин қышқылдарының сіңірілуі.

3. Белок алмасуында бауырдыњ ролі.

Билет -11

1. Патологиялық асқазан сөлінің құрам бөліктері.

2. Белоктардың қорытылуы.

3. Аминқышқылдарының амидтенуі және дезамидтенуі.
Билет -12.

1. Асқазан сөлінің неорганикалық құрам бөліктері.

2. 
   Белоктардың шіруінен түзілген улы өнімдерді күкірт қышқылымен усыздандыру.
   
3. 
   Аминқышқылдарының азотсыз қалдықтары.
   

Билет -13.

1. Қалыпты және патологиялық асқазан сөліндегі сүт қышқылын анықтау.

2. Ішекте белоктарды ыдыратуға қатысатын ішек сөлінің ферменттері.

3.Тканде аминқышқылдарының тағдыры.

Билет-14

1. 
   Патология кезінде асқазан сөлінің өзгеруі.
   
2. 
   Белоктардың шіруі кезінде түзілген улы өнімдерді глюкурон қышқылымен усыздандыру.
   
3. 
   Мочевинаның синтезі, мочевинаның клиникалық маңызы.
   

№6. Тақырыбы: Ақуыздар алмасуы. Креатининнің түзілуі. Бауыр мен бүйектің ақуыз алмасуындағы маңызы. Жедел және созылмалы бүйрек жетіспеушілік, анықтау әдістері.
2. Мақсаты: Студенттержануарлар организмі ткандеріндегі амин қышқылдарының өзгерістерге ұшырау заңдылықтары туралы, аминқышқылдарының алмасуы өнімдерінің организмге тигізетін физиологиялық әсері туралы, организмдегі белоктар алмасуының кейбір көрсеткіштерін тәжірибе жүзінде анықтау туралы білімдерін қалыптастырулары тиіс.
3. Оқыту мақсаты: Организмде белоктардың ролі мен маңызын бағалау өте қиын. Адам организмінде тоқтаусыз белоктар жаңарып отырады, жаңадан белоктар синтезделеді, белоктар молекуласы өзгереді және қолданылып болған белоктар усыздандырылады. Сол себепті студенттер белок алмасуының метаболизмдерін, бауырдың усыздандырудағыролін, белок алмасуларының аралық өнімдерін және соңғы өнімдерінің түзілу жолдарын, жақсы игерулері қажет.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Амин қышқылдарының сіңірілгеннен кейінгі тағдыры.

2. Креатин және креатинин синтезі.

---