Добавлен: 23.11.2023
Просмотров: 401
Скачиваний: 7
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Сонымен қатар химияны оқыту әдістемесі- орта мектептерде химиядан сабақ беретін мұғалімдерді жоғары оқу орындарында кәсіптік мамандыққа даярлайтын оқу пәні.
Химияны оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым және оқу пәні болғандықтан, қоғамның талаптарына сай педагогика ғылымы анықтап берген жалпы орта білім беру және тәрбиелеудің мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес химия пәнінің ерекшеліктеріне негізделіп құрылады. Химиялық материалдарды оқып үйрену барлық пәндерге ортақ педагогикалық қағидаларға сүйенеді.
Химияны оқыту әдістемесі мұғалімнің оқу материалын оқыту мен оқушылардың химиялық білімді саналы меңгеруңн, алған білімдерін іс жүзінде қолдану ерекшеліктері мен дағдыларын дамыту әдістері мен құралдырын айқындап береді [27].
Химияны оқыту әдістемесі мұғалімге арналған ережелер мен тәлімгерліктің жиынтығы емес, химияны оқыту үрдісінің заңдылықтарын зерттейтін, мұғалімнің шығармашылық ізденісіне бағыт сілтейтін ғылым.
Химияны оқыту әдістемесі әрі ғылым, әрі оқу пәні ретінде оқытудың мазмұнын, оқыту әдістерін тәрбие жұмысымен тығыз бірлікте өзара байланыста зерттейді. Оқытудың заңдылықтарын ашумен қатар, оқытудың мазмұнын – мақсатын, әдістерін, оқыту формалары мен құралдарын, оқытушы мен оқушының іс- әрекетін бірінен – бірі ажыратпай біртұтас қарастырады.
Химияны оқыту әдістемесі ғылым ретінде дидактиканың аса маңызды қорытындылары мен ұстанымдарына, заңдылықтарына сәйкес оқытудың, тәрбиелеудің және дамытудың аса маңызды міндеттерін шешеді.Оқушыларға политехникалық білім беру және кәсіптік бағдар беруге көп көңіл аударады.
Химияны оқытудың әдістемесі: неге оқытады, нені оқытады, қалай оқытады деген сұрақтарды шешуді көздейді. Бірінші сұрақтың жауабы мектеп химия курсындағы материалдарды іріктеп алу арқылы анықталады. Ол үшін химия ғылымының даму логикасы мен тарихы, теориялық және нақты материалдардың өзара арақатынасы ескеріледі. Екінші сұраққа былай жауап беруге болады: химияны оқыту әдістемесі оқушының жас ерекшеліктеріне қарай оқу материалының мазмұнына сай қарастыруға нұсқау береді; оқушылардың өздігінен орындайтын жұмыстары мен жаттығуларына бағыт сілтейді. Оқыту үрдісінде ұғымдарды, заңдарды, теорияларды іріктеп алудың жолдарын қарастырады [28].
Үшінші сұрақтың жауабы оқытуға байланысты қарастырылған жөн. Оқыту – мұғалімнің қызметі. Мұғалім оқушыларға химиялық білімді меңгертеді, оны ақпараттар берумен байланысты орындатады. Оған оқу үрдісін ұйымдастыру, оқушылардың танымдық іс-әрекетіне басшылық, сарамандық дағдылар мен іскерліктер қалыптастыру, шығармашылық қабілеттер мен ғылыми дүниетанымдық көзқарастарды дамыту жатады.
Келесі мәселе қалай оқиды деген сұрақтың жауабына келсек, ол оқушылардың іс-әрекеті бойынша анықталады. Оқу еңбек әрекеттерін орындауға қажетті білімді, дағдыны және іскерлікті жүйелі игеру үрдісі. Оқу дамыту құралы болуы керек. Оқушыларға білімді хабарлай отырып, мұғалім оларды ойлауға, бағдарлауға, түсінгендерін өз сөзімен айтуға үйретеді. Оқушы білімді енжар игеріп қана қоймай, өздігінен ойлау, білім алу әдісін үйренуі қажет. Оқу үрдісінде болашақ маманның бағыттылығы анықталып, мінезі мен ерік қырлары, қабілеті қалыптасады.
Оқу ісін ұйымдастыру кезінде оқушылардың үлкен жауапкершілікті, оқуға аса саналылықпен қарауды керек етеді. Оқушылардан мұғалімнің түсіндірген материалдарын, кітаптан оқығандарын жай ғана есте сақтаудан гөрі, оны ойлап, ой елегінен өткізе білу, ұғына білу талап етіледі. Ұғымдар жүйесін меңгеріп, білімді жүйелі қалыптастыру көзделеді. Мұғалім өзі де оқыту арқылы оқу деген қағиданы есен шығармауы керек.
1.8"Сілтілік металдардың жалпы сипаттамасы" тақырыбы бойынша сыни ойлау технологиясын қолдана отырып, 9-сыныпта химия сабағын әзірлеу
Сабақтың мақсаттары:
* Сілтілік металдарға жалпы сипаттама беріңіз. Олардың атомдық құрылымын, негізгі физикалық және химиялық қасиеттерін қарастырыңыз.
* Оқушылардың тұлғааралық қарым-қатынас, ынтымақтастыққа тәрбиелеу дағдыларын қалыптастыруды жалғастыру
* Топтарда және жеке жұмыс істеу дағдыларын дамыту
* Д. и. Менделеевтің мерзімді жүйесімен жұмыс істеу қабілетін бекіту
* Мәтінмен жұмыс істеу қабілетін қалыптастыру, ең бастысы, алған білімдерін жүйелеу, қорытынды жасау
Жабдық:
* Д. И. Менделеевтің периодтық жүйесі.
* "Сілтілік металдардың физикалық қасиеттері" кестесі
* Құжат-камера, мультимедиялық проекция жүйесі бар компьютер.
* Химия оқулығы 9 сынып (о. С. Габриелян )
* Шыны ыдыс
* Тигель қысқыштары
Реактивтер:
* Сілтілік металл үлгілері ( Li, Na )
* Фенолфталеин
Сабақтың кезеңдері мақсаттары кезеңдері Сабақтың барысы қолданылатын материал
Мұғалімнің қызметі оқушылардың қызметі
Қоңырау кезеңі 1. Осы тақырыпты қарастыруға деген қызығушылықты ояту
2. Оқушыларды белсендіру
3.
Бұрын алған білімдерін қайта құру мұғалімнің кіріспе сөзі"металдардың жалпы сипаттамасы"
"Натрийдің сумен әрекеттесуі"тәжірибесін көрсету
Сыныппен әңгімелесу:
1. Химиялық реакцияның белгілері қандай? Не байқалды?
2. Бұл металды суда "жүгіруге" қандай күш әсер етеді?
3. Индикатордың түсінің өзгеруі немен байланысты?
4. Бейне фрагментте қандай металдар туралы айтылады?
5. Химиялық элементтердің периодтық жүйесінде бұл элементтер қайда орналасқан?
6. Неліктен олар бұл атауды алды?
"Сілтілік металдардың жалпы сипаттамасы" сабағының тақырыбын тұжырымдап көріңіз
Мұғалім сабақтың мақсаттарымен таныстырады, нұсқау береді.
1. Топта 1,2,3,4-ке есептеңіз
2. Сіз өз салаңыздың маманысыз.
3. Сараптама жүргізу арқылы сіз бір-біріңізге кезек-кезек сабақ бересіз.
4. Жолдастарыңызға нақты түсіндіру үшін сұрақтарды зерттеңіз.
5. Мәтіндерді сандар бойынша бөлшектеңіз. Тәжірибенің орындалуын бақылайды және мұғалімнің сұрақтарына жауап береді
Сабақ тақырыбын дәптерге жазу
Мұғалімнің нұсқауын тыңдаңыз
"Сілтілік металдың сумен әрекеттесуі" тәжірибесін көрсету
Түсіну Кезеңі 1. Сілтілік металдардың жалпы сипаттамасын, олардың құрылымын, физикалық және химиялық қасиеттерін қарастырыңыз.
2. Жаңа білім беру.
3. Материалды нақты және нақты көрсете білуге үйрету.
4. Біреудің көзқарасын тыңдау және қабылдау қабілетін дамыту. 1. Әр топқа төрт түрлі мәтін беріледі.
№1. Сілтілік металдар атомдарының құрылымы мен қасиеттері + нұсқаулық (1-қосымша)
№ 2. Физикалық қасиеттері.
№ 3. Сілтілік металдардың қарапайым заттармен әрекеттесуі.
№ 4. Сілтілік металдардың күрделі заттармен өзара әрекеттесуі.
2. Сандар бойынша сараптамалық топтарға ауысыңыз, мәтіндерді талқылаңыз, ең бастысы
3. Кооперативтік топтарға ауысыңыз және нөмірлеріңіздің реті бойынша жолдастарыңызды өз сұрақтарыңызбен таныстырыңыз. 1. Мәтінмен жеке жұмыс (әр оқушы диаграмма жасайды графикалық ұйымдастырушы дәптерде.)
2. Сарапшылар тобы мәтінді талқылайды (1/4) бастапқы топқа қойылым дайындайды.
Кооперативтік топтағы жұмыс. Сарапшылар зерттеу нәтижелері туралы есеп береді. Нәтижелер кесте түрінде жасалады (№2 қосымшаны қараңыз)
Басылған мәтіндер. Химиялық элементті сипаттау жоспары (№1 қосымша). "Сілтілік металдардың физикалық қасиеттері" кестесі (оқулық )
Д. И. Менделеевтің химиялық элементтерінің периодтық жүйесі.
Анықтамалық кестелер (№2 қосымша)
Кезең
Рефлексия 1. Сабақтың соңында әр топ барлық материалды толық білуі керек.
2. Алған білімдерін қолдануға үйрету.
3. Егжей-тегжейлі жауаптар беру, материалды жалпылау және жүйелеу қабілетін дамыту.
4. Оқушылардың рефлексивті және шығармашылық қабілеттерін дамыту.
5. Өз қызметін және жолдастарының қызметін бағалауды үйрету. 1. Топта кластер жасаңыз – анықтамалық конспект, графикалық ұйымдастырушы, сілтілі металдардың химиялық белсенділігі туралы қорытынды жасаңыз.
2. Топтан бір адамға сілтілі металдардың химиялық қасиеттерін қарастырыңыз тақтаға химиялық реакциялардың теңдеулерін жазыңыз.
3. Үй тапсырмасын хабарлайды 11-тармақ, сызбаларды химиялық реакциялар теңдеулерімен суреттеу 54-бет
4. Өзіңізді бағалаңыз және топтың сізді қалай бағалайтынын біліңіз.
5. Барлығына жұмыс үшін рахмет 1. Кластерді құру.
2. Презентацияға дайындық.
3. Тақтадағы Презентация (топтан 1 оқушы)
4. Мұқият тыңдаңыз, жолдастарыңызды қосыңыз.
5. Топтың бір өкілі бір химияны жазады. теңдеу
(түсініктемелермен)
6. Үй тапсырмасын күнделікке жазу.
7. Оқушылар
өз жұмысын және жолдастарының жұмысын бағалаңыз.
8. Кестелер мен анықтамалық конспектілерді, өзін-өзі бағалау парақтарын мұғалімге тапсырады (№3 қосымша)
Құжат
Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз не және ол не үшін қажет
Күн сайын адамдар көптеген таңдау жасайды. Біз олардың көпшілігін машинада жасаймыз, өйткені бұл таныс және табиғи болып көрінеді. Қарым-қатынаста және жұмыста, біз шешім қабылдаған кезде, біз көбінесе дәлелденген алгоритмдерге сүйенеміз. Егер біз нәтижеге қанағаттанбасақ немесе біздің идеяларымызда қателіктер болса да, әдеттегі іс-әрекетті өзгерту қиын болуы мүмкін.
"Сыни тұрғыдан ойлау — бұл ақыл — ойдың жиналуы мен тәртібі, зейіні, дайын үлгілерді көбейтудің орнына өзінің танымдық процестерін басқара білу", - дейді Виктор Горбатов" сыни ойлау: ақпаратты талдау, дәлелдеу және шешім қабылдау " курсының тәлімгері.
Қателіктерді азайту және сіздің өміріңіз бен жұмысыңызды жақсартатын жақсы шешімдер қабылдау үшін сыни ойлауды дамыту қажет.
Алайда, сыни тұрғыдан ойлау өте баяу қалыптасады. Білімнің жаңа көлемін игеру жеткіліксіз, сіз әлі де миыңызды "жыпылықтауыңыз" керек. Бұған тек тұрақты тәжірибе арқылы қол жеткізуге болады. Күнделікті өміріңізді тренажердің бір түріне айналдыру керек: автобусты күту немесе такси шақыру керек пе? Сіз сатып алуды жоспарламаған бұл затты сатып ала аласыз ба? Қазір әріптесіңізбен немесе бастығыңызбен диалог құрудың ең жақсы жолы қандай? Демалысты қалай жоспарлауға болады? Осы жағдайлардың барлығында сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын қолдануға болады.
Басында басты қиындық-біз тұтқында болған көптеген когнитивті бұрмалануларды түсіну. Мысалы, жалпы логикалық қателік бар"осыдан кейін ≠ осыдан кейін". Сонымен, егер ғарышкерлер тобы ХҒС-қа келіп, барлық аспаптар істен шыққан болса, онда бұл оқиғалар дәйекті, бірақ міндетті түрде байланысты емес: ғарышкерлер сынуға кінәлі болмауы мүмкін.
Игерудегі келесі маңызды шекара-бұл дағды - бұл конвергентті және дивергентті ойлаудың бөлінуі, шешім қабылдаудағы екі кезең. Дивергентті ойлау кезінде миға шабуыл жасалады, стандартты емес идеялар пайда болады — тіпті іс жүзінде де қолданылмайды. Рефлексияның осы кезеңінде өзіңізді шектемеу және қиялға ерік беру маңызды. Ал конвергентті ойлау, керісінше, адамды қонуға, шабуыл кезінде ойлап тапқан нұсқаларын бағалауға көмектесуге арналған.
Әр түрлі ойлау режимдерін тануды және бөлуді үйрену өте қиын. Сіз бірдеңе ойлап тапқаннан кейін, логиканы енгізіп, өзіңізді формальды түрде ойлауға үйретуіңіз керек, қатаңдық, айқындық және жүйелілік стандарттары әлдеқайда жоғары.
Сонымен қатар, сіз сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын жақсы меңгерген болсаңыз да, сіздің жаңа идеяларыңыз бен сенімдеріңіз шешім қабылдаушыларға жеткізілуі керек. Сауатты аргумент құра білу, Белгілі бір аудиторияға сөздерді таңдай білу маңызды.