Ағзаға нәруыздың жеткіліксіз мөшерде түсуі, ашығу соның ішінде эндогенді ашығу және протеиндерді жоғалту тіндердегі пластикалық процесстерге тежеуші әсер көрсетіп, нәруыз алмасуының тежелуіне теріс азоттық балансқа алып келеді. Нәтижесінде бала өсуі тоқтап, дистрофия, полигиповитаминоз дамиды. Гормоналды және ферментативті жүйелер дискординациясы, ОЖЖ, бауыр, бүйректегі өзгерістер көрініс береді. "аштық сіну (голодный отек) байқалады.

3. Квашиоркордың типтік морфологиялық көріністері-бұл сарғыш түске ие болатын бауыр мен ұйқы безінің майлы инфильтрациясы, ішек шырышты қабығының атрофиясы. Энергия жеткіліксіздігі салдарынан бауырдағы глюконеогенездің төмендеуіне байланысты-негізгі энергия көзі ретінде триглицеридтерге болып келеді соның нәтижесінде бауырды май басуы (инфильтрациясы) байқалады және бауыр циррозы болады. Бауыр циррозы және бауыр жеткіліксіздігі ақуыз жетіспеушілігінің себебі болып табылады, әсіресе аурудың кеш кезеңдерінде, ісіну пайда болған кезде – іш қуысында көп мөлшерде ақуыз (асцит) бар сұйықтық жиналуы мүмкін. Бауырда ағзаға қажетті көптеген ақуыздар синтезделеді, ал ол шығаратын ас қорыту ферменттері олардың сіңуіне қатысады. Цирроз кезінде бауырдың қалыпты жұмысы бұзылады және ақуыз жеткіліксіздігі дамуы мүмкін.

Тағыда май алмасуының бұзылыстарының салдарынан май тотықпай бауыр жасушаларында шоғырланып жиналып қалады. Бауырдың майлық сіңбеленуі (инфильтрациясы) мен дистрофиясы дамиды. Осыдан әртүрлі өндірістік улармен

(фосфор, фтор) немесе дәрі-дәрмектік заттармен (хлороформ, барбитураттар, антибиотиктер т.б.) уланғанда, тағамда нәруыздар ұзақ болмағанда, арақ-шарапты тым артық қабылдағанда бауырдың майлық дистрофиясы дамиды.

Айналымдағы қаннан түскен май жасушаларда ыдырамаса және тотықпаса, ол ұзақ мерзімді сақталып, майлардың жасуша ішінде шоғырлануына әкеледі. Осындай жағдайды май сінбеленуі немесе майлық инфильтрация дейді. Егер бұл кезде жасуша ішіндегі цитоплазмалық құрылымдардың бүлінуі байқалса, онда ол майлык дистрофия деп аталады. Майлы инфильтрация мен майлы дистрофияның жалпы себебі липидтер алмасуының тотығу және гидролитикалық ферменттерінің белсенділігін басу болып табылады

(мышьяк, хлороформ, витамин тапшылығы және вирустық инфекциямен улану кезінде). Майлы инфильтрация көбінесе бауырда байқалады, өйткені бауыр қан қылтамырларының эндотелий жасушаларында тосқауылдық мембрана болмайды. Сондықтан бауыр қандағы хиломикрондарды тез кабылдайлы

---

Тапсырма 3. Науқас М., 25 жаста, қантты диабеттің 1 типімен ауырады. Тұмау белгілері пайда болған. Дене қызуының 390С дейін көтерілуіне байланысты оның тәбеті төмендеген, сондықтан ол инсулин инъекциясын жасамаған. Жалпы жағдайы нашар.

рН = 7,35

PаСО2 = 35 мм сын.бағ.

SB = 19,5 ммоль/л

BE = - 3,7

[Na+] = 138 ммоль/л

[К+] = 3,7 ммоль/л

[Cl-] = 100 ммоль/л

Қандағы глюкоза = 17 ммоль/л

Кетонды денелер = 5,6 ммоль/л

1. Көрсеткіштерді интерпретациялаңыз.

2. Қорытынды жасаңыз және дәлелдеңіз.

Билет № 21

Тапсырма 1. 3 жасар балада, бірнеше рет құсу және іштің ауыруы, дене қызуының 38,30С дейін көтерілуі, тәулігіне 8-10 рет сұйық, сілемейлі нәжіспен іш өтуі байқалған. Бала балабақшаға барады, онда соңғы екі күн ішінде 4 балада және тәрбиешіде ұқсас симптомдар байқалған.

Зертханалық тексеру. Иммуноферментті анализ: қан сарысуында ротавирусқа антиденелер (IgM) анықталды; нәжісте ротавирусты антигенге оң нәтиже алынды.

Қойылған диагноз: Ағымы жіті ротавирусты инфекция, гастроэнтерит.

1. Осы мысалда жалпы нозологияның қандай ұғымдары келтірілген? Оларды атаңыз және анықтама беріңіз. Жалпы нозологияның осы ұғымдарына қатысты мысалдарыңызды келтіріңіз.

2. Науқаста пайда болған бұзылыстардың себебі не? Ол этиологиялық факторлардың қандай тобына жатады? Осы патологияның дамуына қандай жағдайлар ықпал етеді?

3. Аурудың өршуі мен сауығу кезеңінде құсу мен диарея дамуының биологиялық мәнін патогенездік тұрғыда бағалаңыз. Қорғаныстық-компенсаторлық реакциялардың қандай топтары бар? Мысалдар келтіріңіз..

Жауап

1.Нозологияға құсу - асқазан ішіндегі заттардың ауыз арқылы еріксіз кері шығарылуын туғызатын күрделі рефлекторлық қозғалыс.

Іш ауруы,іш өтуі - асқазанның функционалдық қызметінің бұзылуынан (асқазан сөлінің және асқазан асты безі сөлінің, еттің және т.б жеткіліксіз бөлінуі), ішектің ауруға шалдығуынан т.б. пайда болатын симптом.

Гастроэнтерит- бұл құсу мен диареямен бірге жүретін асқазан-ішек жолдарының жұқпалы ауруы. Гастроэнтериттің негізгі себептері түрлі аурудан (тымау, өкпенің қабынуы, қызылша, сепсис аурулары т.б.) организмді уландыратын және ауруға шалдықтыратын вирустар мен микробтардың ішекке өтуінен, бұзыла бастаған тағам, шикі сүт, жуылмаған жеміс-жидек және шамадан артық тамақтанудан болады.

---

2. Ротавирустармен организмнің улануы салдарынан пайда болды. Бұл бізде этиологиялық фактордың экзогенді биологиялық тобына жатады.Себебі ауру туындауына ықпал жасап тұрған вирус болып тұр.

Балалардағы ротавирустық инфекциялардың таралу механизмі — ауыз-нәжістік жол, тамақ арқылы жасауға болады (жиі сүт өнімдері), су құбыры, сондай-ақ тұрмыстық байланыстар арқылы (кір қолдар, ластанған үй заттар, ойыншықтар, іш киім).

3. Симптомдардың комбинациясы мен дәйектілігі, патологиялық процесті оқшаулау (гастрит, энтерит, колит және т. д.), баланың жасы, оның ортасында өткір ішек инфекциясының болуы, инфекцияның күдікті көзі, маусымдық. Балалардағы ротавирустық инфекциялардың диагностикасы ауруға шалдығудың немесе эпидемияның пайда болуымен байланысты. Ротавирус диареяныңда қоздырғышы болып саналады,клиникалық көрнісі сулы диарея, құсық, сусыздану дамиды. Диареяның тоқталуы және сауығуына байланысты барлық жетілген, жетілмеген эпителиоциттердің алмасуы және осының әсерінен вирустың репликациясы болмайды.Вирус асқазан-ішек жолдарының шырышты қабығына енеді. Ашы ішектің шырышты қабатына негізінен әсер етеді.

Қорғаныстық- компенсаторлық реакциялар пайда болу уақыты мен даму ұзақтығына байланысты:

Шұғыл- сілекей бөлінуі,көз жасының бөлінуі, құсу,жөтелу, сресс- жағдайларда адреналиннің бөлінуі.

Тұрақты-ауру барысында, ол аяқталғанда әсер ете береді, кейде өмір бойына саталуы ықтимал (гипертрофия, гиперплазия, антидене өндірілуі)

Салыстырмалы-тұрақты- ауру ағымы барысында әсер етеді (жылу реттелуінің жоғары деңгейге ауысуы; реактивті лейкоцитоз; дәнекер тіннің белсенді серпілісі )

Жауаптары ұқсас біріктіріп жасайсың

1. Құсу - асқазан ішіндегі заттардың ауыз арқылы еріксіз кері шығарылуын туғызатын күрделі рефлекторлық қозғалыс.

іш өтуі - асқазанның функционалдық қызметінің бұзылуынан (асқазан сөлінің және асқазан асты безі сөлінің, еттің және т.б жеткіліксіз бөлінуі), ішектің ауруға шалдығуынан т.б. пайда болатын симптом.

2. Науқастың пайда болған бұзылыстардың себебі – ротавирусты инфекция. Ол этиологиялық фактордың - экзогенді, биологиялық ықпалдар тобына жатады.

Ротавирус қоздырғышы фекальді-оральді жолмен беріледі. Ең маңызды берілу факторы - су. Сумен жабдықтау жүйелерін жұқтыру әсіресе қауіпті. Азық-түлік, әсіресе сүт өнімдері арқылы таралады. Контактілі-тұрмыстық жол науқастың айналасындағы әртүрлі заттардың вируспен қарқынды контаминациясы нәтижесінде жүзеге асырылады (кір қол, ластанған үй заттары, ойыншықтар).

---

3. Ауруда құсу мен диареяның пайда болуы, органимнің инфекцияға қарсы қорғаныстық – компенсаторлық реакциясы.

Пайда болу уақыты мен даму ұзақтығына байланысты қорғаныстық-компенсаторлық реакциялар бөлінеді:

• Шұғыл (сілекей, көз жасының бөлінуі, құсу, жөтелу, стресс жағдайларында адреналиннің бөлінуі жатады).

• Салыстырмалы-тұрақты – ауру ағымы барысында әсер етеді. (жылу реттелуінің жоғары деңгейге ауысуы, реактивті лейкоцитоз, дәнекер тіннің белсенді серпілісі)

• Тұрақты – ауру барысында ол аяқталғанда да әсер ете береді, кейде өмір бойы сақталуы мүмкін (гипертрофия, гиперплазия, антидене өндірілуі)

---

Тапсырма 2. Науқас П., 52 жаста, өкпенің шеткі сол бөлігінің қатерлі өспесі бойынша операция жасалған. Операциядан кейінгі кезеңде химиотерапиялық ем қабылдаған. Кейін дәрігер-онкологтың бақылауында болған. Операциядан кейін 3 жылдан соң дәрігердің кезекті қарауында, науқастың сол жақ қолтық асты және бұғана асты лимфа түйіндерінің ұлғайғаны анықталды. Лимфа түйіндерге биопсия жасағанда, морфологиялық құрылымы бойынша алынып тасталған өкпенің өспесіне ұқсас қатерлі жасушалар табылды. Тағайындалған химиотерапия нәтижесіз болды.

1. Өспелік құрылым алынып тасталғаннан кейін 3 жылдан соң, лимфалық түйіндерде өспелік жасушалардың болуын қалай түсіндіруге болады? Бұл өспе өсуінің патогенезінің қандай сатысына тән? Осы кезеңді сипаттаңыз.

2. Неліктен, екінші рет тағайындалған өспеге қарсы терапия нәтижесіз болды? Өспенің дәрілік терапияларға тұрақтылығының негізгі механизмдерін айтып беріңіз.

3. Қандай гендердің құрылымы мен қызметінің бұзылыстары жасушалардың өспелік жасушаларға ауысуында маңызы зор? Жауабыңызды онкоген концепциясы тұрғысынан негіздеңіз.

Жауабы

1.Өкпенің шеткі сол бөлігінің қатерлі өспесі бойынша хирургиялық жолмен алып тасталынғаннан кейін сол аймақтағы өспенің қайталануы мына себептермен болуы мүмкін:

-хирургиялық тәсілмен өспені алып тастаған кезде, оның біраз жасушалары сау тін арасында сақталып қалуынан

- өспе жасушалары сау тіндерге жасуша аралық сұйықпен түсуінен

-науқас адамдардан өспені алып тастағанмен зат алмасуының өзгерістері сақталып қалуының нәтижесінде лимфалық түйіндерде өспелік жасушалар дамиды.

Жалпы өспенің пайда болуына консерогендердің әсер етуы болп табылады. Науқаста өспені хирургиялық жолмен алып тасталынғаннан кейін сол аймақтағы өспенің қайталануы концерогенездің III-ші кезеңімен түсіндіруге болады, яғни прогрессиямен.

2. Ісік жасушаларының цитостатикалық және цитотоксикалық препараттарға төзімділігі көптеген қатерлі ісіктерді емдеуде химиотерапияның тиімсіздігінің негізгі себебі болып табылады. Өспенің дәрілік терапияларға тұрақтылығы екіге бөлінеді. Олар біріншілік тұрақтылық және екіншілік тұрақтылық.

Біріншілік тұрақтылық кезінде оның өсуі кезінде ісік жасушаларында спонтанды мутациялардың пайда болуымен түсіндіріледі. Мутациялар цитостатиктердің әсеріне бастапқыда төзімді клондардың пайда болуына әкеледі.

Екінші реттік тұрақтылық. Екінші тетіктер, яғни. химиотерапия кезінде дамитын, ісікке төзімділікке мыналар жатады:

---

Смотрите также файлы

• Фамилия, имя, отчество слушателя Васильева Татьяна Владимировна.docx

• 2021, т. 19, 3нефтегазовое делоpetroleum engineering.pdf

• 15. 04. 2021 Сабаты таырыбы Webбетті деректер орымен байланысын орнату сабаТЫ басы.docx

• Инструкция по работе с протоколами, актами и другими документами в процессе подготовки и проведения демонстрационного экзамена.pdf

• Iv. ПрограммированиеалгоритмовнаязыкеPython Школа.docx