ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 09.01.2024
Просмотров: 1067
Скачиваний: 6
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ауруларында минигитте;сепсис пен ауыр іріңді инфекцияладың асқынында қолдануға болмайды.Барлық фторохинолдар АІЖ жақсы сіңіріліп , ағза ұлпаларына және сұйықтықтарға жақсы таралады.Қандағы терепевті концентрациясы 12 сағ ал әсері ұзартылған препараттарында.спарфлоксацин, флероксоцин және руфлоксоцинде әсері 24 сағат. Жанама әсері:улылығы томен;диспепсияға, аллергияға , фотосенсибилизация,
Кейде бас ару , бас айналу,ұйқысыздық немесе ұйқының келмеуі, қан құрамының өзгеруі,бүйрек пен бауыр қызыметінің бұзылуы байқалуы мүмкін.Жүктілікте,емізулі әәйелдерге ,15жасқа дейінгі балаларға ,жоғары сезімталдықта және эпелепсияда (тырысу болуы мүкін) қолдануға болмайды.
Ciprofloxacinum-ципрофлоксацин(Б):0,25және0,5 таб. (шайнамай) тәулігіне 2 рет;0,2%50 және 100мл ерітіеді түрінде флаконда шығарылып ,тамшылатып тәулігіне 2 рет баяу;1%10мл ерітінді амп.-50мл 0,9%NaCl ерітінді немесе глюкозамен бірге-0,3%5мл еріт.флаконда –көз тамшысы түрінде шығарылады.
Ескерту:фторхинолдарды антадциттермен,сукральфаттармен ,темір препараттарымен (хинолдардың сіңірілуі төмендейді)бірге колданға болмайды.
г)Хиноксалин туындылары.Хиноксидин,диоксидин-бактерицидті әсері бар,әсер ету спектрі кең,сонымен катар көкіріңді таяқшаларға,протейге анаэробтарга т.б әсер етеді.Ауыр іріңді- қабыну процестерінде,өкпе фбсцесінде,іріңді плевритте сепсисте,терең қуысты жараларда т.б қолданылады.
Бұл препараттар өте улы және жанама әсері өте көп болғандықтан,стационар жағдайында ,дәрігердің қатаң қадағалауында тек ересектерге тағайындалады.
Жанама әсері:бас ауру,дене қызуының көтерілуі,диспепсия,аллергиялық реакциялар,бұлшық ет тырысулары т.б.Терогенді және эмбриотоксикалық әсеріне байланысты жүктілікте қолдануға болмайды.
3. Туберкулезге қарсы дәрілер.
Қазақстанда туберкулез әлеуметтік тұрмыстық жағдайға байланысты негізгі орын алады. Сондықтан туберкулезге қарсы препараттар өзінің мәнін жоғалтпады және олардың номенклатурасы әр жылы жаңа препараттармен толықтырылда.Қазіргі таңда ғалымдардың негізгі мақсаты белсенділігі жоғары ,улылыгы мен жанама әсері төмен препараттарды іздестіру болып табылады.Маңыздысы болып микробактерияға тұрақтылық баяу пайда болуы болып саналады.Мұндай препараттар медициналық тәжірибиеде бағасы төмен болуы қажет,себебі олармен емдеу мерзімі ұзақ болып келеді.Туберкулезді дәрілерді кешенді емдеуде негізгі орынды химиотерапевтикалық дәрілер алады. Туберкулезге қарсы дәрілер антимикробты спектрі бойынша айтарлықтай ерекшеленеді,Туберкулез химотерапиясының ұзақтығы (12-16 ай одан да көп) ескере отырып ,қоздырғышқа тұрақтылық мәселесіне үлкен мән беріледі.Негізінен кейбіреулеріне (рифампицин,стрептомецин) ол тез, басқаларға салыстырмалы баяу (натрий парааминносамицилаты)пайда болады.
Туберкулезге қарсы дәрілердің жіктелуі:
Негізгі препараттары (І -топ):изониазид , рифампицин , пиразинамид ,этамбутол ,стрептомицин- әсері жоғары, жеңіл қабылданады, бірақ туберкулез микобактериясына тұрақтылық тез пайда болады.
Қосымша препараттары (ІІтоп): этионамид, протионамид, канамицин, циклосерин, натрий пара -аминасалицилаты(ПАСҚ,аминацин),тиоацеазон- белсенділігі төмен ,улылығы жоғары ,микробактериялардың негігі препараттарға тұрақты болғанда немесе оларды қабылдай алмаған жағдайда қолданылады.Тұрақтылық даму жылдамдығы төмендету үшін 2-3 препараттарды қиыстырады.Емдеу барысында бірден бірқатар туберкулезге қарсы дәрілерді қолданудың мағынасында берілген нақастың белгілі препараттарға сезімталдығын белгісіз болуы және бірнеше аптадан кейін анықталу мүмкіндігі жатыр.Сонымен ем неғұлым ерте басталса соғұрлым жақсы ем жүреді, сондықтан химиотерапияны бактериологиялық зерттеулердің нәтежиелерін күтпей бастайды.
Изониазид(изоникотин қышқылының гидразиді(ГИНҚ),тубазид)-тек туберкулез микобактериясына әсер ететін синтетикалық препараттар ,туберкулезге қарсы дәрілердің ішінде әсері жоғары болып табылады.Әсер ету механизмі:ауыр металл иондармен хеалтты кешен түзіп , микробактерияның тынысын тежейді.Жасуша жаныда және жасуша ішінде орналасқан микробактерияларға бактериостатикалқ немесе бактерицидті әсер көрсетеді.ФІЖ-да жақсы сіңіріліп , ағзаның барлық ұлпаларына өтеді ,сонымен қатар гематоэнцефальді кедергіден өтіп ,қандағы терапевті концентрациясы 6 сағаттан 24 сағатқа дейін сақталады,Изониазид туберкулезді барлық түрінде сонымен бірге алдын алу үшін де қолданылады.
Жанама әсері:нейтротоксикалқ(шеткерлік нервиттер –алдын алу үшін В6 тағайындалады),бас ауру , бас айналу, журек тұсының ауыруы, лоқсу, құсу, терінің аллергиялық реакциялары, ұйқысыздық,дәрілік гепетит ,ерлерде гинекомастия,ал әйелдерде меноррагия бақалады.Қолдануга қарсы көрсеткіштері:эпилепсия және тырысу ұстамасына бейімділік ,брын полиомиелитпен ауырған жағдай,бауырмен бүйрек қызыметінің бұзылуы,айқын атеросклероз ,ал флебитте к/т енгізуге болмайды.
Isoniazidum – изнониазид (Б): 0,1; 0,2 және 0,3 таб. – тамақтан кейін; 10% 5 мл. еріт. амп. Шығарылып, б/е, к/т, ингаляциялық, каверноз ішіне енгізіледі.
Изониазидтің аналогтары: фтивазид, салюзид, метазид, атионамид, протионамид – белсенділігі мен улылығы төмен.
Рифампицин («Антибиотиктер» тақырыбына қараңыз) – белсенділігі жағынан изониазидке ұқсас, қандағы терапевті концентрациясы 8-12 сағат, жасуша жанындағы, жасуша ішіндегі жасушадағы және казеозды ошақтағы (каверн ішіндегі) орналасқан микобактерияларға басқа препараттар әсері болмағанда тиімді.
Стрептомицин («Антибиотиктер» тақырыбына қараңыз) – тек жасуша жанындағы микобактерияларға әсер етеді. Стрептомицин аналогтары (канамицин, амикацин, флоримицин, капреомицин) – кейде стрептомицинге тұрақтылық жағдайында тиімді. Этамбутол – жасушадан тыс және жасуша ішінде орналасқан микобактериялардың өсуін тоқтатып, бактериостатикалық әсер көрсететін синтетикалық препарат. Этамбутол АІЖ-да жақсы сіңіріліп, басқа туберкулезға қарсы дәрілермен (микобактериялардың тұрақтылығын алдын алу үшін) қиыстырып қолданылады. Жанама әсері: аз байқалады, көз көруінің нашарлауы, түсті қабылдаудың бұзылуы (жасыл және қызыл түстің), жүрек айну, анорексия, бас айналу, тері бөртпелері. Қолдануға қарсы көрсеткіштер: көз көруінің бұзылулары, жүктілік.
Ethambutolum-этамбутол (Б): 0,1; 0,2 және 0,4 таб. шығарылып, бір рет таңертеңгі тамақтан соң белгіленеді. Пиразинамид – жасуша ішінде орналасқан микобактерияларға бактерицидті әсер етіп, жұлын ми сұйықтығы мен туберкулезбен зақымдалған ошаққа жеңіл өтетін синтетикалық препарат. Казеозды лимфаденитте, туберкуломада, казеозды пневмониялық процеске әсер етеді. Жанама әсерлері: диспепсия, анорексия, аллергиялық реакциялар, буын ауруы, подагра, бауыр қызметінің бұзылуы. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: бауыр қызметінің бұзылуы мен подагра.
4. Мерезге қарсы (сифилиске қарсы) дәрілер
Мерезді емдеудің негізгі препараттары қысқа және ұзақ әсерлі пенициллиндер, мерездің барлық кезеңдеріне әсер етіп, спирохеттерге тұрақтылық пайда болмайды. Цефалоспориндердің І және ІІІ буыны, макролидтер, тетрациклиндер мерезді емдеуде қосымша антибиотиктер болып табылады, бірақ олардың тиімділігі төмен.
Висмут препараттары: бийохинол, бисмоверол.
Әсер ету механизмі: микроорганизм ферменттерінің сульфгидрильді тобын тежеп, бактериостатикалық әсер көрсетеді. Әсер ету спектрі: тек мерез (сұр трепонема) қоздырғышына. Қолданылуы: мерездің барлық түріне, белсенділігі жағынан бензилпенициллиндерге орын береді. Жанама әсері: гингивит, стоматит, қызыл иек жанында сұр висмуттық жиек түзілуі, дерматит, колит, бауыр және бүйрек зақымдалуы. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: ауыз қуысының зақымдалуы, бауыр және бүйрек аурулары.
Biiochinolum – бийохинол (Б): 100 мл флаконда (кірпіш қызыл түсті висмут тұзының қоспасы) – 3 мл-ден 3 күнде 1 рет жылы күйінде б/е енгізіледі.
Мерезді емдеу арнайы кестемен стационар жағдайында жүргізіледі.
5. Саңырауқұлақтарға қарсы дәрілер
Қазіргі кезде кең таралған ауруларды (микоздар) көптеген патогенді және шартты патогенді саңырауқұлақтар шақырады. Қоздырғышына байланысты өздеріне сай саңырауқұлаққа қарсы әсері бар препараттарды белгілейді. Онымен бірге препараттардың фармакокинетикасы мен улылық ерекшеліктеріне үлкен мән беріледі.
Паразитті саңырауқұлақтармен шақырылған микозды емдеу үшін саңырауқұлаққа қарсы дәрілер тағайындалады.
1. Беттік микоздар: а) дерматомикоздар (эпидермофития, трихофития, микроспория, онихомикоздар және т.б.) – тері, шаш, тырнақты зақымдайды.
б) кандидамикоздар (қоздырғышы – ашытқы тәрізді саңырауқұлақ түрі Candida) – шырышты қабықша мен теріні зақымдайды.
2. Жүйелі микоздар (бластомикоз, кокцидиоидоз, криптококкоз, гистоплазмоз, актиномикоз, нокардиоз, кандидоз, аспергиллез) – ішкі ағзаларды: өкпе, бауыр, АІЖ-н, ми мен ми қабықшаларын, сүйек, буын, лимфа түйіндерін зақымдайды.
Саңырауқұлақтарға қарсы дәрілердің жіктелуі:
1. Полиенді антибиотиктер: нистатин, леворин, натамицин (пимафуцин), амфотерицин В (фунгизон), микогептин. Әсер ету механизмі: саңырауқұлақтардың жасуша мембранасының өткізгіштігін бұзып, мөлшеріне байланысты фунгистатикалық және фунгицидті әсер көрсетеді. Микроорганизмдердің екіншілік резистенттілігі баяу пайда болады. Нистатин, леворин және натамицин АІЖ-ң, тыныс алу жолдарының, қынаптың шырышты қабығы мен терінің кандидамикозын емдеу және оның алдын алу үшін қолданылады. Барлық препараттар ішке таблетка түрінде, жергілікті жағылма, вагинальді супп. (нистатин) немесе таб. (натамицин), еріт. ингаляциялау үшін, шаю, бүрку үшін (леворин) ерітінді түрінде қолданылады. Леворин кейде нистатиннің әсері болмаған жағдайда қолданылады.
Жанама әсері: диарея, дене қызуының көтерілуі (нистатин), терінің қышуы (леворин) байқалуы мүмкін. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: леворин – бауыр, АІЖ-ң ауруларында, жүктілікте; натамицин – тері туберкулезінде.
Nystatinum – нистатин (Б): 250 000 ӘБ және 500 000 ӘБ таб. – 1-2 таб. тәулігіне 3-4 рет; 1% жағылма; 250 000 ӘБ және 500 000 ӘБ ректальды және вагинальды суппозиторий түрінде шығарылады. Нистатиннің қиыстырылған препараты: полижинакс (нистатин+полимиксин В+неомицин).
Амфотерицин В – басқа саңырауқұлаққа қарсы дәрілер әсер етпеген жағдайда, жүйелі микозда қолданылады. Амфотерицин В АІЖ-да сіңірілмейді. Жанама әсері: улы; қызба, тырысу, гипотония, гипокалиемия, флебит, анемия; бауыр, бүйрек, жүрек жұмысының бұзылуы мүмкін; өмірлік маңызды жағдайда дәрігердің қадағалауымен белгіленеді. Балалар тәжірибесінде улылығы төмен АІЖ-да жақсы еритіндіктен пероральды қолдануға арналған амфоглюкамин аналогы қолданылады. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: бауыр, бүйрек, қан жүйесі қызметі бұзылуы, қант диабеті.
Amphotericinum B – амфотерицин В (Б): 50 000 ӘБ флаконда шығарылып, 10 мл инъекцияға арналған суда ерітіп, 450 мл 5% глюкоза ерітіндісіне қосып, 4-6 сағат бойы тамшылатып к/т аптасына 2-3 рет енгізеді; 15,0 және 30,0 (1г – 30000 ӘБ) жағылмасы бар.
Микогептин – құрылысы, әсер ету спектрі мен фармкологиялық әсері жағынан амфотерицин В-ға ұқсас, бірақ АІЖ-да жақсы сіңіріледі, сондықтан ішке (таб.) және жергілікті (жағылма түрінде) қолданады.
2. Имидазол және триазол (азолдар) туындылары: кетоконазол (низорал), миконазол (дактарин), клотримазол (канестен, кандибене), эконазол (певарил), изоконазол (травоген), бифоназол (миноспор), флуконазол (дифлюкан), итраконазол (орунгал), тенонитрозол (атрикан), тионазол (вагистат), флутримазол (мицетал). Әсер ету механизмі: саңырауқұлақтардың жасуша мембранасының өткізгіштігін бұзып, фунгицидті әсер етеді. Қолдану көрсеткіштері: беткі және терең микозда.
Ketokonazol – кетоконазол (Б): 0,2 таб. шығарылып, 1 таб. күніне 1 рет тамақ үстінде; 2% жағылма түрінде шығарылады. АІЖ-да жақсы сіңіріліп, ұлпалармен сұйықтықтарға жеңіл өтеді. Жанама әсері: диспепсия, бас ауыру, тері қышымасы, ұйқы келуі, гинекомастия, бауыр қызметінің бұзылуы. Жүктілікте, лактацияда, бауыр және бүйрек қызметінің бұзылуында қолдануға болмайды.
Миконазол – улы, ішкі және жергілікті (крем, вагинальды таблеткалар және суппозиторийлер) белгіленіп, к/т (жүйелі микозда) енгізіледі.
Клотримазол, эконазол, изоконазол, бифоназол –
Кейде бас ару , бас айналу,ұйқысыздық немесе ұйқының келмеуі, қан құрамының өзгеруі,бүйрек пен бауыр қызыметінің бұзылуы байқалуы мүмкін.Жүктілікте,емізулі әәйелдерге ,15жасқа дейінгі балаларға ,жоғары сезімталдықта және эпелепсияда (тырысу болуы мүкін) қолдануға болмайды.
Ciprofloxacinum-ципрофлоксацин(Б):0,25және0,5 таб. (шайнамай) тәулігіне 2 рет;0,2%50 және 100мл ерітіеді түрінде флаконда шығарылып ,тамшылатып тәулігіне 2 рет баяу;1%10мл ерітінді амп.-50мл 0,9%NaCl ерітінді немесе глюкозамен бірге-0,3%5мл еріт.флаконда –көз тамшысы түрінде шығарылады.
Ескерту:фторхинолдарды антадциттермен,сукральфаттармен ,темір препараттарымен (хинолдардың сіңірілуі төмендейді)бірге колданға болмайды.
г)Хиноксалин туындылары.Хиноксидин,диоксидин-бактерицидті әсері бар,әсер ету спектрі кең,сонымен катар көкіріңді таяқшаларға,протейге анаэробтарга т.б әсер етеді.Ауыр іріңді- қабыну процестерінде,өкпе фбсцесінде,іріңді плевритте сепсисте,терең қуысты жараларда т.б қолданылады.
Бұл препараттар өте улы және жанама әсері өте көп болғандықтан,стационар жағдайында ,дәрігердің қатаң қадағалауында тек ересектерге тағайындалады.
Жанама әсері:бас ауру,дене қызуының көтерілуі,диспепсия,аллергиялық реакциялар,бұлшық ет тырысулары т.б.Терогенді және эмбриотоксикалық әсеріне байланысты жүктілікте қолдануға болмайды.
3. Туберкулезге қарсы дәрілер.
Қазақстанда туберкулез әлеуметтік тұрмыстық жағдайға байланысты негізгі орын алады. Сондықтан туберкулезге қарсы препараттар өзінің мәнін жоғалтпады және олардың номенклатурасы әр жылы жаңа препараттармен толықтырылда.Қазіргі таңда ғалымдардың негізгі мақсаты белсенділігі жоғары ,улылыгы мен жанама әсері төмен препараттарды іздестіру болып табылады.Маңыздысы болып микробактерияға тұрақтылық баяу пайда болуы болып саналады.Мұндай препараттар медициналық тәжірибиеде бағасы төмен болуы қажет,себебі олармен емдеу мерзімі ұзақ болып келеді.Туберкулезді дәрілерді кешенді емдеуде негізгі орынды химиотерапевтикалық дәрілер алады. Туберкулезге қарсы дәрілер антимикробты спектрі бойынша айтарлықтай ерекшеленеді,Туберкулез химотерапиясының ұзақтығы (12-16 ай одан да көп) ескере отырып ,қоздырғышқа тұрақтылық мәселесіне үлкен мән беріледі.Негізінен кейбіреулеріне (рифампицин,стрептомецин) ол тез, басқаларға салыстырмалы баяу (натрий парааминносамицилаты)пайда болады.
Туберкулезге қарсы дәрілердің жіктелуі:
Негізгі препараттары (І -топ):изониазид , рифампицин , пиразинамид ,этамбутол ,стрептомицин- әсері жоғары, жеңіл қабылданады, бірақ туберкулез микобактериясына тұрақтылық тез пайда болады.
Қосымша препараттары (ІІтоп): этионамид, протионамид, канамицин, циклосерин, натрий пара -аминасалицилаты(ПАСҚ,аминацин),тиоацеазон- белсенділігі төмен ,улылығы жоғары ,микробактериялардың негігі препараттарға тұрақты болғанда немесе оларды қабылдай алмаған жағдайда қолданылады.Тұрақтылық даму жылдамдығы төмендету үшін 2-3 препараттарды қиыстырады.Емдеу барысында бірден бірқатар туберкулезге қарсы дәрілерді қолданудың мағынасында берілген нақастың белгілі препараттарға сезімталдығын белгісіз болуы және бірнеше аптадан кейін анықталу мүмкіндігі жатыр.Сонымен ем неғұлым ерте басталса соғұрлым жақсы ем жүреді, сондықтан химиотерапияны бактериологиялық зерттеулердің нәтежиелерін күтпей бастайды.
Изониазид(изоникотин қышқылының гидразиді(ГИНҚ),тубазид)-тек туберкулез микобактериясына әсер ететін синтетикалық препараттар ,туберкулезге қарсы дәрілердің ішінде әсері жоғары болып табылады.Әсер ету механизмі:ауыр металл иондармен хеалтты кешен түзіп , микробактерияның тынысын тежейді.Жасуша жаныда және жасуша ішінде орналасқан микробактерияларға бактериостатикалқ немесе бактерицидті әсер көрсетеді.ФІЖ-да жақсы сіңіріліп , ағзаның барлық ұлпаларына өтеді ,сонымен қатар гематоэнцефальді кедергіден өтіп ,қандағы терапевті концентрациясы 6 сағаттан 24 сағатқа дейін сақталады,Изониазид туберкулезді барлық түрінде сонымен бірге алдын алу үшін де қолданылады.
Жанама әсері:нейтротоксикалқ(шеткерлік нервиттер –алдын алу үшін В6 тағайындалады),бас ауру , бас айналу, журек тұсының ауыруы, лоқсу, құсу, терінің аллергиялық реакциялары, ұйқысыздық,дәрілік гепетит ,ерлерде гинекомастия,ал әйелдерде меноррагия бақалады.Қолдануга қарсы көрсеткіштері:эпилепсия және тырысу ұстамасына бейімділік ,брын полиомиелитпен ауырған жағдай,бауырмен бүйрек қызыметінің бұзылуы,айқын атеросклероз ,ал флебитте к/т енгізуге болмайды.
Isoniazidum – изнониазид (Б): 0,1; 0,2 және 0,3 таб. – тамақтан кейін; 10% 5 мл. еріт. амп. Шығарылып, б/е, к/т, ингаляциялық, каверноз ішіне енгізіледі.
Изониазидтің аналогтары: фтивазид, салюзид, метазид, атионамид, протионамид – белсенділігі мен улылығы төмен.
Рифампицин («Антибиотиктер» тақырыбына қараңыз) – белсенділігі жағынан изониазидке ұқсас, қандағы терапевті концентрациясы 8-12 сағат, жасуша жанындағы, жасуша ішіндегі жасушадағы және казеозды ошақтағы (каверн ішіндегі) орналасқан микобактерияларға басқа препараттар әсері болмағанда тиімді.
Стрептомицин («Антибиотиктер» тақырыбына қараңыз) – тек жасуша жанындағы микобактерияларға әсер етеді. Стрептомицин аналогтары (канамицин, амикацин, флоримицин, капреомицин) – кейде стрептомицинге тұрақтылық жағдайында тиімді. Этамбутол – жасушадан тыс және жасуша ішінде орналасқан микобактериялардың өсуін тоқтатып, бактериостатикалық әсер көрсететін синтетикалық препарат. Этамбутол АІЖ-да жақсы сіңіріліп, басқа туберкулезға қарсы дәрілермен (микобактериялардың тұрақтылығын алдын алу үшін) қиыстырып қолданылады. Жанама әсері: аз байқалады, көз көруінің нашарлауы, түсті қабылдаудың бұзылуы (жасыл және қызыл түстің), жүрек айну, анорексия, бас айналу, тері бөртпелері. Қолдануға қарсы көрсеткіштер: көз көруінің бұзылулары, жүктілік.
Ethambutolum-этамбутол (Б): 0,1; 0,2 және 0,4 таб. шығарылып, бір рет таңертеңгі тамақтан соң белгіленеді. Пиразинамид – жасуша ішінде орналасқан микобактерияларға бактерицидті әсер етіп, жұлын ми сұйықтығы мен туберкулезбен зақымдалған ошаққа жеңіл өтетін синтетикалық препарат. Казеозды лимфаденитте, туберкуломада, казеозды пневмониялық процеске әсер етеді. Жанама әсерлері: диспепсия, анорексия, аллергиялық реакциялар, буын ауруы, подагра, бауыр қызметінің бұзылуы. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: бауыр қызметінің бұзылуы мен подагра.
4. Мерезге қарсы (сифилиске қарсы) дәрілер
Мерезді емдеудің негізгі препараттары қысқа және ұзақ әсерлі пенициллиндер, мерездің барлық кезеңдеріне әсер етіп, спирохеттерге тұрақтылық пайда болмайды. Цефалоспориндердің І және ІІІ буыны, макролидтер, тетрациклиндер мерезді емдеуде қосымша антибиотиктер болып табылады, бірақ олардың тиімділігі төмен.
Висмут препараттары: бийохинол, бисмоверол.
Әсер ету механизмі: микроорганизм ферменттерінің сульфгидрильді тобын тежеп, бактериостатикалық әсер көрсетеді. Әсер ету спектрі: тек мерез (сұр трепонема) қоздырғышына. Қолданылуы: мерездің барлық түріне, белсенділігі жағынан бензилпенициллиндерге орын береді. Жанама әсері: гингивит, стоматит, қызыл иек жанында сұр висмуттық жиек түзілуі, дерматит, колит, бауыр және бүйрек зақымдалуы. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: ауыз қуысының зақымдалуы, бауыр және бүйрек аурулары.
Biiochinolum – бийохинол (Б): 100 мл флаконда (кірпіш қызыл түсті висмут тұзының қоспасы) – 3 мл-ден 3 күнде 1 рет жылы күйінде б/е енгізіледі.
Мерезді емдеу арнайы кестемен стационар жағдайында жүргізіледі.
5. Саңырауқұлақтарға қарсы дәрілер
Қазіргі кезде кең таралған ауруларды (микоздар) көптеген патогенді және шартты патогенді саңырауқұлақтар шақырады. Қоздырғышына байланысты өздеріне сай саңырауқұлаққа қарсы әсері бар препараттарды белгілейді. Онымен бірге препараттардың фармакокинетикасы мен улылық ерекшеліктеріне үлкен мән беріледі.
Паразитті саңырауқұлақтармен шақырылған микозды емдеу үшін саңырауқұлаққа қарсы дәрілер тағайындалады.
1. Беттік микоздар: а) дерматомикоздар (эпидермофития, трихофития, микроспория, онихомикоздар және т.б.) – тері, шаш, тырнақты зақымдайды.
б) кандидамикоздар (қоздырғышы – ашытқы тәрізді саңырауқұлақ түрі Candida) – шырышты қабықша мен теріні зақымдайды.
2. Жүйелі микоздар (бластомикоз, кокцидиоидоз, криптококкоз, гистоплазмоз, актиномикоз, нокардиоз, кандидоз, аспергиллез) – ішкі ағзаларды: өкпе, бауыр, АІЖ-н, ми мен ми қабықшаларын, сүйек, буын, лимфа түйіндерін зақымдайды.
Саңырауқұлақтарға қарсы дәрілердің жіктелуі:
1. Полиенді антибиотиктер: нистатин, леворин, натамицин (пимафуцин), амфотерицин В (фунгизон), микогептин. Әсер ету механизмі: саңырауқұлақтардың жасуша мембранасының өткізгіштігін бұзып, мөлшеріне байланысты фунгистатикалық және фунгицидті әсер көрсетеді. Микроорганизмдердің екіншілік резистенттілігі баяу пайда болады. Нистатин, леворин және натамицин АІЖ-ң, тыныс алу жолдарының, қынаптың шырышты қабығы мен терінің кандидамикозын емдеу және оның алдын алу үшін қолданылады. Барлық препараттар ішке таблетка түрінде, жергілікті жағылма, вагинальді супп. (нистатин) немесе таб. (натамицин), еріт. ингаляциялау үшін, шаю, бүрку үшін (леворин) ерітінді түрінде қолданылады. Леворин кейде нистатиннің әсері болмаған жағдайда қолданылады.
Жанама әсері: диарея, дене қызуының көтерілуі (нистатин), терінің қышуы (леворин) байқалуы мүмкін. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: леворин – бауыр, АІЖ-ң ауруларында, жүктілікте; натамицин – тері туберкулезінде.
Nystatinum – нистатин (Б): 250 000 ӘБ және 500 000 ӘБ таб. – 1-2 таб. тәулігіне 3-4 рет; 1% жағылма; 250 000 ӘБ және 500 000 ӘБ ректальды және вагинальды суппозиторий түрінде шығарылады. Нистатиннің қиыстырылған препараты: полижинакс (нистатин+полимиксин В+неомицин).
Амфотерицин В – басқа саңырауқұлаққа қарсы дәрілер әсер етпеген жағдайда, жүйелі микозда қолданылады. Амфотерицин В АІЖ-да сіңірілмейді. Жанама әсері: улы; қызба, тырысу, гипотония, гипокалиемия, флебит, анемия; бауыр, бүйрек, жүрек жұмысының бұзылуы мүмкін; өмірлік маңызды жағдайда дәрігердің қадағалауымен белгіленеді. Балалар тәжірибесінде улылығы төмен АІЖ-да жақсы еритіндіктен пероральды қолдануға арналған амфоглюкамин аналогы қолданылады. Қолдануға қарсы көрсеткіштері: бауыр, бүйрек, қан жүйесі қызметі бұзылуы, қант диабеті.
Amphotericinum B – амфотерицин В (Б): 50 000 ӘБ флаконда шығарылып, 10 мл инъекцияға арналған суда ерітіп, 450 мл 5% глюкоза ерітіндісіне қосып, 4-6 сағат бойы тамшылатып к/т аптасына 2-3 рет енгізеді; 15,0 және 30,0 (1г – 30000 ӘБ) жағылмасы бар.
Микогептин – құрылысы, әсер ету спектрі мен фармкологиялық әсері жағынан амфотерицин В-ға ұқсас, бірақ АІЖ-да жақсы сіңіріледі, сондықтан ішке (таб.) және жергілікті (жағылма түрінде) қолданады.
2. Имидазол және триазол (азолдар) туындылары: кетоконазол (низорал), миконазол (дактарин), клотримазол (канестен, кандибене), эконазол (певарил), изоконазол (травоген), бифоназол (миноспор), флуконазол (дифлюкан), итраконазол (орунгал), тенонитрозол (атрикан), тионазол (вагистат), флутримазол (мицетал). Әсер ету механизмі: саңырауқұлақтардың жасуша мембранасының өткізгіштігін бұзып, фунгицидті әсер етеді. Қолдану көрсеткіштері: беткі және терең микозда.
Ketokonazol – кетоконазол (Б): 0,2 таб. шығарылып, 1 таб. күніне 1 рет тамақ үстінде; 2% жағылма түрінде шығарылады. АІЖ-да жақсы сіңіріліп, ұлпалармен сұйықтықтарға жеңіл өтеді. Жанама әсері: диспепсия, бас ауыру, тері қышымасы, ұйқы келуі, гинекомастия, бауыр қызметінің бұзылуы. Жүктілікте, лактацияда, бауыр және бүйрек қызметінің бұзылуында қолдануға болмайды.
Миконазол – улы, ішкі және жергілікті (крем, вагинальды таблеткалар және суппозиторийлер) белгіленіп, к/т (жүйелі микозда) енгізіледі.
Клотримазол, эконазол, изоконазол, бифоназол –