Файл: Саясаттанупнібойыншадифференциалдысына.docx

3. Қазіргі кезеңдегі ғаламдық проблемалар

664. 
     Қазіргі кезеңдегі ғаламдық проблемалар – бұл адамзаттың әлеуметтік дамуымен байланысты, өмірлік қажетті проблемалар жиынтығы. Қазіргі кезеңдегі ғаламдық проблемалардың айрықша белгілері - барлық мемлекеттердің, адамзаттың өмірлік қажеттіліктері қозғалады; адамзаттың позитивті дамуына қатер төндіреді; өз шешіміне барлық мемлекет пен халықтың ұжымдық күш салуын талап етеді.
     

3. 1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23

Қазіргі кезеңдегі ғаламдық проблемалар

665. 
     Қазіргі кезеңдегі ғаламдық проблемалардың негізгі топтары: Халықаралық қатынас саласымен байланыстылар: бейбітшілікті сақтау мәселесі, әлсіз дамыған мемлекеттердің экономикалық артта қалу қиындықтарын жеңу, халықаралық терроризммен күрес.
     
666. Қоғам мен жеке адамның өзара қарым – қатынасымен байланысты: аштық пен күрес, білім мен денсаулық саласының маңызды мәселелерінің шешімі, адамзат өмір сүруінің рухани саласын қорғау.
667. 
     Табиғат пен адамның өзара қарым – қатынасымен байланысты: экологиялық, энергетикалық, шикізаттық, азық – түліктік және дамографиялық.
     
668. 
     
     
669. 
     
     

39. Халықаралық қатынастар түсінігі және негізгі субъектілері.

670. 
     Халықаралық қатынас – бұл экономикалық, саяси, диполматиялық, әлеуметтік, құқықтық, әскери және гуманитарлық байланыс пен әлемдік қауымдастықтың негізгі субъектілері арасындағы қатынастар жиынтығы.
     
671. 
     Халықаралық қатынастарға ықпал ететін факторлар: әлемдік экономикалық жағдай; әскери стратегиялық жағдай; жеке мемлекеттердің ықпалы, табиғи ортаның әсері; шикізат және табиғи ресурстар жағдайы.
     
672. 
     Халықаралық қатынастардың негізгі субъектілері:халық; мемлекет; мемлекетаралық ұйым; әлемдік, регионалдық саяси үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдар.
     
673. 
     Қазіргі кезеңдегі халықаралық қатынастың дамуының негізгі тенденциялары: әлемнің тұтастығы мен өзара тәуелділіктің артуы; халықаралық қатынаста көпұлтты жүйенің пайда болуы; әлемдегі әлеуметтік әр тектіліктің сақталуы; қарама - қайшылықтар мен шиеленістерді шешуде саяси құралдардың ролінің артуы; проблемаларды шешудің дәстүрлі жолдарымен әлемдік дамудың шынайылығы арасындағы қарама – қайшылықтардың шиеленісуі; бірдіндеп геосаяси кеңістіктің капитал, тауар, қызмет түрлері бар біріккен аймақты құруы.
     
674. 
     Халықаралық құқық пен мемлекеттердің келісімдеріне сәйкес осы жүйеде халықаралық құқық субъектілігі (құқықтар мен міндеттер) бар субъектілер халықаралық қатынастардың субъектілері болып табылады.
     
675. 
     Халықаралық қатынастардың ең маңызды құрамдас бөлігі мемлекетаралық қатынастар, сәйкесінше мемлекеттер олардың субъектілері ретінде.
     
676. 
     Халықаралық қатынастардың субъектілері – өздерінің практикалық әрекеттері арқылы бүкіл адамзат тағдырына қатысты мәселелерді шешетін әлеуметтік қауымдастықтар. Халықаралық қатынастар субъектілері ретінде қарастырылады:
     
677. 
     -ұлттық мемлекеттер
     
678. 
     -халықаралық үкіметтік және үкіметтік емес (үкіметтік емес) ұйымдар;
     
679. 
     -трансұлттық корпорациялар;
     
680. 
     -діни бірлестіктер;
     
681. 
     -қоғамдық-саяси қозғалыстар.
     
682. 
     Олардың субъектілері арасындағы халықаралық қатынастар екіжақты немесе көпжақты негізде құрылады, жаһандық немесе аймақтық болып табылады.
     
683. 
     
     
684. 
     
     

39. Қазіргі халықаралық қатынастар жүйесіндегі Қазақстан.

685. 
     Сыртқы саясат – мелекеттің халықаралық қарым-қатынаста ұстанған бағыты. Ол осы мемлекеттің өз қағидалары мен мақсаттарына сәйкес басқа мемлекеттермен жасайтын қарым – қатынастарын реттейді. Сыртқы саясаттың негізгі өзегі – ұлттық мүдде. Ол ұлттың еркін және тәуелсіз мемлекет есебінде сақталуын, өмір сүруін, сыртқы қауіптен қорғануын, ұлттық әл – ауқаттың өсуін, халықаралық аренада мемлекеттің экономикалық және саяси позициясын қорғауды қамтиды.
     
686. 
     Сыртқы саясат мемлекеттің ішкі саясатымен тығыз байланысты. Мемлекеттің саяси жүйесі, билік тұтқасының бағыт – бағдары, алға қойған мақсаты, саяси құрылымы, даму деңгейі — бәрі сыртқы саясатпен ұштасып жатады.
     
687. 
     Егеменді Қазақстан халықаралық қатынастар жүйесінде Қазақстан Республикасы егеменді ел болып, өзінің тәуелсіздігін алғаннан кейін өзінің сыртқы саясатын ұлттық- мемлекеттік мүддесіне сай жүргізе бастады. Ол дүниежүзілік қауымдастыққа дербес субъект ретінде белсене кірісуде. Мұның жарқын дәлелі – Қазақстан Республикасының Біріккен Ұлттар Ұйымының толық құқылы мүшесі болуы. Еліміздің Хельсинки келісімне қосылуы, СШҚ – 1 Шартына, Лисобон хаттамасына қол қоюы және Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа неуі оның халықаралық беделін ны – ғайтып, егемендін, қауіпсіздігін және шекараларының мызғымастығын баянды етті. Бұған АҚШ – пен «Дмократиялық серіктестік туралы хартияға» қол қоюы, НАТО – ның «бейбітшілік мүддесіндегі серіктестік» бағдарламасына қосылу,
     
688. 
     АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, Франция және Қытай сияқты ядролы державалардың Қазақстанға берген қауіпсіздік кепілдіктері жәрдемдесті.
     
689. 
     Республиканың тиісті халықаралық институттармен, бірінші кезекте ЮНЕСКО – мен қайырымдылық және мәдени салаларда тығыз байланыс жасап отыр. Оның айғағы – ұлы Абайдың 150 жылдық мерейтойы көптеген елдерде ЮНЕСКО – ның демеуімен аталып өтуі.
     
690. 
     Елімізді қазір дүние жүзінің 150 мемлекеті таныды, олардын 105 – імен дипломатиялық қатынастар орнатылады. Шетелдерде 29 елшілік ашылып, Алматыда 40 елшілік пен мисся, халықаралық және ұлттық ұйымдардың 16 өкілдігі жұмыс істейді.
     
691. 
     Қазақстанның сыртқы саясатының негізінде өзінің қауіпсіздігін, егемендігі мен территориялық тұтастығын қамтамсыз ететін, мемлекетіміздің дүниежүзілік қауымдастыққа енуіне, республика ішіндегі реформаларды жүзеге асыруға оның тиімді және өсіңкі экономика, тұрақты демократиялық институттар жасауға, барлық республика халқының құқығы мен бостандықтарын қорғауға қолайлы жағдайлар жасау мүдделері жатыр.
     
692. 
     Біздің географиялық жағдайымыздың тиімсіз де жері бар. Ол ашық теңізге тікелей шығу мүмкіндігінің тиімсіз де жері бар. Ол ашық теңізге тікелей шығу мүмкіндігінің жоқтығы, қатынас жорлдарынан қашықта орналасуымыз. Мұның бәрі халықаралық экономикалық байланыстарға қатынасуымызды қиындата түседі және сыртқы саясатты құрүға да әсерін тигізуде. Сондықтан көршілес мемлекеттермен, оның ішінде ең алдымен Ресеймен өзара қатынастардың болуының мәні зор. Бұл ел, біріншіден, Батыспен қатынас жолының қақпасы болып тұр. Екіншіден, республикамызда тұратын орыстардың саны көп. Үшіншіден, Ресейде де бірталай қазақтар тұрады. Төртіншіден, Петр Біріншіден бастап Ресей Қазақстанға Азия елдерінің кілті мен қақпасы ретінде қарағанда. Екі елдің арақатынасы дұрыс болса, ел де тыныш болады. Сондықтан 1992 жылғы 25 мамырда Н.Ә: Назарбаев пен Б.Н. Ельцин Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасында Достық , ынтымақтастық және өзара көмек туралы шартқа қол қойды.
     
693. 
     Сыртқы саясаттың экономикаға байланысы Республиканың сыртқы саясатына экономикалық байланыстарды нығайтып, дамыту да кіреді. Бүгінде республикада 200- ге жуық шетел фирмаларының, банкілерінің, өзге ұйымдарының өкілдері бар. Қазақстан қазір әлемнің 80-нен астам еліне өнімдер шығарады. Тауар айналымының Қытайға — 22 %, Германияға — 13,6 % , Ұлыбританияға — 11,6 % , Шверцарияға – 11 % , Нидерландыға- 4,7
     
694. 
     % , Австрияға – 2,5 % , келеді. Елімізде 2000- нан астам кәсіпорындар тіркелген. Біздің серіктестеріміздің ішінде дүние жүзіне белгілі “Шеврон”,
     
695. 
     “Эльф Акитан”, “Бритши Гэз”, “Мобил”, “Токсако”, “Амоко”, “Алджип” мұнай, газ өндіретін компаниялары және басқалары бар.