Мақсаты: емдік, қабынуды қайтару, сіңдіріп тарату және ауыруды басу.

Көрсеткіштері: бас сақинасы (мигрень), талықсу (коллапс), ішек, өт жолдарының түйіліп ауыруында, бронхиальдық астма, бұлшық ет пен буындардағы ауырулары.

Қарсы көрсеткіштері : іш пердесінің қабынуы.

Құрал-жабдықтар: ыстық (t-60-70⁰С) суы бар ыдыс, су термометрі, 2 салфетка, клеенка, мақта, сүлгі.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның рұқсатын алыңыз.
   
2. 
   Компресс қоятын жердің тері қабатын тексеріп алыңыз.
   
3. 
   Гигиеналық деңгейде қол деконтаминациясын жүргізіңіз.
   
4. 
   8 қабатты салфетканы ыстық суға салып сулап, оны сығыңыз.
   
5. 
   Дененің тиісті учаскесіне ылғалды салфетканы тығыз 5-10 минуттай басыңыз.
   
6. 
   Салфетканы клеенкамен, сосын үстінен қалың жүннен тоқылған матамен жабыңыз.
   
7. 
   Бірнеше минуттай компресті қолыңызбен ұстап тұрыңыз, оны салқындаған сайын ауыстырыңыз (бинт салмайды).
   
8. 
   Терінің ылғалды бетін сүлгімен құрғатып сүртіңіз.
   
9. 
   Науқасты жылы жабыңыз.
   
10. 
    Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.
    

Ескерту: клеенка үстіне жылытқыш қоюға немесе қалың тоқылған матаны жабуға болады.

58. 
    Салқын компресті қою
    

Мақсаты: емдік, қан тамырларын тарылту әсері, жергілікті салқындату, ауырсынуды басатын әсері.

Көрсеткіштері: жұмсақ ұлпалардың (ткандердің) сіңірдің (байламы), сүйек қабығының жарақаттануы мен зақымдануынын бірінші тәулігінде, мұрыннан қан кетуде, қызбаның 2 кезеңінде.

Қарсы көрсеткіштері: іштің түйіліп ауыруында (іштің спастикалық ауруларында), талықсу (коллапс), шок.

Құрал-жабдықтар: салқын суы бар ыдыс, бірнеше рет қабатталған 2 салфетка, қолғап, ҚЖКЖК

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Гигиеналық деңгейде қол деконтаминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Даярлаған салфетканы салқын суға салып сулап, оны сығыңыз.
   
4. 
   Салфетканы бірнеше қабатпен бүктеңіз.
   
5. 
   Дененің тиісті учаскесіне салфетканы салыңыз.
   
6. 
   Әрбір 2-3 минут сайын салфетканы ауыстырып тұрыңыз, өйткені салфетка қызыу дене қызумен тез теңесіп кетеді.
   
7. 
   Бірінші салфетканы екіншісімен ауыстырып отырыңыз.
   
8. 
   Емшара аяқталғаннан кейін қолғапты шешіп ҚЖКЖК-ға салыңыз
   

---

Ескерту: бүкіл емшараның ұзақтығы 5 минуттан 60 минутқа дейін.

58. 
    Жылы және дәрілік компресТерді қою
    

Мақсаты: қан тамырларын ұзақ және біркелкі кеңейту, ұлпадағы қан айналуын жақсарту, ауыруын азайту және сіңіру әсерін жасау.

Көрсеткіштері: инъекциядан кейінгі инфильтратта (жергілікті түйінде) бұлшық еттердегі және буындардағы қабыну процестері, мұрын, құлақ аурулары, соғып алғаннан кейінгі 2 тәулікте.

Қарсы көрсеткіштері: қызба, қан құйылу, терідегі іріңді және аллергиялық бөртпелер, тері жамылғысы бүтіндігінің бұзылуы, әртүрлі этиологиядағы ісіктер, жарақат пен соғып алудың бірінші тәулігінде.

Асқынулар: терінің тітіркенуі, күю

Құрал-жабдықтар: компрестік мата немесе 8-10 қабаттап бүктелген дәке салфетка, компрестік қағаз, мақта, бинт, 40% этил спирті немесе дәрілік ерітінділер, 20-25⁰С су, қайшы, қолғап, ҚЖКЖК.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысын түсіндіріп, оны жасауға рұқсатын алыңыз.
   
2. 
   Гигиеналық деңгейде қол деконтаминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Науқастың компресс қоятын жерінің терісін қараңыз.
   
4. 
   Даярланған ерітіндінің (20-25⁰С) біреуіне компрестік дәке салфеткасын ылғалдап, оны аздап қана сығыңыз.
   
5. 
   Дененің қажетті учаскесіне компрестік дәке салфетканы қойыңыз. Әсерін тигізетін аймақтан оның көлемі 2 см артық болуы керек.
   
6. 
   Компрестік матаның немесе дәке салфеткасының үстіне компрестік қағазды салыңыз. Ол алдыңғы қабаттан 2 см-ге енді болуы қажет.
   
7. 
   Компрестік қағаздың үстіне мақтаны қойыңыз (компрестің алдыңғы қабатынан көлемі 2 см артық болуы тиіс).
   
8. 
   Қойған компрес денеге тығыз қабыса жататындай керек, бірақ қозғалысты шектемейтіндей етіп, бинтпен байлаңыз.
   
9. 
   Компресті 6-12 сағатқа қалдырыңыз (дұрысы түнге қарай қою).
   
10. 
    Қолғапты шешіп ҚЖКЖК-ға салыңыз. Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.
    
11. 
    2 сағаттан кейін компрестің дұрыс салынғанын тексеріңіз. Компрестің астына саусағыңызды сұғыңыз, салфетканың ылғалды, терінің жылы екендігіне көзіңізді жеткізіңіз.
    
12. 
    Компресті алып, теріні жылы сумен сүртіп, сүрткімен құрғатып, құрғақ таңғыш салыңыз. Компресс қойған жерді жылы қымтаңыз.
    

Ескерту:

• 
  егер 2 сағаттан кейін салфетка құрғақ болса, онда компресс дұрыс салынбаған;
  
• 
  спирттік компресттер жылдам кебеді, сондықтан оларды әрбір 4-6 сағат сайын ауыстырады;
  
• 
  компресті қайталап қоюды, алдыңғы компресті алғаннан кейін 1 сағат соң қайталауға болады;
  
• 
  қоспасыз иіс су (одеколон) немесе спирт қолданғанда тері қабатын күйдіру мүмкін.
  

---

58. 
    Сүлікті қою
    

Мақсаты: емдік, жергілікті жерден қан алу, қанның ұюын төмендету.

Көрсеткіштері: гипертониялық криз, жүрек аймағының ауруы (стенокардия, миокард инфаркті), қан тамырларының түйінделуі (тромбофлебит), тамырда қанның ұюы (тромбоз вен), тік ішектің айналуы (геморрой), бауыр көк тамырларының іркілуі (венозный застой в печени), глаукома.

Қарсы көрсеткіштері : қан қысымының төмендеуінде (гипотензия), қан аздықта (анемия), қанның ұйюының төмендеуінде (снижение свертываемости крови), аллергиялық жағдайда, антикоагулянтармен емдеу кезеңінде, тері сезімталдығының жоғарлығында.

Қоятын жерлері: емізік тәрізді өсіндінің аймағы (область сосцевидного отростка), оң жақ қабырға асты, кеуде тұсының сол жағы, көк тамырлардың зақымданған жолдары (шахмат тәрізді), құйымшақ айналасы, самай аймағы.

Асқынулар: терінің қышуы, қан ағу, пиодермия, сыздауық, тері асты тіндеріне қан кету.

Құрал-жабдықтар: залалсыздандырылған: таңғыш бинт, науа, шымшуыр (пинцеттерді), тампондар, сүрткілер, пробиркалар, 40% глюкоза ерітіндісі, натрий хлорид

ерітіндісі, тұздалған су, ыдыстағы ыстық су, 6-8 белсенді сүліктер, зарарсыздандыратын ерітіндісі бар ыдыс, қолғап, ҚЖКЖК.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның ем шараға рұқсатын алыңыз.
   
2. 
   Гигиеналық деңгейде қол деконтаминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Науқасқа ыңғайлы қалып беріңіз.
   
4. 
   Дененің қажетті жерін босатып, ашып, теріні қараңыз, қоятын орнында түкті шаш болса қырып алып тастаңыз.
   
5. 
   Залалсыздандырылған мақта шариктерін жылы қайнатылған суда сулап терідегі белгіленген жерді жуыңыз және оны қызарғанша ысқылаңыз.
   
6. 
   Теріні құрғатыңыз.
   
7. 
   Сүлік коятын жерге 40% глюкоза ерітіндісін жағыңыз.
   
8. 
   Банкада суда тұрған сүлікті пинцетпен алып, құйрық жағын пробирканың түбіне қаратып салыңыз.
   
9. 
   Пробирканы дененің қажетті орнына тақап, сілкілей қозғалыс жасап, сүлікті теріге бағыттаңыз.
   
10. 
    Сүлік теріні тістеп жабысқанда және оның алдыңғы бөлігінде толқынды қозғалыс пайда болғанда пробирканы алыңыз.
    
11. 
    Артқы сорғыш ауыз (емізік) астына залалсыздандырылған салфетканы салыңыз.
    
12. 
    Сондай әдіспен барлық сүлікті қойып шығыңыз (бір сәтте 4-тен 12-ге дейін сүлік қояды).
    
13. 
    Сүліктің қозғалысын қамтамасыз ету үшін, оның дене бойын жылы суға суланған мақтамен сұлап шығыңыз.
    
14. 
    Науаны сүліктің қойылған жеріне жақын қойыңыз.
    
15. 
    30-60 минуттай күтіңіз. Дені сау сүлік қанды сорып болған соң, қойған науаға өздігінен түседі.
    
16. 
    Егер сүлік түспесе немесе оны ерте алу қажет болса, алдыңғы сорғыш ауыз (емізік) аймағын тұзды сумен сулаңыз.
    
17. 
    Қолданған сүліктерді зарарсыздандыру ерітіндісіне салыңыз, сосын ҚЖКЖК- ға салыңыз.
    
18. 
    Сүліктің сорған жеріне құрғақ залалсыздандырылған таңғышты үстіне қойып үлкен салфетканы көлемімен бір тәулікке таңып тастаңыз (сүлік сорған жер 6 сағаттан 24 сағатқа дейін қанайды).
    
19. 
    Пайдаланған күтім құралдарын зарарсыздандырыңыз: сүрткілерді, мақта шариктерді, қолғапты ҚЖКЖК-ға салыңыз, қолыңызды жуып, кептіріңіз
    
20. 
    Бір тәуліктен кейін таңғышты ауыстырыңыз, егер қан ағу тоқтамаса, жараның үстіне залалсыздандырылған қысатын таңғыш салыңыз.
    

---

Ескерту:

• 
  сүлік науқастың қанына өзінің сілекей құрамындағы ұйытқыштыққа қарсы әсер ететін антикогулянт – гирудин затын жібереді;
  
• 
  сүлік салған жарақат орны біраз уақытқа дейін (3 сағатқа дейін) қанайды, бұл табиғи жағдай;
  
• 
  асептика ережесі бұзылғанда жарақат орны іріңдейді немесе сол жарақат орны қышитын болады;
  
• 
  сүлікті бір рет қана қолданады.
  

58. 
    ЫлғалдаТЫЛған оттегін мұрын катетері арқылы беру
    

Мақсаты: жүрек-өкпе реанимациясынан кейін, ұлпалардағы гипоксияны азайту, жедел және созылмалы тыныс жетіспеушілігінде, ауыр операциядан кейін, қанды оттегімен қаматамасыз етуді жақсарту.

Көрсеткіштері: қан айналу және тыныс алу жүйелері ауруларында, ауыр жағдайларда дірігердің тағайындауы бойынша қолданылады.

Құрал-жабдықтар: Кислород баллоны,Бобров аппараты, дистилденген су (70% спирт- пенагаситель ретинде), залалсыздандырылған: лоток, мұрын катетері, пинцет, шпатель, турундалар, қолғап, вазелин майы немесе глицерин, жабысқыш пластырь, ҚЖКЖК.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Егер мүмкіншілік болса, науқасқа емшара барысын түсіндіріңіз.
   
2. 
   Науқасқа Фаулер қалпына келтіріңіз.
   
3. 
   Гигиеналық деңгейде қол деконтаминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
4. 
   Бобров аппаратын жұмыс істеуге дайындаңыз:
   

• 
  таза шыны ыдыстың 2/3 көлеміне температурасы 30-40⁰С дистилденген суды, (өкпе ісігінде 70% спиртті) құйыңыз;
  
• 
  жалғанған жерлердің саңылаусыздығын тығындыдағы бұранда көмегімен қамтамасыз етіңіз;
  
• 
  ұзындығы 60 см артық емес резеңке түтікті Бобров аппаратының шыны түтіктеріне кигізіңіз.
  

5. 
   Катетерді енгізер алдында жоғарғы тыныс алу жолдарының өткізгіштігіне көзіңізді жеткізіңіз.
   
6. 
   Катетерді енгізетін бөлігінің ұзындығын (құлақтың кеуілжір қалқаны түбіндегі бүртіктен (томпақтан) мұрын ұшына дейін шамамен 15 см) анықтап, белгі (ұзынша сопақ жабысқақ пластырмен) қойыңыз.
   
7. 
   Катетердің енгізетін бөлігіне залалсыздандырылған вазелин майын немесе глицерин құйыңыз немесе натрий хлорид изотониялық ерітіндісімен немесе дистилденген сумен ылғалдатыңіз.
   
8. 
   Катетердің енгізелетін ұшын 3-4 см қашықтықта жазатын қаламұштай ұстаңыз.
   
9. 
   Катетерді төменгі мұрын жолымен жұтқыншақтың артқы қабырғасына дейін (белгіленген белгіге дейін) еңгізіңіз.
   
10. 
    Тілдің түбірін шпательмен басып, жұтқыншақты қараңыз. Катетердің ұшы жұтқыншақтың артқы қабырғасында көрініп тұрғанына көзіңізді жеткізіңіз.
    
11. 
    Катетердің сыртқы бөлігін жабысқыш пластырмен науқастың жағына, самайына немесе маңдайына жапсырыңыз.
    
12. 
    Енгізілген мұрын катетерінің резеңке түтік арқылы Бобров аппаратының қысқа шыны түтігіне жалғастырыңыз.
    
13. 
    Бобров аппаратының ұзын шыны түтігін резеңке түтік арқылы орталық жүйеден берілетін оттегі шүмегімен немесе оттегі баллонына жалғастырыңыз.
    
14. 
    Оттегі шығатын шүмекті ашыңыз (Бобров аппаратында оттегі көпіршігі суда пайда болады). Оттегін беру жылдамдығын реттеңіз (2-3 л/мин).
    
15. 
    Науқастың мұрынның шырышты қабығын қараңыз. Науқастың қал-жағдайын бағалаңыз.
    
16. 
    Мұрынның шырышты қабығында тітіркену белгілері айқындалса, мұрынға майлы ерітінді тамызыңыз.
    
17. 
    Катетерді алап тастаңыз.
    
18. 
    Катетерді, шпательді зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысқа салыңыз.
    
19. 
    Қолғапты шешіп ҚЖКЖК-ға салыңыз . Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.
    

---

Ескерту:

• 
  катетерді енгізу алдында иімділігінің сақталғанын және оның жарығының болмауын қадағалау қажет;
  
• 
  қауіпсіздік техникасын сақтау (оттегі шырышты қабықты күйдіреді);
  
• 
  ойылудың және мұрын қуысының шырышты қабығының құрғауын алдын алу ескерту мақсатында әрбір 30-60 минут сайын катетердің қалпын ауыстырады.
  

Оттегі жастықшасынан ылғалдатылған оттегін беру
Мақсаты: ұлпалардағы оттегін жоғарлату

Көрсеткіштері: әр түрлі тыныс алудың бұзылуы, тұншығу, газбен улану, өкпе-ісігі, жедел және созылмалы тыныс алу жетіспеушілігі.

Құрал-жабдықтар: оттегі жастықшасы, мундштук, 4 қабаттан жиналған дәке салфетка, 70% спирт ерітіндісі немесе 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісі, зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдыс, су, оттегі бар баллон, ҚЖКЖК.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысын түсіндіріңіз.
   
2. 
   Баллоннан оттегі жастықшасын оттегімен толтырыңыз.
   

Ол үшін:

• 
  оттегі баллонының редукторымен оттегі жастықшасының резеңке түтігін жалғастырыңыз;
  
• 
  жастықшаның түтігіндегі, сосын баллондағы вентильді ашыңыз;
  
• 
  оттегі жастықшасын баллондағы оттегімен толтырыңыз. Әуелі баллондағы, сосын жастықшадағы вентильді жабыңыз. Баллонның редукторынан резеңке түтікті бөліңіз.
  

3. 
   Гигиеналық деңгейде қол деконтаминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
4. 
   Оттегі жастықшаның резеңке түтігіне мундштукті жалғастырыңыз.
   
5. 
   Ылғалды дәке салфеткасымен мундштукті ораңыз.
   
6. 
   Мундштукті науқастың ауызына жақындатып ұстап, жастықшадағы вентильді ашыңыз (ауызға тығыз қоюға болмайды). Оны науқастың ауызынан 1-1,5 см қашықтықта ұстаңыз.
   
7. 
   Дем алу мундштук арқылы ауызбен, ал дем шығару мұрыннан жүргізілетінің науқасқа түсіндіріңіз.
   
8. 
   Оттегін беру жылдамдылығын реттеңіз (1 минутта 4-5 л).
   
9. 
   Оттегі азайған сайын жастықшаның қарама-қарсы шетін қайырып, оттегі толығымен бөлінбегенше басыңыз.
   
10. 
    Науқастан жастықшаны алып, мундштукті бөліңіз.
    
11. 
    Пайдаланған салфетка, қолғапты ҚЖКЖК-ға салыңыз.
    
12. 
    Мундштукті зарарсыздандыру: оны 70% спирт ерітіндісімен немесе 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісімен екі рет арасына 15 минут салып сүртіңіз.
    
13. 
    Қолғапты шешіп ҚЖКЖК-ға салыңыз . Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.
    

Ескерту: оттегі жастықшасын оттегімен толтырғанда қауіпсіздік техникасы сақталу қажет.

VІІІ. Дәрі дәрімектерді қолдану әдістері

---

Смотрите также файлы

• Занятие 1 Задание Используя литературу, составьте таблицу Зарождение эксперимента в отечественной психологии.docx

• Анализ и оценка эффективности инвестиционной деятельности предприятия.docx

• Жолклік оиаларына жедел ден ою жне онда зардап шеккен адамдара уатылы кешенді кмек крсету аидалары.docx

• Подготовительное упр. 1.docx

• 1. Теоретические аспекты обучения немецкому языку на уровне основного общего образования 12.doc