Ескерту: шашты қиюды және қыруды қажет болған жағдайларда өткізеді.

13. 
    Гигиеналық себезгіНі (душты) жүргізу
    

Мақсаты: жеке бас тазалығын сақтау, аурухана ішілік жұқпаны алдын ала ескерту.

Көрсеткіштері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Қарсы көрсеткіштері: науқастың ауыр жағдайы, қан кету, қызба, жарақат, миокард инфарктісі, ми қан айналымының жедел бұзылуы.

Құрал-жабдықтар: клеенка алжапқыш, резеңке қолғап, щетка, шомылғыны тазалайтын заттар, зарарсыздандыратын ерітінді, су термометрі, сабын және жөке, сүлгі, таза іш киімдер, резеңке кілемше, ҚЖКЖК.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Гигиналық деңгейде қол деконтоминациясын жүргізіп,, қолғапты киіп, клеенкалы алжапқышты тағыңыз.
   
2. 
   Желдеткішті жабыңыз, себезгі бөлмесінің еденіне резеңке кілемшені төсеңіз, себезгі бөлмесінің еденін щеткамен және тазартатын заттармен мұқият жуыңыз, зарарсыздандыратын ерітіндімен тазартыңыз.
   
3. 
   Суды ағызыңыз (t 35⁰-38⁰С)
   
4. 
   Науқасқа шешінуге көмектесіңіз және оны шынтақ астынан ұстап себезгі бөлмесінде қойылған табуретке отырғызыңыз.
   
5. 
   Егер науқас өз бетінше жуына алмаса, онда сабынды және жөкені қолдана отырып, оны келесі ретпен жуыңыз: басын, денесін, қолдарын, шат аймағы, бұт аралығын, аяқтарын.
   
6. 
   Науқасқа себезгі бөлмесінен шығуға көмектесіңіз, оны тура сол ретпен сүлгімен сүртіңіз.
   
7. 
   Науқасқа таза киімдерін кигізіңіз.
   
8. 
   Себезгі бөлмесінің еденін щеткамен және тазалайтын заттармен мұқият жуыңыз, зарарсыздандыратын ерітіндімен тазартыңыз.
   
9. 
   Қолданылған күтім заттарын зарарсыздандырыңыз.
   
10. 
    Қолғапты ҚЖКЖК-ғ салыңыз.
    

13. 
    Гигиеналық бҰлауды (ваннаны) жүргізу
    

---

Мақсаты: жеке бас гигиенасын сақтау, аурухана ішілік жұқпаны алдын-ала ескерту.

Көрсеткіштері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Қарсы көрсеткіштері: кез-келген қан кету, науқастың халі ауыр жағдайы, қызба, жарақаттар, тері аурулары, жедел жұқпалы аурулар, миокард инфаркті, ми қан айналымының жедел бұзылуы.

Құрал-жабдықтар: су термометрі, қайшы, сүлгі, жеке сабын және жөке, су сабын, таза іш киім, резеңке қолғаптар, клеенка алжапқыш, зарарсыздандыратын ерітіндісі бар ыдыс, аяққа арналған тірек, ҚЖКЖК.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа алда болатын емшара барысын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Гигиналық деңгейде қол деконтоминациясын жүргізіп,қолғапты киіп, клеенкалы алжапқышты тартыңыз..
   
3. 
   Шомылғыны алдымен салқын сумен, содан кейін оның көлемінің ортасына дейін ыстық сумен толтырыңыз, судың температурасы 35⁰-37⁰С болуы керек.
   
4. 
   Науқастың шешінуіне көмектесіңіз.
   
5. 
   Науқасты артқы жағынан шынтақ астынан ұстап, аяқтарын тірегішке тіретіп, шомылғыға отырғызыңыз, ал судың деңгейі науқастың төс сүйегінің семсерше өскініне дейін жетіп тұруы керек.
   
6. 
   Егер науқас өз бетінше бұлауды ала алмайтын болса, жөкені қолдана отырып, келесі ретпен науқасты жуындырыңыз: басын, денесін, қолдарын, ішін, белін, аяқтарын, шат аймақтарын, бұт аралығын.
   
7. 
   Науқастың иығын сүлгімен жабыңыз және оған шомылғыдан шығуға көмектесіңіз (қажет болған жағдайда, көмекті екінші адаммен бірге көрсетіңіз).
   
8. 
   Науқасты тура сол ретпен сүртіңіз. Табиғи қатпарлар және саусақ аралықтары терісінің құрғақтығына көзіңізді жеткізіңіз.
   
9. 
   Науқастың қолының және аяғының тырнақтарын алыңыз.
   
10. 
    Науқасқа шашын тарауға, киімін және аяқ киімдерін киюге көмектесіңіз.
    
11. 
    Шомылғыдағы суды ағызыңыз және оны зарарсыздандыратын ерітіндімен тазартыңыз, ағын сумен жуыңыз.
    
12. 
    Қолданылған күтім заттарын, шомылғынызарарсыздандырыңыз.
    
13. 
    Қолғаптарды шешіңіз, қолыңызды жуып, кептіріңіз.
    

Ескерту:

• 
  бұлауды қабылдау уақыты – 25 минуттан артық емес;
  
• 
  бұлауды қабылдаған кезде, науқасты бақылаусыз қалдыруға болмайды, міндетті түрде оның сыртқы түрін және пульсін қадағалау қажет;
  
• 
  науқастың көңіл күиі нашарлаған жағдайда бұлау қабылдауды тоқтату керек, дәрігерді шақырып науқасқа алғашқы көмек көрсету қажет;
  
• 
  желдеткішті жабыңыз, шомылғы алдындағы еденге резеңке төсенішті (ағаштан жасалған тіреуді) салыңыз. Шомылғыны щеткамен мұқият және тазалайтын заттармен жуыңыз, зарарсыздандыратын ерітіндімен тазартыңыз;
  
• 
  толаған шомылғыды – су кіндікке жетеді.
  

---

Қауіпсіз ауруханалық орта

13. 
    Науқасты Фаулер қалпына жатқызу
    

(жартылай жату және жартылай отыру қалпы аралығындағы жағдай)
Науқасты жатқызу бір мейірбикемен орындалады.

Мақсаты: төсектегі науқасқа жайлы қалыпты жасау.

Көрсеткіштері: ойылудың даму қауіп-қатері, жеке бас тазалығын қамтамасыз ету қажеттілігі, төсекте дәрет сындыру, төсектегі еңжарлы және еріксіз қалыптағы науқас, науқасты тамақтандыру, тыныс алу және жүрек-қан тамырлар жүйелері аурулары.

Құрал-жабдықтар: қолғап, жастықтар, көрпеден жасалған валик, табанға арналған тірек, функциональды немесе жәй кереует, ҚЖКЖК.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа жатқызу мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Науқасқа психологиялық жайлы жағдайды қамтамасыз етіңіз (палатаға бөтен адамдарды кіргізбеңіз)
   
3. 
   Науқастың жағдайын және айналадағы жағдайды бағалаңыз. Кереуеттің тежеуін (тормозын) бекітіңіз (егерде ол болса).
   
4. 
   Гигиналық деңгейде қол деконтоминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
5. 
   Мейірбике тұрған қыр жағындағы поручендерді түсіріңіз (егерде ол болса).
   
6. 
   Кереуетті көлденең жағдайға келтіріп, науқасты кереуеттің бас жағына қарай жылжытыңыз.
   
7. 
   Науқас кереуеттің ортасында арқасымен жатқанына көзіңізді жеткізіңіз, жастықты алыңыз.
   
8. 
   Науқастың бас жағын 45-60⁰ бұрышпен көтеріңіз (90⁰ – жоғарғы Фаулер қалпы, 30⁰ – төменгі Фаулер қалпы), немесе 3 жастықты салыңыз: кереуеттегі тік отырған адам Фаулер қалпында болады (жоғарлату қалпы өкпедегі ауа алмасуды жақсартады және науқастың қарым қатынасына ыңғайлы жағдай жасайды).
   
9. 
   Білек пен қол ұшы астына жастықты салыңыз (егерде науқас ерікті қолын қозғалта алмаса). Білек пен қолдың білезік буын тұсы көтеріңкіжәне алақандары төмен қаратып орналасқан болуы қажет (төмен қаратып бағытталған қол ауыр қолдын әсерінен болатын иық буынының шығуын алдын алу ескерту, қол мен қол ұшының көк тамырындағы тоқталысты азайту үшін және бүгілетін бұлшық еттердің контрактурасын алдын-ала ескерту). Кереует үстіндегі үстелге жансызданған қолы үшін тірекпен қамтамасыз етіңіз, науқастың қолын тұлғасынан ысырып қойып, шынтақ астына жастықты қойыңыз. Қол ұшын аздап қана жазылдырып, қолдың астына жартылай кесілген резеңке допты салыңыз.
   
10. 
    Науқастың белінің астына жастықты салыңыз (бел омыртқаларының бүгілісін азайту үшін және бел омыртқасын ұстауға).
    
11. 
    Наукастың санының астына кішкентай көпшікті немесе валикті салыңыз (дене салмағы әсерінен болатын тізе буыны астындағы күре тамырдын қысылуын және тізе буының қатты жазылуын алдын ала ескерту).
    
12. 
    Науқастың сирағының төменгі бөлігіне бірнеше қабаттап салынған көрпені (валикті) немесе кішкене жастықты салыңыз (өкшені матраспен ұзақ қыспауын алдын ала ескерту).
    
13. 
    Өкше астына кішкентай жастықты немесе валикті салыңыз (өкшеге матрацтың ұзақ қысуын алдын ала ескерту).
    
14. 
    Аяқ басын ұстау үшін 90⁰ бұрышпен тіректі қойыңыз (егерде қажет болса). Аяқ басының сыртқы бүгілісін ұстау үшін тірек қойылады, олардың «салбырауын» алдын ала ескерту. Егерде науқаста гемиплегия (дененің бір жақ жартысының салдануы) бар болса, онда оның табанын жұмсақ көпшікпен тіреу қажет. Қатты тірек бұндай науқастардың бұлшық ет күш қуатын көбейтеді.
    
15. 
    Науқастың ыңғайлы жатқанына көзіңізді жеткізіңіз. Қырындағы порученді көтеріңіз.
    
16. 
    Қолғапты шешіп, ҚЖКЖК - ға салыңыз. Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
    

---

13. 
    науқасты Симс қалпына жатқызу
    

(ішіне және қырына жату қалпы аралығындағы жағдай)
Науқасты жатқызу екі мейірбикемен орындалады.

Мақсаты: төсекте жайлы қалып жасау.

Көрсеткіштері: төсектегі еңжарлы және еріксіз науқас қалпы, ойылудын алдын

алуы.

Құрал-жабдықтар: 3 жастық, валик, аяққа арналған тіреу (құмы бар қап),

функциональды немесе жәй кереует, қолғап, ҚЖКЖК.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа жатқызу мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Гигиналық деңгейде қол деконтоминациясын жүргізіп,, қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Науқастың жағдайын және оның жағынан басқа жаққа ауысуына көмектесу мүмкіндігі барлығын бағалаңыз.
   
4. 
   Кереуеттін тежеуін (тормызын) бекітіңіз.
   
5. 
   Мейірбике тұрған қыр жағындағы порученді түсіріңіз (егерде ол болса).
   
6. 
   Кереуеттің бас жағына көлденең қалыпты беріңіз.
   
7. 
   Науқасты арқасымен жатқызып кереуеттің шетіне жылжытыңыз.
   
8. 
   Қырына және жартылай ішіне жату қалпына науқасты ауыстырыңыз.
   
9. 
   Науқастың басының астына жастықты салыңыз (мойынның қырына иілуін алдын ала ескертеді).
   
10. 
    Шынтақ және иық буынынан 90⁰ бұрышпен бүгілген «жоғарғы» қолы астына жастықты салыңыз, «төменгі» қолды бүктірмей төсекке салыңыз (науқастың дене биомеханикасын дұрыс сақтау. Науқастың денесін түзету және иықтың ішіне қарай бұрылуын болдырмау).
    
11. 
    «Жоғарғы» бүгілген аяқ астына жастықты салыңыз, «төменгі» сирақ санның төменгі үшінші бөлігі деңгейінде болуы керек (тізе буындары және тобық аймақтарындағы ойылудың алдын алу, санның ішке қарай бұрылуын және аяқтың созылуын алдын ала ескерту).
    
12. 
    Табанға арналған тіреуді (құмы бар қапты) аяқтың табанына 90⁰ бұрышпен қойыңыз (яқтың сыртқы бүгілуін дұрыс қамтамасыз ету және олардың салбырауын алдын ала ескерту).
    
13. 
    Науқастың денесінің түзелуін тексеріңіз.
    
14. 
    Науқастың ыңғайлы жатуына көзіңізді жеткізіңіз. Ақ жайманы түзетіңіз.
    
15. 
    Поручендерді көтеріңіз.
    
16. 
    Қолғапты шешіп, ҚЖКЖК –ға салыныз. Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
    

Іс әрекетінің алгоритмі:

1.Гигиналық деңгейде қол деконтоминациясын жүргізіп,, қолғапты киіңіз.

2.Терісінің жағдайын тәулігіне 1-2 рет қарап отырыңыз.

3.Төсек орны мен іш киімінің уақытында ауыстырылуын қадағалаңыз.

4.Төсектің қыртысын, тегіс емес жерлерін тегістеп, жазып, ұсақ түйіршіктер болса алып тастаңыз.

---

5.Төсектегі жағдайын тәулігіне 10-12 рет, яғни әрбір 2 сағат сайын өзгертіп отырыңыз.

6.Жеке күтім кестесіне сәйкес пациентке жеке гигиеналық күтім жасаңыз.

7.Денесінің ойылып қалу қаупі бар жерлерінің тұсына поролон білеулер (валик) қойыңыз.

8.Арнайы матрастарды қолданыңыз, гельмен толтырылған жастықтар немесе сулы матрастарды қолданыңыз.

9.Асептика ережелерін қатаң сақтаңыз, себебі инфекция қосылса пациенттің жағдайы одан әрі ауырлайды.

10.Ойылу пайда болса, дәрігер нұсқауымен емдеңіз.

13. 
    науқасты ішімен жатқызу
    

Мақсаты: төсекте жайлы қалыпты жасау.

Көрсеткіштері: төсектегі еңжарлы және еріксіз қалыптағы науқас, ойылудын

алдын алу.

Құрал-жабдықтар: функциональды кереует, 8 кішкентай жастықтар, 2 жастық,

қолғап, ҚЖКЖК.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқаспен сенімді қарым қатынас орнатыңыз.
   
2. 
   Науқастың жағдайын және оның жағынан басқа жаққа ауысуына көмектесу мүмкіндігі барлығын бағалаңыз.
   
3. 
   Гигиналық деңгейде қол деконтоминациясын жүргізіп, қолғапты киіңіз.
   
4. 
   Кереуеттін тежеуін (тормозын) бекітіңіз.
   
5. 
   Мейірбике тұрған қыр жағындағы порученді түсіріңіз (егерде ол болса).
   
6. 
   Кереуетке көлденең қалып беріп, науқастың басының астынан жастықты алып, оған көмек көрсетуге жолды камтамасыз етіңіз.
   
7. 
   Ішіне аудару жасалатын науқастың шынтақ буынынан жазылған қолын тұлғасының барлық ұзындығына паралельді (қатар) орнатыңыз және қысыңыз, сан астына қолыңыздың ұшын салып, науқасты оның қолы арқылы ішіне «аударыңыз». Егерде науқас денесінің бір жақ жартысында салдану (гемиплегия) болса, онда салданған қол арқылы ішіне аударуды жасаңыз (төсектегі науқасты аудару жеңілденеді).
   
8. 
   Науқастың денесін кереуеттің ортасына жылжытыңыз (науқастың қауіпсіздігін қамтамасыз ету).
   
9. 
   Науқастың басын бір жақ қырына бұрып, оның астына аласа жастықты салыңыз (ол мойын омыртқаларының бүгілуі мен жазылуын азайтады). Салдануы бар науқастың басын дененің жансызданған жағына бұрыңыз.
   
10. 
    Кішкентай жастықты науқастың ішіне, диафрагма деңгейінен біраз төмендеу салыңыз (бел омытқаларының жазылуын және бел бұлшық еттерінің күшін азайту үшін), әйелдердің кеуде қысуын азайтады.
    
11. 
    Науқастың иығынан бүгілген қолдарын, жоғары көтеріңіз, оның қолдары науқастың басына орналасады (науқасқа жайлы қалып беру).
    
12. 
    Шынтақ астына, білекке және қол ұшына кішкене жастықтарды салыңыз.
    
13. 
    Табандардың астына жастықты салыңыз, аяқтың саусақтары матрацтың үстінде болуы керек (аяқтың саусақтарын матрацқа қысуын азайтады, табанның салбырауын және оның сыртына бұрылуын алдын ала ескертеді).
    
14. 
    Науқастың ыңғайлы жатқанына көзіңізді жеткізіңіз.
    
15. 
    Қолғапты шешіп, ҚЖКЖК - ға салыңыз. Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
    

---

Смотрите также файлы

• Занятие 1 Задание Используя литературу, составьте таблицу Зарождение эксперимента в отечественной психологии.docx

• Анализ и оценка эффективности инвестиционной деятельности предприятия.docx

• Жолклік оиаларына жедел ден ою жне онда зардап шеккен адамдара уатылы кешенді кмек крсету аидалары.docx

• Подготовительное упр. 1.docx

• 1. Теоретические аспекты обучения немецкому языку на уровне основного общего образования 12.doc