Көбінесе басқаларға кедергі келтіріп, айналасындағыларға тиіседі (мысалы, әңгімелер мен ойындарға араласады)
	Нәтижесі туралы ойланбастан қауіпті әрекеттерді орындайды. Сонымен қатар ол шытырман оқиға немесе қауіптісезінуді (мысалы, ол көшеге айналасына қарамастан атып шығу) іздемейді
	Бұл істің адамы, көп ойланып-толғана білмейді және ұнатпайды.
3	Зейінсіздік
	Тапсырманың егжей-тегжейіне назар аудара алмайды, осыған байланысты ол тапсырмаларды орындау кезінде көптеген қателіктер жібереді.
	Тапсырмаларды орындау кезінде немесе ойын кезінде назарын қиындықпен сақтайды.
	Көбіне бала өзіне айтылған сөзді тыңдамайды деген ой қалыптасады.
	Көбінесе ол ұсынылған нұсқаулықтын көмегін қолдана алмайды, тапсырмаларды, үй жұмыстарын немесе жұмыс орнындағы міндеттерді соңына дейін аяқтай алмайды (бұл баланың теріс немесе қарсы мінез-құлқымен, тапсырманы түсіну мүмкіндігімен байланысты емес).
	Өзі жалғыз орындайтын тапсырмаларды және басқа да әрекеттерді орындау барысында жиі қиындықтарға кездеседі.
	Үнемі ақыл-ой еңбегін қажет ететін тапсырмаларды орындауға қатысудан қашқақтайды.
	Ол мектепке және үйге керекті заттарды жоғалтады (мысалы, оқу құралдары, ойындар)құлақ, кітап, қарындаш).
	Көбінесе күнделікті қайталанатын ситуацияларда жиі ұмытшақтық байқатады;
	Көбінесе бір істі толық аяқтамастан екінші іске көшеді

---

Баланың гиперактивті мінез-құлқымен жұмыс
Оқушылардың гиперактивті мінез-құлқының алдын-алу тактикасы

Оқушылардың гиперактивті мінез-құлқының алдын алу үшін білім беруді ұйымдастыруда жағдай жасағаныңыз жөн:

1.Оның жоғары қозғалыс белсенділігін жүзеге асыру үшін барлық мүмкіндіктері бар өмір сүру кеңістігін ұйымдастыру (физикалық жүктеме - таза ауада жүгіру, таңертеңгілік жаттығулар, тренажерлерде жаттығу).

2.Үзіліс кезіндегі және сабақтан кейінгі физикалық жүктеме. Ол үшін жаттығу залына тренажерларды, батуттарды, швед қабырғасын қойу және кезекші мұғалімнің бақылауымен гиперактивті балаларға осындай бөлмеде үзіліс өткізуге(жасауға) рұқсат беру.

3.Тынымсыз балаларға шыдамдылықты дамытуға  жоғарғы физикалық жүктемені қажет ететін спорттық секциялар, қимыл-қозғалыс және сонымен бірге пластиканы, назарды, жеңіл қозғалыс әрекеттер пайдалы, алайда күш  қажет ететін спорт түрлері ұсынылмайды.

4.Тәсіл табу - мінез-құлық психотерапиясы. Мінез-құлық терапиясы баланың проблемалы мінезін, тәртібін өзгертуге арналады.

5.Когнитивті терапия жоғары сынып оқушыларына қолданылады және мектептегі жағдай мен кездескен қиындықтарды түсінуді қайта ұйымдастыруға бағытталған.

6.Психотерапия

7.Бассүйектегі жоғарғы қан қысымның  белгілері оқудағы декомпенсациянын профилактикасы үшін  уақытылы психиатр және невропатологтың тұрақты бақылауымен адекватты медикаментозды курстық терапияны енгізу керек.
Баланың гиперактивті мінез-құлқын түзету жұмыстары

Гиперактивті балалармен түзету жұмыстары екіге бағытта жүзеге асады:

1. 
   Өзін-өзі ұйымдастыру ресурстарын көбейту арқылы, баланың әлеуметтік бейімделуін арттыру.
   
2. 
   Сәйкес педагогикалық технологиялар мен білім беру кеңістігін ұйымдастыру арқылы интелектуалды дамуға жағдай жасау.
   

Балалардың гиперактивті мінез-құлқымен жұмыс жасау технологиялары мен тәсілдері

Балалардың гиперактивті мінез-құлқымен түзету кезінде келесі жұмыстардыжүргізген жөн:

1. 
   релаксацияны, визуализацияны қолдану арқылы өзін-өзі реттеу тәсілдерін үйрену
   
2. 
   өзара тактильді әрекеттесуді дамытуға арналған ойындар (кинестетика кезеңі, сенсорлы тәжірибе: балшықпен, сумен, құммен жұмыс және т.б. )
   
3. 
   өзіне-өзі массаж жасауды үйрету(психиологиялық жаттығу);
   
4. 
   саусақ ойындары («дене тәрбиесі»: қимылмен сөйлеу, жалпы және ұсақ моториканы дамытуға арналған ойындар);
   

---

5. психо-гимнастикалық құрылымдар (тақырыпқа ойша үңілу, эмоционалды жағдайды түсіну мен білдірудегі сезімдерді актуализациялау - ұжымдық театрализация);

6. тыныс алу жаттығулары (эмоцияны білдіру), артикуляционды гимнастика (артикуляцияны, дауысты дамыту);

7. Сезімдерді сөзбен жеткізу (вербализациялау) (шығармашылық зертхана кезеңі: жеке көркемдік- өнімді қызмет, кейіпкер атынан эмоциялар мен сезімдерді сипаттау).

Сонымен қатар олармен түзету жұмыстарында келесі терапияларды жүргізуге болады:


*Ұнтақ жармамен сурет салу


Сурет-5.Ұнтақ жармамен сурет салу

• «Түрлі-түсті тамшылар» терапиясы



Терапияның мақсаты: зейін, есте сақтау, қиял, еркін мінез-құлықты дамыту; қолдың ұсақ моторикасын дамыту, кеңістіктегі бағдарлауды қалыптасу.

Сурет-6. «Түрлі-түсті тамшылар» терапиясы


Қажетті дидактикалық материалдар:

- тамызғыш (ұшында резеңкесі бар кішкентай шыны) - бірнеше дана (әр түске өз тамызғышы болғаны жақсы)

- су

- сумен сұйылтылған бояулар (түрлі-түсті су);

- шүберек немесе губка;

- қағаз майлықтар, қағаз парақтары.

Түрлі түсті тамшыларды ұйымдастыру технологиясы:

• Тамшыларды үстелге немесе қандайда бір тақтаға (мысалы, пластилинге арналған), оргстеклоға тамызуға болады, бастысы беті құрғақ, түзу және тегіс болады.

• Тамшылар кәдімгі судан алынуы мүмкін, немесе сіз гуашты сумен сұйылтып, түрлі-түсті тамшылардың тамызуға болады

• 
  Ө
  
  
  з қолымен жасалған суреттер
  

Сурет-7. Өз қолдарымен салынған суреттер




Баланың гиперактивті мінез-құлқын түзету әдістері

---

Баланың гиперактивті мінез-құлқының түзету іс-әрекетінде педагог-психолог келесі әдістерді қолдана алады:

• Визуалды-заттық материалдарды семантизациялау әдісі

Әдістің психологиялық мәні тікелей есте сақтауды қалыптастыруда негізделеді: (семантикалық белгісі бойынша топтастыруға негізделген есте сақтау): семантикаға сүйену есте сақтаудың күшін, дәлдігі мен көлемін арттыруға мүмкіндік береді. Бұл әдіс есте сақтауды ерікті түрде және ауызша-логикалық ойлау мен көрнекі-объективті есте сақтаудың функционалды емес қатынастарын қалыптастыруға бағытталған. Бұл әдіс үш кезеңнен тұрады.

бірінші кезең. Балаға екі семантикалық топты құрайтындай етіп таңдалған 6 тақырыптық суретті есте сақтауды ұсынады. «Барлық суреттерді есте сақтауға тырысыңыз» делінген нұсқаулық беріледі.

Суреттер баланың көз алдынан алынып тасталады, содан кейін психолог қандай суреттердің болғандығын сұрайды. Егер балалар ұмытып қалса, психолог суреттердің қай топтың заттарына жататынын сұрайды. Егер бала жауап бере алмаса, психолог оған топтың атауын айтып көмектеседі;

екінші кезең. Балаға 2 семантикалық топты құрайтын 6 зат бейнеленген суреттерді есте сақтау керек. Психолог баладан суреттерді екі топқа бөлуді, аттарын атауды, суреттерді осы топтар бойынша есте сақтау керектігін түсіндіреді. Бала суреттерді есте сақтап және осы суреттерді семантикалық топтарға бөліп айтуы керек;

үшінші кезең. Процедура алдыңғы кезеңдегі процедураға ұқсас, бірақ бала «мұғалім» рөлін атқарады.

• 
  «Қызметтегі жад» әдісі
  

Әдістің психологиялық мәні психологиялық жүйені қалыптастыруда жатыр «визуалды-объективті жады вербальды-логикалық ойлау – образдыелестетіп көру», осының арқасында көзбен көретін материалды сақтауға арналған қосымша көмектер жасалынады.

Бірінші нұсқа. Балаға 5 зат бейнеленген суреттерді есте сақтауға және осы суреттерді сипаттайтын сөздермен 5 сөйлем құруға, суретте бейнеленген заттардын суретін салу беріледі. Басқа тапсырмаларды орындаумен өткен үзілістен кейін алдынғы сүреттердің атын еске түсіру керек.

. Екінші нұсқа. Вербалды:

---

балаға 5сөз беріледі,осы сөздермен 5 сөйлем құрастыру керек. Содан кейін үзіліс беріледі- басқа тапсырмаларды орындауға болады (ауызша емес, суреттермен), 3-5 минуттан кейін баладан сұраңыз: «Ал енді сен сөйлем құраған сөздерді есіңе түсір»

• Бір заттын фрагментін толық бейнеге жеткізіп салу әдісі

Балаға белгілі бір зат бейнеленген сурет фрагменті беріледі. Балаға осы фрагментте не бейнеленгенің тауып, суретті толығымен салып шығу қажет.

Нұсқаулық: «Бұл суретте суретші қандай-да бір суретті салған, бірақ суреттің бір бөлігі өшіп қалған. 0л қандай заттың суретін салғысы келгенін тауып, суретті аяқтау. »

• 
  Б өліктерден белгілі бір затты құрастыру әдісі
  

бұл жұмыста бірнеше бөлікке бөлінген суреттер қолданылады. Балаға осыдан бір тұтас бейнені құрап шығуы керек:

а) ұсынылған үлгі бойынша;

ә) дербес орындау.

Нұсқаулық: «Суретші қандай-да бір суретті салып, бірақ осы суретті бірнеше бөлікке қиды.Осы бөліктерден бір суретті жинауға тырысыңыз ».

Сабақтың бірінші кезеңінде бала ретсіз түрде «жай ғана» суретті жинайды. Бұл кезең неғұрлым тұрақты тақырыптық бейнелер образын қалыптастыру үшін және образды бөліктерден «құрастыру» стратегиясын жасау үшін қажет. Екінші кезеңде суретті сағат тілінің бағытымен схемада көрсетілгендей жинау керек.

. • Жетіспейтін бөліктерді табу әдісі

Екі немесе үш бөлікке бөлінген суреттер қолданылады. Балаға бөлшектерден бүтін бір суретті құрастыру керек, бірақсуреттің бір бөлігі жетіспейді (мысалы: балықтың құйрығы).Балаға ұсынылған төрт-бес бөліктін ішінен жетіспейтін бөлшекті табу қажет.

Нұсқаулық: «Суретші қандай-да бір сурет салған, бірақ суретті бөліктерге бөлген. Осы бөліктерден толық сурет жинауға тырысыңыз . Егер қандай-да бір бөлігі жетіспесе, маған айт ».

Екінші нұсқаулық: "Мына бес суретке қара, олардың бірінде саған керек балықтың бөлігі бар ма?. Бөлікті таңдап, суретті толықтыр ».

• Суретті аяқтау әдісі

• Балаға адам (құс, жануар, гүл және т.б.) бейнеленген суреттін бөлігі (оң немесе сол) беріледі.

Тапсырма: қай бөлігі оң немесе сол, салынбағанын анықтаңыз, содан соң осы бөлікті салыңыз. Қосымша тапсырма ретінде сіз балаға вербалды жолмен адамның оң қолына үшбұрыштың, сол жағына шеңбердің және т.б. суретін бейнелеуді ұсынуынызға болады.

---

Смотрите также файлы

• В абсолютном выражении.doc

• Дополнительные материалы к занятию 1 самооценка навыков психодемия только для личного использования! Данный текст является собственностью лаборатории консультативной психологии и психотерапии..docx

• Программа среднего профессионального образования 40. 02. 01 Право и организация социального обеспечения Дисциплина Основы экологического права Практическое задание 1.doc

• Лабораторная работа настройка подключения к сети Fast Ethernet Студент Фокин Ф. Д. Группа тсо305Б20 Москва 2022 Общие настройки.docx

• Протокол 1 от 13. 07. 2022 года Утвержден приказом 601од от 13. 07. 2022 г. Директор моу сош 10.doc