Файл: Дипломды Жмыс 5В01401 Дене трбиесi жне спорт.doc

адамның психикалық қасиеттерін, қимыл біліктіліктері мен дағдыларын үйлестіре білуіне ықпал етеді.

ҚҰДМ утилитарлы-тәжірибелік қызметтері. ҰДМ мәнділігінің бұл деңгейіне оның сәйкес түрлерінің арнайылығын нақты айқындайтын өзіндік ерекше қызметтері тән. Берілген қызметтердің жоғарыда аталғандармен (әлеуметтік, жалпыпедагогикалық және арнайы-педагогикалық) бірлестікте ғана айқындалатындығын ұмытпаған дұрыс.

Құралды -тәжірибелік қызметтің өзіндік мәні ДШ нақты бір түрлерінің ҚҰДМ жүйелі түрде шұғылданатындарға әсер ету ерекшеліктерімен және нақты бір олардың әдістемелік ерекшеліктерімен жүзеге асырылыуымен тікелей байланысында жатыр.

Құралды-тәжірибелік спорт ҰСТ ҚҰДМ бір бөлімі ретінде айқындалады. Бұл жағдайда зияткерлікті ҚБ негізделген және денелік, психологиялық, және функционалды қабілеттіліктер мен мүмкіндіктердің барынша айқындалуын талап ететін спорттық қызмет түрлері қарастырылады. Мұның өзінде берілген қызметтің спорттық қызмет нысаны, біздің жағдайда қазақ күресі болап табылатын тиянақты спорттық маманданумен байланыстың маңызы зор. Мұндай спорттың одан тарайтын басқа түрлерінен басты айырмашылығы жоғары жетістікті спорт (ЖЖС) заңдылықтарына бағынышытылығында болып табылады.

Аталмыш қызметтерге жататындар:

• 
  спортшының ерікті, адамгершілік, техникалық-тактикалық, функционалды және басқа осы қасиеттермен байланысты қабілеттері дамуының аса маңызды деңгейі;
  
• 
  қарсыластарымен және олардың қызметімен тұрақты өзара байланыс қалыптастырып, оны сақтап тұру;
  
• 
  спорттық жетістіктерді бағалауға арналған үлгілер (эталондар) жасай білу;
  
• 
  қазақстандық спортты қолдау және т.б..
  

---

Сонымен қатар, осы негіздегі олардың барлығына тән жалпы қызметтер:

• 
  өзінің кәсіби міндеттерін толыққанды орындауға қажетті қимыл тәжірибесін жинақтау;
  
• 
  берілген қызмет саласында қажетті дене қасиеттерін дамыту;
  
• 
  берілген салада қажетті ерікті, зияткерлікті сияқты қасиеттерді тәрбиелеу;
  
• 
  ағзаны арнайы шынықтыруды жүзеге асыру.
  

ДШ сауықтыру-оңалтудың құралды -тәжірибелік қызметінің мәні – ағза қызметін арттыруда, жарақат алған, шектен тыс шаршаған, шамадан тыс шыныққан, ауруға ұшыраған шұғылданушылардың дене күші мен қабілеттерін қалпына келтіру. Бұл қызметтер қалпына келтіру іс-шараларында және ЕДШ айқындалады. Қимыл тәртібін және онымен байланысты тынығуды ұйымдастыру мен басқару төмендегідей бірқатар педагогикалық салаларды қамтиды:

• 
  ағзаның функционалды мүмкіндіктерін қалпына келтіру;
  
• 
  ағза қызметін ҰСТ талаптарын ескере отырып, жетілдіру;
  
• 
  дене жүктемесінен кейін белсенді тынығуды қамтамасыз ету.
  

ДШ «бейнелі» түрлерінің құралды -тәжірибелік қызметі ағзаның тиімді күйін қамтамасыз ететін және басты тіршілік әрекетіне арналған тиімді жағдай жасауға ықпал ететін іс-шараларға тән болып келеді. Мұндай іс-шаралар, тәртіп бойынша жиынтықтала отырып гигиеналық ДШ және дене шынықтыру рекреациясын құрайды. Олар ағзаның функционалды күйін жақсарта отырып, көңіл күйін арттырады.

Негіздемелі ДШ мәні оның күнделікті тіршіліктегі орнын анықтап береді.

Бұл жерде СТС –тің құрамдас мәні зор.

Оның қызметтері:

• 
  ағзаның тез өзгермелі функционалды күйін жетілдіруді қамтамасыз ету;
  
• 
  салауатты тынығуды ұйымдастыру;
  
• 
  тіршілікке арналған жағымды жағдай қалыптастыру.
  

---

ҚҰДМ утилитарлық-тәжірибелік қызметін жүзеге асыру жүктеменің бағыттылығын, көлемін, қарқындылығын қамтитын өзіндік арнайы заңдылықтарға бағынышты. Бұл жерде ерекше атап көрсететін мәселе: қазақ ҰДМ берілген түрлерінің бірлескен қызметі мен ҚҰДМ күнделікті және болашақ жоспарларын тиімді шешуге арналған құралы ретіндегі біріккен әрекеттері болып табылады.

0. 1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

---

1.3 Өзіндік зерттеу материалдарын алу әдістері

Эксперименталдық жұмыстың (ЭЖ) жүргізілуі барысында ТТД жетілдіру үдерісіне педагогикалық негіздеме берумен байланысты қазақ күресі СК жекпе- жектердің нәтижелілігі мен көріністілігі ЖӘ әрекеттерді зерттеу және спортшылардың біршама тиімді ЖС кешенін түзу, қазақ күресінен балуандардың ТТД жетілдіру әдістемесінің тиімділігіне алдын-ала эксперименталды негіздеме беру секілді біршама міндеттер айқындалып, шешілді.

Зерттеудің мақсатына, міндеттеріне және жүргізілу кезеңдеріне сай зерттеу әдістемесін құрастыру жүзеге асырылды. Бұл жұмыста алдын-ала тексерілген және спорттық даярлық теориясы мен тәжірибесінде кеңінен қолданылатын жүйелілік, қайталанбалылық, объективтілік, кешенділік, үдемелілік және дәлелдемелік сияқты әдістер қатаң түрде педагогикалық қағидаттардың сақталуымен жүзеге асырылды. Мұның барлығы біз жасаған зерттеу болжамының өзіндік қаситтеріне және олардың арнайы ұйымдастырылған жағдайларда жүзеге асырылуына тәуелді болды.

Талқыланған жоспарда негізінен фактілі материалды жинақтау және өңдеу әдістеріне көбірек көңіл бөлінді.

Ғылыми-зерттеу әдебиеттерінің сараптамасы зерттеу мақсатын анықтау және жұмысқа болжам жасау үшін қолданылды. Әдебиеттерге теориялық сараптама жүргізу кезінде балуандардың ТТД мәселелерін көтеру мен ашу, оның басты бағыттарын айқындау, даярлық үдерісінің жарыстық ТТӘ тиімділігін мақсатты-бағытты жетілдіру құралдарын іздестіру басты мәселелер қатарынан болды. Бұл жерде қазақ күресі спорттық күресі бойынша басты жаттықтырушы-оқытушылардың алдыңғы қатарлы тәжірибелері жинақталды.

---

Ол түрлі және жоғары бағаланатын ТТӘ құру балуандардың жекпе-жектерінің көріністілігін және нәтижелілігін қамтамасыз ететіндігі туралы пікір қалыптастырумен қатар, балуандардың жекпе-жектерінің нәтижелілігі мен көріністілігін қамтамасыз етеді, сондай-ақ,балуандардың ОЖҮ тиімділігін арттыруға ықпал етеді.

Қазақ күресі спорттық даярлық үдерісін жетілдірудің педагогикалық тәсілдері қарастырылды, СК ОЖҮ инновациялық бағыттары зерттелінді. қазақ күресі дамуының жарыс ережелерінің өзгерістері мен ережелерін толықтыруды есепке ала отырып, заманау бағыттары зерттелді. Осы бағытта жүргізілген жұмыс нәтижелері берілген дипломдық жұмыстың кіріспе және бірінші бөлімінде айқындалды.

Балуандардың СӘ бейнежазбаларының сараптамасы балуандар қолданатын біршама тиімді жарыс ТТӘ айқындау үшін жүргізілді. 2010-2016 жылдар аралығындағы халықаралық жарыстарының, Әлем, Азия, Қазақстан Республикасы чемпионтаттарының бейнежазбалары зерттелінді. Балуандардың түрлі жағдайларында өткізілген 100-ден аса жарыстық жекпе-жектер сараптамадан өткізілді.

Дәлелдемелі материалдарды, жаттығу жоспарларын, дербес сабақтарды сараптамадан өткізіп, жинақтау СӘ ерекшеліктерін айқындау және техникалық- тактикалық, шабуылдау, қорғаныс, қарсы шабуыл әрекеттерін жетілдіру мақсатында жүргізілді. Даярлық бөлімдері мен түрлерінің құжаттары, балуандардың ОЖС ТТД құралдары мен әдістерін бөлу, қарсы шабуыл амалдарын жетілдіру үшін қарастырылды. Ең алдымен ғылыми материалдарды жинақтау мен өңдеу жұмыстары жүзеге асырылды.

Қажетті құжаттар мен материалдарды, жаттықтыру жоспарларын, жекелей сабақтарды зерттеу мен жинақтау негізінде алдыңғы қатарлы тәжрибені жинақтау

---