Файл: Rassadin_S_E_Istoria.doc

Паўнамоцтвы, якімі Канстытуцыя надзяліла Прэзідэнта, а таксама іншыя рысы вызначалі Беларусь як прэзідэнцкую рэспубліку (выбара Прэзідэнта непасрэдна народам, назначэнне ім са згоды Палаты прадстаўнікоў Прем’ер –міністра, са згода Савета рэспублікі–Старшыні Канстытуцыйнага суда, Старшыні Вярхоўнага суда, Генеральнага пракурора і інш.)

Інтэграцыя Беларусі з Расіяй. Месца і роля ў свеце.

У адрозненні ад шэрагу іншых рэспублік былога Саюза (напрыклад, краіны Балтыі) у насельніцтва Беларусі існуюць станоўчыя адносіны да рускай мовы, імкненне да інтэграцыі з Расіяй, што праявілася падчас рэферэндумаў 1995 і 1996 гг. У снежні 1991 г. Беларусь разам з Расіяй і іншымі краінамі былога СССР, за выключэннем краін Балтыі, увайшла ў СНД. Вышэйшым органам кіраўніцтва з’яўляецца Савет глаў дзяржаў, выканаўчым органам з’яўляецца Выканкам. Штодзеннымі справамі займаецца Сакратарыят на чале з Адказным сакратаром. Створаны Гаспадарчы суд садружнасці, перыядычна збіраюцца Саветы міністраў і міністраўзамежных спраў.

У лістападзе 1992г паміж Беларуссю і Расіяй было падпісана Пагадненне аб свабодным гандлю, у студзені 1995 г. –Пагадненне аб Мытным саюзу,

у лютым 1995 г. – Дагавор аб дружбе, дабрасуседстве, і супрацоўніцтве.

27 лютага 1995 г. прэзідэнты Баларусі і Расіі падпісалі сумесную заяву і пагадненне аб урэгуляванні прэтэнзій фінансавага характара, патрымалі ідэю аб далейшай інтэграцыі абедзьвух краін.

2 красавіка 1996. Прэзідэнты Расіі і Беларусі Б.Ельцын і А.Лукашэнка падпісалі Дагавор аб утварэнні супольнасці Беларусі і Расіі, які заснаваны на прынцыпах суверэнітэту і роўнасці бакоў.

2 красавіка 1997 г. Прэзідэнты Расіі і Беларусі Б.Ельцын і А.Лукашэнка падпісалі Дагавор аб Саюзу Беларусі і Расіі, і Мемарандум аб узаемаразуменні паміж Рэспублікай Беларусь і Расійскай Федэрацыяй па пытанню аб дапрацоўцы і прыняцці Устава Саюзу Беларусі і Расіі.

23 мая 1997 г. Прэзідэнты Расіі і Беларусі Б.Ельцын і А.Лукашэнка падпісалі Дагавор аб Саюзу Беларусі і Расіі і Устава Саюза Беларусі і Расіі. У маі 1997 г. гэтыя дакументы былі ратыфікаваны Нацыянальным сходам РБ.

Кіруючымі органамі з’яўляюцца:Вышэйшы Савет Саюзу, Парламенцкі Сход Саюзу,Выканаўчы Камітэт Саюзу.

Прадстаўнік беларускай дыяспары – лаўрэат Нобелеўскай прэміі Ж. Алфёраў. Накірункі знешняй палітыкі незалежнай Беларусі былі акрэслены ў заяве Вярхоўнага Савета "Аб прынцыпах знешнепалітычнай дзейнасці Рэспублікі Беларусь". У лютым 1992 г. Беларусь падпісала ў Хельсінскі Заключны акт нарады па бяспецы і супрацоўніцтву ў Еўропе 1975 г., адмовілася ад ядзерных узбраенняў, У 1992 г. тактычныя ядзерныя зарады былі вывезены на тэрыторыю Расіі. У адпаведнасці з міжнароднымі пагадненнямі з 1993 г. пачалося скарачэнне агульных узбраенняў. На пачатку 1994 г. з афіцыйным візітам Беларусь наведаў Прэзідэнт ЗША Б. Клінтан. 1995 г. – прамова Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь А. Лукашэнкі на юбілейнай, пяцідзесятай, сесіі Генеральнай Асамблеіі ААН. Савет Еўропы, Парламенцкая Асамблея Савета Еўропы (ПАСЕ), Арганізацыя па бяспецы і супрацоўніцтву ў Еўропе (АБСЕ), не прызналі вынікі лістападаўскага рэферэндуму 1996 г. у Беларусі, уведзеную пасля яго Канстытуцыю ў новай рэдакцыі і сфарміраваны на яе аснове Нацыянальны сход.

Літаратура

• Абрамаў І.М. Тэндэнцыі развіцця эканомікі //Беларусь на мяжы тысячагоддзяў.–Мн.,2000.

• Барыс А.В. Сучасныя палітычныя партыі на Беларусі //БГЧ.–1995.–№1.

• Басюк І., Сільчанка М. Аб дзяржаўным статусе беларускай мовы ў гісторыі Беларусі.//БГЧ.–1999.–№ 1.

• Васілевіч Р. Развіццё заканадаўства аб дзяржаўным суверэнітэце Рэспублікі беларусь//БГЧ.–2001.–№ 3.

• Данілаў А.М. Выклікі новага стагоддзя //Беларусь на мяжы тысячагоддзяў.–Мн.,2000.

• Дзяржаўная праграма развіцця беларускай мовы і іншых нацыянальных моў у БССР. // Звязда. – 1990. – 25 верасня.

• Канстытуцыя (Асноўны закон) Рэспублікі Беларусь. – Мн., 1996.

• Лукашэнка А.Р. Праграма павінна стаць дакументам, які кансалідуе ўсе структуры дзяржавы і грамадства: Выступленне прэзідэнта на сесіі ВС РБ з праграмай рэформаў 29 верасня 1994 г.

• Мы хотим мира и стабильности. Выступление Президента Республики Беларусь

А.Г. Лукашенко на специальном Пленарном заседании 60-й сессии Генеральной ассамблеи ООН. 15 сентября 2005 г. //БГЧ.–2005. –№10.

• Пашкоўскі Г.М. Сацыяльна-палітычнае становішча //Беларусь на мяжы тысячагоддзяў.–Мн.,2000.

• Раманоўскі І. Сучасныя палітычныя партыі на Беларусі //БГЧ.–1998.–№1

• Раманоўскі Р. Супрацоўніцтва Рэспублікі Беларусь з ЮНЭСКА на сучасным этапе: праблемы і здабыткі//БГЧ.–2005. –№2

• Стадуб І. Сучасная прававая дзяржава: тэорыя, практыка, праблемы і перспектывы развіцця. – БГЧ.–2004.– № 2.

• Хамцевіч Я. Дзяржаўны герб і дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь// БГЧ.–1998.–№ 1.

• Решетников С.В., Ровдо В.В. Децентрализация и локальная демократия: Республика Беларусь в европейском контексте //Веснік БГУ.–1996.–№3.

Тэма 13. Эвалюцыя сацыяльна-эканамічных адносін на тэрыторыі Беларусі ў кантэксце (традыцыйнай) аграрна-рамеснай цывілізацыі

1. Канцэпцыя даіндустрыяльнага, індустрыяльнага, постіндустрыяльнага грамадства

2. Эвалюцыя першабытнай гаспадаркі і ўзнікненне феадальных адносін

3. Гарады Беларусі

4. Асноўныя этапы запрыгоньвання Аграрная рэформа Жыгімонта Аўгуста (валочная памера)

5. Сацыяльна-эканамічнае развіцце Беларусі ў другой палове XVIII ст.

1. Канцэпцыя даіндустрыяльнага, індустрыяльнага, постіндустрыяльнага грамадства

Даіндустрыяльнае (традыцыйнае) грамадства–грамадства, для якога характэрна панаванне натуральнай гаспадаркі, пераважная колькасць насельніцтва займаецца сельсеагаспадарчай працай, адносіны паміж людзьмі рэгулююцца традыцыяіі, звычаёвым правам, існуе іерархія ў сацыяльнай структуры грамадства.

НТР спрыяе пераходу грамадства да індустрыяльнага грамадства. У індустрыяльным грамадстве існуе высокі ўзровень вытворчасці. Вытворчасць поўнасцю робіцца таварнай, асновай арганізацыі такой вытворчасці выступаюць капітал і праца. Улада набывае цэнтралізаваны характар, знікаюць спадчынныя сацыяльныя адрозненні (саслоў’я), адбываецца станаўленне роўных грамадзянскіх праў і свабод, развіваюцца дэмакратычныя формы кіравання.

Канцэпцыя постіндустрыяльнага грамадства сцвяржджае, што ў залежнасці ад узроўня развіцця навукі і тэхнікі ў грамадстве спачатку пераважая “первічная” сфера эканамічнай дзейнасці – сельская гаспадарка, потым “другасная” – прамысловасць, а пасля гэтага ўзнікае “трэтычная” – сфера паслуг.

Пераход ад індустрыяльнага да постіндустрыяльнага грамадства звязаны з наступнымі момантамі:

• У эканамічнай сферы адбываецца пераход ад таваравытворчай да абслугоўваючай эканомікі,

• У сацыяльнай сферы класавы падзел грамадства саступае месца прафесійнаму, але пры гэтым захоўваецца сацыяльная неаднароднасць,

• У палітычнай сферы мае месца падзел грамадства на кіруючую, тэхнакратычную эліту мерытакратыю (у даслоўным перакладзе – улада найбольш дастойных) і кіруемыя масы насельніцтва.

На постіндустрыяльнай стадыі захоўваюцца сацыяльныі і палітычныя канфлікты, але яны носяць іншы, чым ў індустрыяльным грамадстве характар і звязаны са зменай зместа працы (паміж прафесіяналамі і масай радавых работнікаў). У сусветным развіцці назіраецца узмаццненне інтэграцыйных працэсаў.

Працягам тэорыі постіндустрыяльнага грамадства з’яўляецца канцэпцыя інфармацыйнага грамадства, аўтары якой разглядают эвалюцыю грамадства як “змену стадый”, і звязывают станаўленне інфармацыйнага грамадства з дамініраваннем, “четвертычнай”інфармацыйнай сферы эканомікі.

1. сельская гаспадарка

2. прамысловасць

3. эканоміка паслуг

4. інфармацыйная сфера.

У сувязі з гэтым у грамадстве значна павялічваецца інтэлектуалізацыя працы. Капітал і праца уступаюць месца ў грамадстве інфармацыі і ведам.

2. Эвалюцыя першабытнай гаспадаркі і ўзнікненне феадальных адносін

Значны ўплыў на заняткі насельніцтва аказвалі прыроднаасяроддзе, якое з’яўлялася матэрыяльнай асновай існавання чалавека, крыніцай для развіцця гаспадаркі. Характэрнымі рысамі Беларусі з’яўляліся тэрыторыі з разнастайным ландшафтам, якія размешчаны на захадзе Усходне-Еўрапейскай раўніны і на водараздзеле Балтыйскага і Чорнага мораў. Разнастайнасць глебы і расліннага свету, памяркоўны клімат спрыялі развіццю гаспадарчай дзейнасці людзей. Выключнае значэнне мелі рэкі Днепр, Зах.Дзвіна, Нёман са шматлікімі прытокамі, якія аб’ядноўвалі ў адзінае цэлае паасобныя часткі беларускай тэрыторыі.

У суровых умовах прыледніковай амаль бязлеснай зоны чалавек выжываў у калектыве – родавай абшчыне. Тып гаспадаркі – спажывецкі – асноўныя заняткі – паляванне і збіральніцтва. Прылады працы чалавек вырабляў з крамнёвых пласцін і касцей жывёлы. Жытлы ён рабіў з біўняў і рэбраў маманта, накрываў іх звярынымі шкурамі. Прыблізна 10 тыс. год назад скончылася ледніковая эпоха, наступіў сучасны геалагічны перыяд. Адбылося змяненне клімату. З развіццём прылад працы і больш разнастайнай гаспадарчай дзейнасцю ў першабытных калектывах ўсё больш укаранялася прыроднае полаўзроставае раздзяленне працы. Маладыя мужчыны спецыялізаваліся на паляванні, старыя – на вырабе прылад працы, жанчыны займаліся вядзеннем калектыўнай хатняй гаспадаркі, збіральніцтвам.

Падчас неаліту насельніцтва обач з традыцыйным паляваннем, рыбалоўствам і збіральніцтвам пачало займацца земляробствам і жывёлагадоўляй – т.з. неалітычная рэвалюцыя, якая спрыяла развіццю вытворчасці і росту насельніцтва. Жывёлагадоўля і землеробства дазволілі людзям пакідаць нешта ў запас. Сярод насельніцтва з’явілася сацыяльная няроўнасць і ўзнікла прыватная уласнасць, што стала адной з прычын разлажэння першабытнага грамадства. Гэта падрывала аснову мацярынскага роду і ставіла на першае месца вялікую патрыярхальную семью, праца якой была больш прадукцыйнай. У часы бронзавага веку адбываўся канчатковы пераход да вытворчай гаспадаркі.